Adli Para Cezası Nedir? | Güncel Yargıtay Kararlarıyla 2025 Rehberi
Ceza yargılaması sürecinde en sık karşılaşılan yaptırımlardan biri olan adli para cezası, hem uygulamada hem de akademik literatürde geniş yer bulan bir konudur. Uygulamada zaman zaman hapis cezasına alternatif olarak karşımıza çıkan bu ceza türü, özellikle basit suçlarda veya cezanın ertelenmesine elverişli durumlarda tercih edilmektedir. Bu yazıda, adli para cezasının ne olduğu, nasıl hesaplandığı, taksitle ödenip ödenemeyeceği, ödenmediğinde ne gibi sonuçlar doğurduğu ve Yargıtay’ın bu konuda verdiği güncel kararlar detaylı olarak ele alınacaktır.
Adli Para Cezası Nedir?
Adli para cezası, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 52. maddesinde düzenlenmiştir. Bu maddeye göre, kişinin mahkeme tarafından belirli bir miktarda parayı devlete ödemekle yükümlü kılınması adli para cezası olarak tanımlanır. Bu ceza türü, doğrudan bir para cezası olarak hükmedilebileceği gibi, kısa süreli hapis cezasının paraya çevrilmesi şeklinde de karşımıza çıkabilir.
Adli Para Cezası Nasıl Hesaplanır?
TCK m. 52 gereği, adli para cezası gün birimi üzerinden hesaplanır. Hakim önce kaç gün karşılığı ceza verileceğine karar verir, ardından bir gün karşılığı para miktarını belirler. Günlük miktar 20 TL ile 100 TL arasında belirlenir. Bu miktar, kişinin ekonomik ve sosyal durumu dikkate alınarak tayin edilir.
Örneğin:
50 gün adli para cezası x günlük 40 TL = 2.000 TL adli para cezası
Adli Para Cezası Taksitle Ödenebilir Mi?
Evet, adli para cezası taksitlendirilerek ödenebilir. CMK m. 106/3’e göre, mahkum olan kişi talep ederse ve mahkeme uygun görürse adli para cezası en fazla 24 aya kadar taksitle ödenebilir.
Ancak dikkat edilmelidir: Taksitlerden herhangi birinin ödenmemesi durumunda, kalan ceza tamamı ile birlikte tahsil edilir veya ceza, hapse çevrilerek infaz edilir.
Adli Para Cezası Ödenmezse Ne Olur?
Eğer adli para cezası karar kesinleştikten sonra ödenmezse, bu durumda ceza infaz aşamasına gelir. CMK’nın 106. maddesi uyarınca, savcılık borçluya ödeme emri gönderir. Süresi içinde ödeme yapılmazsa, adli para cezası kamuya yararlı bir işte çalıştırma veya hapis cezasına çevirme seçeneklerine gidilir.
Ancak burada önemli bir ayrım vardır:
- Asli adli para cezaları ödenmediğinde hapis cezasına çevrilebilir.
- Hapis cezasından çevrilen adli para cezaları, tekrar hapse çevrilemez. (TCK m. 50)
Yargıtay Kararları Işığında Adli Para Cezası
Yargıtay 4. Ceza Dairesi 2021/3248 E., 2022/875 K. sayılı kararında; ekonomik durumu gözetilmeden verilen günlük 100 TL’lik para cezasının hukuka aykırı olduğuna hükmetmiştir. Kararda, “…sanığın gelir durumu araştırılmaksızın üst sınırdan belirlenen günlük miktar, adil yargılama ilkesine aykırıdır.” denilerek, ölçülülük ilkesinin ihlal edildiği vurgulanmıştır.
Yine Yargıtay 15. Ceza Dairesi 2020/3912 E., 2021/2561 K. sayılı kararında; taksitli ödeme talebinin reddedilmesinin gerekçesiz olması nedeniyle bozma kararı verilmiştir. Bu da göstermektedir ki, adli para cezasına ilişkin kararların gerekçeli ve kişiye özel olması gerekmektedir.
Avukat Gökhan Yağmur ile Hukuki Destek
Adli para cezası ile karşı karşıya kalan kişiler için, cezanın hesaplanması, taksitle ödeme talebi, infaz süreci ve olası itiraz yolları oldukça teknik süreçler içerir. Bu noktada www.gokhanyagmur.com üzerinden Avukat Gökhan Yağmur ile iletişime geçebilir, uzman hukuki destek alabilirsiniz. Özellikle cezanın hapis cezasına çevrilmemesi için doğru ve zamanında başvuru yapılması büyük önem taşır.
SSS – Sıkça Sorulan Sorular
Adli para cezası nasıl ödenir?
Adli para cezası, Cumhuriyet Savcılığı tarafından gönderilen ödeme emrine istinaden PTT ya da anlaşmalı bankalar üzerinden ödenebilir.
Adli para cezası taksitlendirme dilekçesi nereye verilir?
Mahkumiyet kararını veren mahkemeye veya infaz savcılığına yazılı olarak başvuru yapılmalıdır.
Adli para cezası hapis cezasına dönüşür mü?
Doğrudan adli para cezaları ödenmezse hapse çevrilebilir. Ancak hapis cezasından çevrilen para cezaları tekrar hapse çevrilemez.
Adli para cezasına itiraz edebilir miyim?
Evet, kararın tebliğinden itibaren 7 gün içinde İstinaf Mahkemesi’ne başvurarak itiraz edebilirsiniz.
Ne kadar adli para cezası alınır?
Bu, suçun niteliğine, gün sayısına ve kişinin maddi durumuna göre değişir. Günlük tutar 20 TL ile 100 TL arasındadır.
Daha fazla bilgi ve destek için: www.gokhanyagmur.com
İstanbul / Küçükçekmece merkezli büromuzdan randevu alabilirsiniz.
