İdari İşlem Nedir, Nasıl İptal Edilir? | Dava Süreci ve Dilekçe Örneği
İdare hukukunun temel yapı taşlarından biri olan idari işlemler, kamu gücünü kullanan idarenin, kamu yararı amacıyla ve tek taraflı iradesiyle yaptığı hukuki tasarruflardır. Peki, bir idari işlem nedir, hangi işlemler idari işlem sayılır, hukuka aykırı bir idari işlem nasıl iptal ettirilir?
Bu yazıda; idari işlemlerin tanımını, iptal davası açma şartlarını, yargılama sürecini ve örnek dilekçeyi bulacaksınız. Özellikle memurlar, vatandaşlar ve avukatlar için önemli bir rehber niteliğindedir.
⚖️ İdari İşlem Nedir?
İdari işlem; kamu gücü ve yetkisine dayanan, idarenin hukuki sonuç doğurmak amacıyla yaptığı tek taraflı irade beyanıdır.
🔹 Özellikleri:
- Kamu gücüne dayanır
- Tek taraflıdır (vatandaşın rızası aranmaz)
- Hukuki sonuç doğurur
- İptal edilebilir niteliktedir
🔹 Örnek İdari İşlemler:
- Memur disiplin cezası
- Atama ve görevden alma işlemleri
- İmar planı değişikliği
- Ruhsat verme ya da iptal etme
- İdari para cezaları
- Kamu ihalelerinden men kararı
❌ İdari İşlemler Hangi Hallerde İptal Edilir?
Bir idari işlemin iptali için aşağıdaki dört unsurdan birinin eksikliği ya da sakatlığı gerekir:
- Yetki unsuru: İşlemi yapmaya yetkili olmayan bir makam tarafından yapılmışsa
- Şekil unsuru: Zorunlu usul kurallarına uyulmamışsa
- Sebep unsuru: Gerçek, hukuki ve geçerli bir neden yoksa
- Konu unsuru: Sonuç kamu yararına değilse, açıkça ölçüsüzse
- Amaç unsuru: Kamu yararı dışında özel çıkar gözetilmişse
📅 Dava Açma Süresi
İdari işlemin tebliğinden veya öğrenilmesinden itibaren 60 gün içinde idare mahkemesinde iptal davası açılmalıdır. Bu süre hak düşürücü süredir ve kaçırılması halinde dava reddedilir.
📝 İdari İşlemin İptali İçin Dilekçe Örneği
KÜÇÜKÇEKMECE İDARE MAHKEMESİ’NE
DAVACI:
[Ad Soyad]T.C. Kimlik No: …
Adres: …
VEKİLİ:
Av. Gökhan Yağmur
www.gokhanyagmur.com
DAVALI:
[T.C. … Valiliği / İlgili İdare]
KONU:
… tarihli ve … sayılı idari işlemin iptali istemidir.
AÇIKLAMALAR:
Müvekkil hakkında … tarihli … konulu idari işlem tesis edilmiştir. Ancak bu işlemin hukuka aykırı olduğu açıktır. Şöyle ki;
- İşlem yetkisiz bir makam tarafından yapılmıştır.
- İlgili mevzuatta belirtilen usul kurallarına uyulmamıştır.
- İşleme dayanak gösterilen sebep hukuki dayanaktan yoksundur.
- İşlem kamu yararına değil, açıkça bireysel husumetle yapılmıştır.
Bu nedenlerle işlemin hukuka aykırılığı sabit olup iptali gerekmektedir.
HUKUKİ SEBEPLER:
Anayasa m.125, 2577 sayılı İYUK, İdare Hukuku ilkeleri, Danıştay içtihatları.
DELİLLER:
- İptali istenen işlem belgesi
- Yazışmalar, tutanaklar
- Tanık beyanları
- Varsa bilirkişi incelemesi talebi
- İlgili mevzuat
SONUÇ ve TALEP:
Yukarıda arz ve izah edilen nedenlerle;
- … tarihli ve … sayılı idari işlemin iptaline,
- Yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalı idareye yüklenmesine,
karar verilmesini saygılarımızla arz ve talep ederiz.
Tarih
Davacı Vekili
Av. Gökhan Yağmur
www.gokhanyagmur.com
📚 Danıştay Kararları
📌 Danıştay 5. Daire, 2020/4543 E. – 2021/1332 K.
“İdarenin tesis ettiği işlemde yetki unsuru yoksa bu işlem, hukuk düzeninde sonuç doğurmaz.”
📌 Danıştay 8. Daire, 2018/729 E. – 2019/1110 K.
“İdari işlemde kamu yararı dışında başka bir amaç güdüldüğü saptandığında, işlem iptale tabidir.”
❓ Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
1. Hangi işlemler idari işlem sayılır?
Atama, ruhsat verme, ceza kesme gibi kamu gücüne dayalı işlemler idari işlem sayılır.
2. Tebliğ edilmeden işlem öğrenilirse süre başlar mı?
Evet. Fiili öğrenme de dava süresini başlatır.
3. İdari işlem iptal edilirse ne olur?
İşlem baştan itibaren yok sayılır. Eski hale dönülür.
4. İdari işlemin uygulanması dava açmayı engeller mi?
Hayır. Uygulansa dahi iptal davası açılabilir.
5. İptal davası kazanan kişinin kaybı giderilir mi?
Genellikle evet. İşlem geri alınır ve mağduriyet giderilir.
📢 Avukat Desteğiyle Süreci Güvence Altına Alın
İdari işlemlerin iptali, teknik ve hukuki bilgi gerektiren bir süreçtir. Bu süreçte hata yapılması geri dönülmez hak kayıplarına neden olabilir. Avukat Gökhan Yağmur olarak idari dava süreçlerinde yanınızdayız.
🌐 www.gokhanyagmur.com
📞 0542 157 0634
📍 Sefaköy – Küçükçekmece / İstanbul
🗨️ Görüş ve Önerilerinizi Bizimle Paylaşın
Bu içerikte eksik veya güncellenmesi gereken bir husus olduğunu düşünüyorsanız lütfen yorum kısmında bizimle paylaşın. İçeriğimizi daha da geliştirmek için görüşlerinize ihtiyacımız var.
