Fikri Eserin Sahibinden İzinsiz Kullanımı Suç mu?
(Örnek Suç Duyurusu Dilekçesi – FSEK 71. Maddeye Göre Ceza Sorumluluğu)
Av. Gökhan Yağmur | www.gokhanyagmur.com.tr
Eser Sahibi Kimdir ve Eserden İzin Almadan Kullanmak Ne Demektir?
Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’na göre bir kişi; bir fikir veya sanat ürünü ortaya koyduğunda bu ürün üzerinde mali ve manevi haklara sahiptir. Bu haklar, 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu (FSEK) ile korunur.
Bir müzik parçasını, bir yazılımı, bir görseli, bir blog yazısını ya da bir videoyu izinsiz olarak sosyal medya, web sitesi ya da ticari bir platformda yayınlamak; eser sahibinin rızası olmadan mali hakların ihlali anlamına gelir.
Ve evet, bu durum sadece tazminat davası değil, ceza davası açılması için de yeterlidir.
Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’na Göre Suçun Şartları
5846 sayılı FSEK’in 71. maddesi açık şekilde şunu söyler:
“Bu Kanunla korunan haklara tecavüz edenler, iki yıldan beş yıla kadar hapis ve adli para cezası ile cezalandırılır.”
Şartlar şunlardır:
- Bir eser olacak: Özgünlük taşıyan ve fikri çaba sonucu oluşmuş bir ürün (şiir, fotoğraf, grafik tasarım, yazılım kodu, video vb.)
- Eser sahibinin izni olmayacak
- Bu kullanım bir şekilde üçüncü kişilerle paylaşılacak (web, sosyal medya, CD, sunum vb.)
Fikri Eserin Sahibinden İzin Almadan Kullanmanın Cezası
🔴 Eserin sahibinin izni olmadan:
- Kopyalanması,
- Dağıtılması,
- Yayınlanması,
- Umuma iletilmesi,
- İndirilmesi ve yeniden yüklenmesi
FSEK 71. maddeye göre suçtur ve cezai yaptırımı vardır:
- 2 yıldan 5 yıla kadar hapis
- 5000 güne kadar adli para cezası
- Ayrıca eserin toplatılması, yayının durdurulması gibi tedbirler de uygulanabilir.
Yayınlanan Eserin Elde Edildiği Yer Önemli mi?
Evet. Şayet eser internetten alınmış bile olsa, “özgür paylaşım” sayılmaz.
YouTube, Instagram ya da haber sitelerinden alınan içerikler için de eser sahibinden yazılı izin alınmadıysa bu durum cezai sorumluluğa neden olur.
Örnek Suç Duyurusu Dilekçesi
T.C. … CUMHURİYET BAŞSAVCILIĞI’NA
ŞİKAYETÇİ:
Ad Soyad: [Eser sahibi kişi/şirket]Adres: [Adres bilgisi]T.C.: […]
VEKİLİ:
Av. Gökhan Yağmur
www.gokhanyagmur.com
Metropark Sefaköy Rezidans A Blok D:22
Küçükçekmece / İstanbul
ŞÜPHELİ:
Adı Soyadı: [Eseri izinsiz kullanan kişi/kurum]Adres: [Varsa adres bilgisi]
KONU:
5846 sayılı FSEK m.71’e aykırılık nedeniyle suç duyurusudur.
AÇIKLAMALAR:
Müvekkil ……… tarafından özgün biçimde kaleme alınan ve 2023 yılı Ocak ayında yayınlanan “………” başlıklı makale, internet ortamında ……… adresli siteye izinsiz olarak yüklenmiştir.
Herhangi bir telif lisansı, izin ya da kaynak gösterme olmaksızın yapılan bu paylaşım, FSEK madde 71 kapsamında açıkça suç teşkil etmektedir.
DELİLLER:
– Eserin aslı
– İhlal edilen link ve ekran görüntüsü
– Noter/uzman tespiti (varsa)
– Telif hakları beyanı
SONUÇ ve TALEP:
Şüpheli hakkında 5846 sayılı Kanun kapsamında gerekli soruşturmanın yapılarak kamu davası açılmasını ve cezasının verilmesini arz ederiz.
Tarih: …/…/20…
İmza
Yargıtay Kararları
🔹 Yargıtay 19. Ceza Dairesi, 2019/2354 E., 2020/1162 K.
“Eser sahibinin rızası dışında yayımlanan bir şiir nedeniyle ceza verilmesi gerektiği, suçun oluşması için ekonomik menfaat elde edilmesi gerekmediği” ifade edilmiştir.
🔹 Yargıtay 11. Ceza Dairesi, 2022/3021 E., 2022/8810 K.
“Bir yazılımın izinsiz şekilde çoğaltılarak kullanılması fikri haklara tecavüz sayıldığından dolayı, TCK ve FSEK uyarınca ceza verilmesi gerektiği” yönünde karar verilmiştir.
Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
1. Eseri sosyal medyada paylaşmak suç mu?
Eğer sahibinden izin alınmamışsa evet, suçtur. Telif hakkı sahibinin rızası gerekir.
2. Kaynak belirtirsem yine de suç olur mu?
Kaynak göstermek tek başına yeterli değildir. Eser sahibinden yazılı ya da açık izin alınmalıdır.
3. Cezai işlem hangi mahkemede görülür?
Fikri ve Sınai Haklar Ceza Mahkemesi yetkilidir.
4. Eser sahibiyim ama tescil ettirmedim, dava açabilir miyim?
Evet. Eserin tescilli olması şart değildir. Oluştuğu andan itibaren koruma altındadır.
5. Şikâyet süresi var mı?
Evet. Suçun ve failin öğrenilmesinden itibaren 6 ay içinde şikâyette bulunulması gerekir.
Telif Haklarınızın Korunması İçin Avukat Desteği
Eserinizin izinsiz kullanıldığını fark ettiyseniz ve haklarınızı korumak istiyorsanız, vakit kaybetmeden hukuki yola başvurmanız gerekir.
Av. Gökhan Yağmur olarak, eser sahiplerinin telif ve fikri haklarını hem cezai hem de maddi yönden korumak için tüm süreci üstleniyoruz.
Bilgi ve iletişim için: www.gokhanyagmur.com.tr
📩 Yorum yapın: Yazıda eksik, güncel olmayan veya hukuki olarak genişletilmesi gereken bir durum olduğunu düşünüyorsanız lütfen yorum bırakın. Her görüşünüz bizim için değerli.
