İdare Mahkemesi Nedir, Hangi Davalara Bakar? | Dilekçe Örneği ve Hukuki Rehber
🏛️ İdare Mahkemesi Nedir?
İdare mahkemesi, idare hukuku kapsamında kamu kurumlarının ve kuruluşlarının işlemlerine karşı açılan davaları inceleyen, yürütme organının işlemlerini hukuka uygunluk açısından denetleyen bir ilk derece mahkemesidir. Yargı erkinin “idari yargı” kolunu oluşturan idare mahkemeleri, bireylerin devlet karşısında haklarını koruyabilecekleri önemli bir başvuru merciidir.
İdarenin yaptığı işlemler, bireylerin temel haklarını ihlal edebilir. Bu noktada idare mahkemeleri, idarenin işlem ve eylemlerinin hukuka uygun olup olmadığını denetleyerek, gerekirse işlemleri iptal eder. Böylece bireylerin mağduriyetinin önüne geçilir.
📌 İdare Mahkemesi Hangi Davalara Bakar?
İdare mahkemelerinin görev alanına giren davalar 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu ile belirlenmiştir. Bu davalar genel olarak şunlardır:
1. İptal Davaları:
İdari işlemlerin hukuka aykırı olduğu gerekçesiyle iptal edilmesi talebiyle açılır. Örnekler:
- Memur atama/yer değiştirme işlemleri,
- Disiplin cezaları,
- Ruhsat iptali,
- Ecrimisil işlemleri,
- Yıkım kararları.
2. Tam Yargı Davaları:
İdarenin işlem veya eyleminden doğan zararın tazmini amacıyla açılır. Örnek:
- Haksız yere görevden alınan memurun maaş ve özlük hakları için açtığı dava.
3. İdari Sözleşmelerden Doğan Davalar:
Kamu idaresi ile kişiler arasında yapılan sözleşmelerden doğan uyuşmazlıklar (örneğin yap-işlet-devret projeleri gibi) idare mahkemelerinde görülür.
📎 İdare Mahkemesinin Yetki ve Görev Alanı
İdare mahkemeleri;
- Valilikler, belediyeler, üniversiteler, bakanlıklar, SGK, tapu müdürlükleri, emniyet gibi kamu kurumları tarafından tesis edilen işlemlere karşı açılacak davalara bakar.
- Vergi işlemleri hariçtir. Vergi uyuşmazlıklarında görevli mahkeme vergi mahkemesidir.
- Ceza ve adli uyuşmazlıklar idare mahkemesinin alanına girmez.
⏳ İdare Mahkemesinde Dava Açma Süresi
İdari işlemin tebliğinden itibaren 60 gün içinde dava açılması gerekir. Bu süre hak düşürücü süredir ve sürenin kaçırılması durumunda dava reddedilir.
📄 Örnek Dilekçe – İdare Mahkemesine Başvuru
İstanbul İdare Mahkemesi Başkanlığı’na
DAVACI : [Adınız Soyadınız]
T.C. Kimlik No : [TC Kimlik No]
Adres : [Açık adresiniz]
DAVALI : [İlgili kamu kurumu]
Konu : Hukuka aykırı idari işlemin iptali talebimizdir.
AÇIKLAMALAR:
- Davalı idare tarafından [tarih] tarihinde tarafıma [örneğin: görevden alma / disiplin cezası / ruhsat iptali / atama işlemi] işlemi uygulanmıştır.
- Uygulanan bu işlem, Anayasa’ya, ilgili yasal mevzuata ve hukukun genel ilkelerine açıkça aykırıdır. Özellikle savunma hakkı tanınmadan yapılan bu işlem, hukuka aykırılık, yetki unsuru, usul yönünden eksiklik ve sebep yönünden yetersizlik taşımaktadır.
- Söz konusu işlemin uygulanması halinde telafisi güç veya imkânsız zararlar doğacaktır. Bu nedenle öncelikle yürütmenin durdurulmasına, ardından işlemin iptaline karar verilmesini talep etmekteyiz.
HUKUKİ NEDENLER:
Anayasa, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu ve ilgili diğer mevzuat.
DELİLLER:
- İlgili idari işlem yazısı,
- Tebligat belgesi,
- Tanık beyanları (varsa),
- Resmî yazışmalar ve diğer belgeler.
SONUÇ VE TALEP:
Yukarıda arz edilen nedenlerle;
- Dava konusu idari işlemin yürütmesinin durdurulmasına,
- Nihayetinde iptaline karar verilmesini saygılarımızla arz ve talep ederiz.
Tarih:
Davacı
İmza
Vekili:
Av. Gökhan Yağmur
www.gokhanyagmur.com
📚 Danıştay Kararları – Örnek
Danıştay 5. Dairesi, 2018/1245 E., 2020/2436 K.
“İdarenin işleminin savunma hakkı tanınmadan tesis edilmesi, hukuka aykırılık oluşturur ve işlem iptal edilmelidir.”
Danıştay 8. Daire, 2016/8234 E., 2019/124 K.
“Kamu yararı ve hizmet gerekleri gözetilmeden yapılan atamalar iptale tabidir.”
❓ Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
1. İdare mahkemesi ile vergi mahkemesi farkı nedir?
İdare mahkemesi genel kamu işlemlerine bakarken, vergi mahkemesi yalnızca vergi uyuşmazlıklarına bakar.
2. İdare mahkemesinde avukat tutmak zorunlu mu?
Hayır, zorunlu değildir. Ancak hukuki hata riskini azaltmak için avukatla çalışmak önemlidir.
3. Davayı kaybedersem masraf öder miyim?
Evet, mahkeme masrafları ve karşı tarafın vekalet ücreti yüklenebilir.
4. İdare mahkemesi kararına karşı ne yapılabilir?
Karara karşı 30 gün içinde istinaf yoluna başvurabilirsiniz.
5. İdare mahkemesi kaç ayda karar verir?
Davanın niteliğine göre değişmekle birlikte, ortalama 6 ila 18 ay arasında sonuçlanabilir.
👨⚖️ Profesyonel Hukuki Destek Alın
İdare mahkemelerinde açılacak davalarda yapılacak en küçük hata, hak kaybına neden olabilir. Bu nedenle süreci uzman bir avukatla yürütmek hayati öneme sahiptir.
Av. Gökhan Yağmur olarak, İstanbul Küçükçekmece merkezli hukuk ofisimizde, memur davaları, ruhsat iptalleri, kamu işlemlerinin iptali gibi birçok alanda profesyonel hizmet sunmaktayız.
📌 Daha fazla bilgi ve danışmanlık için:
🌐 www.gokhanyagmur.com
📞 0542 157 0634
📍 Sefaköy – Küçükçekmece / İstanbul
🗨️ Bu Yazı Güncel mi? Eksik mi?
İçeriğin güncel olmadığını ya da eksik bilgi içerdiğini düşünüyorsanız, lütfen yorum bölümünden bize bildiriniz. Görüşleriniz bizim için değerlidir.
