Ehliyette ‘IQ 79’ kriteri – Ehliyette Yeni Dönem: IQ 79 Altı Olanlar Artık Ehliyet Alamayacak! (2025 Güncel Rehber)
Ehliyette Yeni Dönem: IQ 79 Altı Olanlar Artık Ehliyet Alamayacak! (2025 Güncel Rehber)
Ehliyette ‘IQ 79’ kriteri Son günlerde kamuoyunun gündemini meşgul eden önemli bir gelişme, sürücü belgesi alacak adaylar açısından ciddi sonuçlar doğurabilecek bir düzenlemeyi içeriyor. Sağlık Bakanlığı ve ÖSYM tarafından ortaklaşa uygulamaya konulan yeni düzenlemeye göre, IQ seviyesi 79’un altında olan bireylerin ehliyet alması mümkün olmayacak.
Bu makalede;
- Yeni IQ kriterinin detayları
- Hangi sağlık koşullarında ehliyet alınamayacağı
- Kimlerin hangi ehliyet türlerini alamayacağı
- Hukuki süreçler ve itiraz yolları
- Toplumda yaratacağı etkiler
ayrıntılı bir şekilde ele alınmaktadır.
📌 Güncel mevzuat ve trafik hukuku gelişmeleri için www.gokhanyagmur.com adresini ziyaret edebilirsiniz.
🧠 IQ 79 Altı Olanlar Ehliyet Alamayacak Ehliyette ‘IQ 79’ kriteri
2025 itibarıyla yürürlüğe giren yeni düzenleme, özellikle psikiyatrik değerlendirme gerektiren sağlık sorunları olan bireyler için çok daha net sınırlar çizdi. Artık;
- Zeka geriliği (mental retardasyon) tanısı olan,
- IQ testlerinde 79’un altında çıkan bireyler,
- Sürekli dikkat bozukluğu yaşayanlar,
- Hafıza ve bilinç sorunları olanlar
sürücü belgesi alamayacak.
📋 Hangi Testler Uygulanacak? Ehliyette ‘IQ 79’ kriteri
Ehliyet başvurusu sırasında sağlık muayenesi yapılırken artık şu testler de zorunlu hale gelecek:
- WISC-IV veya Stanford-Binet gibi zeka testleri
- Psikiyatrist muayenesi
- Nörolojik değerlendirme
- Görme ve işitme testleri
Bu değerlendirmeler, özellikle epilepsi, tümör, dikkat eksikliği, ileri yaşta bunama, şizofreni ve benzeri psikiyatrik tanılar için kapsamlı yapılacak.
⚠️ Kimler Etkileniyor? Ehliyette ‘IQ 79’ kriteri
Yeni düzenleme şu bireyleri doğrudan etkileyecek:
| Grup | Etki |
|---|---|
| Zihinsel yetersizliği olan bireyler | Ehliyet alamayacak |
| Epilepsi hastaları | 5 yıl nöbetsizlik şartı aranacak |
| Sinir sistemine metastaz yapmış tümör hastaları | Ehliyet alamayacak |
| Tek gözle görenler | Sadece bireysel (B) sınıfı araç kullanabilir |
| Gece körlüğü olanlar | “Gündüz araç kullanabilir” koduyla sınırlı ehliyet alır |
| Renk körleri | Ehliyet alabilir, engel sayılmıyor |
🚫 Yeni Raporlara Göre Reddedilme Durumu Ehliyette ‘IQ 79’ kriteri
Eğer bir adayın IQ değeri 79’un altında çıkarsa:
- Aile hekimi ehliyet onayı veremez.
- Aday, ilgili branş doktoruna yönlendirilir (psikiyatri / nöroloji).
- Buradan da olumsuz rapor çıkarsa, kişi ehliyet alamaz.
İtiraz durumunda süreç:
- 3 uzman hekimden oluşan bir kurul tarafından değerlendirme
- Nihai karar: İl Sağlık Müdürlüğü’nün bağlı komisyonu
👁 Görme, Denge ve Reaksiyon Süresi de Artık Kritik Ehliyette ‘IQ 79’ kriteri
Yeni uygulamaya göre, sadece zihinsel yeterlilik değil, aşağıdaki fizyolojik yeterlilikler de ölçülüyor:
- Görme keskinliği: Snellen skalasına göre en az 0.7/1.0
- Reaksiyon süresi: Nörolojik refleks muayenesiyle tespit
- İşitme ve denge: Kulak-burun-boğaz uzmanı görüşüyle belirleniyor
Özellikle yaşlı bireylerde refleks, denge ve koordinasyon bozukluğu, ehliyet verilmesini engelleyebilir.
📖 Yasal Dayanak: Hangi Mevzuata Dayanıyor? Ehliyette ‘IQ 79’ kriteri
Bu düzenleme;
- Karayolları Trafik Yönetmeliği
- Sürücü Adayları Sağlık Raporu Genelgesi (2025 güncel)
- Sağlık Bakanlığı Özel Sürücü Sağlık Kriterleri Rehberi kapsamında uygulanmaktadır.
Her sağlık kuruluşu, sisteme entegre formlarla rapor girerek otomatik olarak e-Devlet sistemine yükleme yapmaktadır.
📣 Toplumdan Gelen Tepkiler Ehliyette ‘IQ 79’ kriteri
Yeni düzenlemeye dair gelen ilk yorumlar şu şekilde:
- Destekleyenler:
- “Trafik güvenliği için yerinde bir karar.”
- “Zihinsel yeterlilik olmadan araç kullanmak, toplum sağlığı açısından tehlikeli.”
- Karşı çıkanlar:
- “Zihinsel yetersizliği olan bireylerin tamamı potansiyel tehlike değildir.”
- “Her birey değerlendirilmelidir; IQ tek başına yeterli ölçüt olamaz.”
Bu noktada psikiyatrist ve nörolog görüşlerinin esas alınacağı ifade edilmiştir.
💡 Sürücü Belgesi Alanlar Ne Yapacak?
Yeni sistem yalnızca yeni başvuruları kapsıyor. Halihazırda ehliyeti bulunan bireyler için:
- 5 yılda bir yenilenecek sürücü belgesi sırasında sağlık kontrolü yapılacak.
- Bu kontrolde IQ seviyesi veya sağlık sorunu tespit edilirse sürücü belgesi iptal edilebilir.
❓ Sıkça Sorulan Sorular (S.S.S.)
1. IQ 79 altı olan biri kesinlikle araç kullanamaz mı?
👉 Evet. Mevzuata göre ehliyet alması mümkün değildir.
2. Önceden ehliyet alan ama IQ’su düşük olan birey ne olacak?
👉 Yenileme zamanı geldiğinde sağlık kontrolünde tespit edilirse ehliyet iptal edilebilir.
3. Ehliyet almak isteyen epilepsi hastası ne yapmalı?
👉 Son 5 yıldır nöbet geçirmemişse, uzman hekimden uygun rapor alarak başvuru yapabilir.
4. Renk körlüğü engel mi?
👉 Hayır. Renk körlüğü, ehliyet almaya engel değildir.
5. Sağlık raporuna itiraz hakkı var mı?
👉 Evet. 3 uzmandan oluşan kurul ve İl Sağlık Müdürlüğü değerlendirme hakkı sunar.
🌐 Sonuç: Trafik Güvenliği İçin Sertleşen Kriterler
Yeni düzenleme ile birlikte ehliyet alımında artık sadece fiziksel değil, zihinsel yeterlilik de zorunlu hale gelmiştir.
IQ 79 altı olan bireylerin ehliyet alamaması; hem trafik kazalarının önüne geçilmesi hem de toplum güvenliğinin sağlanması açısından önemli bir adım olarak değerlendirilmektedir.
📌 Detaylı bilgi ve hukuki görüş için:
👉 www.gokhanyagmur.com.tr – Ehliyet ve Trafik Hukuku Kategorisi
