Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması (HAGB) Nedir? 2025 Rehberi
Ceza yargılamalarında sanık lehine önemli sonuçlar doğuran ve mahkumiyetin sicile işlenmesini engelleyen Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması (HAGB) kurumu, uygulamada sıkça karşılaşılan bir ceza hukuku müessesesidir. HAGB kararı, sanığın belirli şartları taşıması halinde cezanın açıklanmaması ve beş yıl boyunca denetim süresine tabi tutulması anlamına gelir. Bu süre içinde yeni bir suç işlenmediği ve yükümlülüklere aykırı davranılmadığı takdirde, hüküm hiç verilmemiş sayılır.
Bu makalede HAGB uygulamasının hukuki dayanağını, şartlarını, sürecini, etkilerini ve Yargıtay kararları ışığında uygulamadaki yerini Avukat Gökhan Yağmur olarak detaylı şekilde açıklıyoruz. Daha fazla bilgi için www.gokhanyagmur.com adresini ziyaret edebilirsiniz.
1. Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması Nedir?
HAGB, Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 231. maddesinde düzenlenmiş olup, mahkemece hükmolunan cezanın sanık hakkında hemen açıklanmayarak ertelenmesi anlamına gelir. Bu kararla birlikte sanık, 5 yıl denetim süresine tabi tutulur. Denetim süresinde kişi tekrar kasıtlı bir suç işlemezse ceza ortadan kalkar.
Bu kurumun temel amacı, sanığın toplumla yeniden uyum içinde yaşamasını sağlamak, cezanın rehabilite edici işlevini öne çıkarmak ve özellikle sabıkasız bireylerin cezalandırılmasının doğuracağı ağır sonuçları engellemektir.
2. HAGB Şartları Nelerdir?
HAGB kararı verilebilmesi için aşağıdaki şartların bir arada bulunması gerekir:
- Sanığa verilen ceza 2 yıl veya daha az süreli hapis ya da adli para cezası olmalıdır.
- Sanığın daha önce kasıtlı bir suçtan mahkûmiyetinin bulunmaması gerekir.
- Sanığın kişilik özellikleri, sosyal ilişkileri ve duruşmadaki tutum ve davranışları olumlu bulunmalıdır.
- Mağdurun veya kamunun uğradığı zararın giderilmiş olması gerekir.
- Sanığın HAGB kararını kabul etmesi zorunludur.
3. HAGB Kararının Sonuçları
- Sanık hakkında verilen hüküm, açıklanmaz.
- Sanık, 5 yıl denetim süresine tabi olur.
- Denetim süresi boyunca kasıtlı bir suç işlemez ve yükümlülüklere aykırı davranmazsa hüküm ortadan kalkar.
- HAGB kararı, sabıka kaydına işlemez (Adli sicilde yer almaz).
- Denetim süresi içinde yükümlülüklere aykırılık ya da suç işlenmesi halinde hüküm açıklanır ve ceza infaz edilir.
4. HAGB Kararı Sonrasında Denetim Süresi
Denetim süresi içerisinde sanığa yüklenebilecek yükümlülükler şunlardır:
- Bir meslek veya sanat dalında çalışmak,
- Belirli yerlere gitmemek,
- Eğitime devam etmek,
- Kamu yararına bir işte çalışmak (mahkeme kararı ile belirlenir).
5. HAGB Kararına İtiraz Edilebilir mi?
Evet. HAGB kararları kesin hüküm sayılmaz. Karar, 7 gün içinde itiraz yolu ile denetlenebilir. Bu itiraz, kararı veren mahkemenin bulunduğu yer Ağır Ceza Mahkemesi’ne yapılır. Özellikle ceza verilmesini kabul etmeyen kişiler açısından bu yol önemlidir.
6. HAGB Kararı Verilemeyecek Durumlar
Aşağıdaki hallerde HAGB kararı verilemez:
- Ceza süresi 2 yıldan fazla ise,
- Sanık daha önce kasıtlı bir suçtan mahkum olduysa,
- Sanık HAGB’yi kabul etmiyorsa,
- Uyuşturucu madde ticareti gibi ağır suçlarda,
- Terör ve örgütlü suçlarda.
7. Yargıtay Kararlarıyla HAGB Uygulaması
Yargıtay 4. Ceza Dairesi, 2022/2514 E., 2022/4972 K.:
“Sanığın kişilik özellikleri, sosyal ilişkileri ve duruşmadaki tutum ve davranışları göz önüne alındığında, hükmün açıklanmasının geri bırakılması kurumundan faydalandırılmasında hukuka aykırılık bulunmamaktadır.”
Yargıtay 5. Ceza Dairesi, 2021/10133 E., 2022/1312 K.:
“Sanığın HAGB kararını açıkça kabul etmediği, bu nedenle karar verilmesinin usul ve yasaya aykırı olduğu…”
Bu içtihatlar, HAGB kararının verilmesi sürecinde sanığın rızasının önemini ve kişisel özelliklerin dikkate alınması gerektiğini vurgular.
8. HAGB’nin Sicil Kaydına Etkisi Nedir?
HAGB kararı verildiğinde bu karar adli sicile (sabıka kaydına) işlenmez, yalnızca arşiv kaydında görünür. Dolayısıyla adli sicil belgesi temiz görünür. Ancak ilerleyen süreçte yeni bir suç işlenirse, arşivden çıkarılıp hüküm açıklanabilir.
9. HAGB Kararı ve Avukat Desteği
HAGB kararı verilmesi, birçok teknik ve usule ilişkin değerlendirme gerektirir. Özellikle HAGB kararının reddedilmesi ya da itiraz sürecinde usul hatalarının yaşanmaması için alanında uzman bir ceza avukatından destek almak büyük önem taşır.
Avukat Gökhan Yağmur olarak Küçükçekmece’de ceza hukuku alanında hizmet vermekteyiz. HAGB, adli sicil, savunma stratejileri gibi konularda daha fazla bilgi almak için www.gokhanyagmur.com adresinden bizimle iletişime geçebilirsiniz.
10. Örnek Dilekçe: HAGB Kabul Dilekçesi
KÜÇÜKÇEKMECE … ASLİYE CEZA MAHKEMESİ’NE
Dosya No: 2025/…
SANIK: [Ad Soyad, T.C. No, Adres]VEKİLİ: Av. Gökhan Yağmur – www.gokhanyagmur.com
KONU: Hükmün açıklanmasının geri bırakılması talebimizdir.
AÇIKLAMALAR:
Müvekkil hakkında verilen 1 yıl 8 ay hapis cezası yönünden, CMK 231. maddesi uyarınca hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilmesini talep ediyoruz. Müvekkilin sabıka kaydı bulunmamakta olup, mağdurun zararı giderilmiş ve duruşmadaki tutumu olumlu olmuştur.
SONUÇ VE TALEP:
CMK 231. maddesi gereğince HAGB kararı verilmesini, aksi kanaatte olunması durumunda mahkemenizce gerekçeli ret kararının tarafımıza bildirilmesini arz ederiz.
Saygılarımızla.
Av. Gökhan Yağmur
Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
HAGB kararı verilirse ceza almış sayılır mıyım?
Hayır. HAGB kararı ile ceza verilmiş olsa da açıklanmaz. Denetim süresi sonunda hüküm ortadan kalkar.
HAGB sabıka kaydına işler mi?
Hayır. Sadece adli sicil arşivinde görünür. Temiz sabıka kaydı alınabilir.
HAGB kararı bozulabilir mi?
Evet. Denetim süresinde yeni bir suç işlenirse veya yükümlülüklere aykırı davranılırsa, hüküm açıklanır.
HAGB kabul edilmezse ne olur?
Mahkeme hükmü açıklar. Cezanın infazı gündeme gelir.
Her suçta HAGB uygulanabilir mi?
Hayır. Terör, örgütlü suçlar, 2 yılı aşan cezalar ve bazı özel suçlarda HAGB uygulanamaz.
Yukarıda anlatılanlar ışığında, HAGB kararı birçok sanık için ikinci bir şans anlamına gelir. Ancak kararın sonuçları, denetim süresi ve itiraz hakları konusunda detaylı bilgi sahibi olmak şarttır. Ceza davalarınızda profesyonel destek almak için www.gokhanyagmur.com adresinden Avukat Gökhan Yağmur ile iletişime geçebilirsiniz.
