Franchise Yatırımı İçin Gerekli Sermaye ve Maliyetler
Giriş: Franchise Yatırımı Ne Kadara Mal Olur?
Franchise sistemiyle iş kurmak isteyen girişimciler için en çok merak edilen konuların başında “Ne kadar sermaye gerekir?” ve “Toplam maliyet nedir?” soruları gelir. Bir franchise işine girişmek, sadece isim hakkı (franchise bedeli) ödemekten ibaret değildir. Marka kullanım bedelinden dekorasyon giderlerine, personel eğitiminden açılış reklamına kadar birçok kalem yatırımcının karşısına çıkar.
Bu yazıda franchise yatırımı yapmadan önce mutlaka bilinmesi gereken tüm maliyet kalemlerini, başlangıç ve işletme aşamalarındaki giderleri, gizli maliyetleri ve nakit akışı planlamasını adım adım ele alıyoruz.
1. Başlangıç Sermayesi Nedir?
Franchise yatırımında başlangıç sermayesi; işletmenin açılabilmesi için gereken tüm harcamaların toplamıdır. Bu harcamalar genellikle tek seferlik olup yatırımın ilk aşamasında ödenir.
1.1. Franchise Giriş Bedeli
- Marka kullanım hakkı için ödenen bedeldir
- Ortalama olarak 50.000 TL ile 1.000.000 TL arasında değişebilir
- Marka bilinirliği ve sektöre göre farklılık gösterir
1.2. Dekorasyon ve İç Mimari Maliyeti
- Markanın standartlarına uygun iç mimari uygulamalar zorunludur
- İnşaat, boya, mobilya, zemin, aydınlatma, klima gibi kalemleri kapsar
- Ortalama 300.000 TL – 1.500.000 TL arası olabilir
1.3. Donanım ve Ekipman
- Kasa sistemleri, yazılım, bilgisayarlar, POS cihazları
- Gıda sektöründe: fırın, dolap, pişirme ekipmanları
- Eğitim sektöründe: tahta, projeksiyon, bilgisayar sistemleri
1.4. İlk Ürün veya Mal Stoku
- Açılışta gerekli olan ürün stokları ya da hammadde miktarı
- Zorunlu olarak merkezden alınır
- Ortalama: 50.000 – 200.000 TL arası
1.5. Açılış Reklamı ve Lansman Giderleri
- Yerel reklamlar, dijital tanıtım, broşür, billboard gibi giderler
- Bazı markalar bu kalemi merkezden organize eder, ücreti yatırımcı öder
1.6. Eğitim ve Personel Giderleri
- Açılış öncesi eğitim süreci (genellikle ücretlidir)
- Açılış personel giderleri (işe alım + maaş + SGK)
2. Sürekli (Operasyonel) Giderler
Franchise işletmenizi açtıktan sonra her ay düzenli olarak karşılaşacağınız bazı sabit ve değişken giderler vardır.
2.1. Royalty (Ciro Payı)
- Genellikle %3 – %10 arasında değişen oranlarla merkeze ödenir
- Bazı markalarda sabit ücret de olabilir (örneğin: 10.000 TL/ay)
2.2. Reklam Katkı Payı
- Ulusal reklam kampanyaları için alınan pay
- Ciro üzerinden ya da sabit olarak alınabilir
2.3. Kira Gideri
- Lokasyonun konumu, AVM ya da cadde mağazası olması önemli bir etkendir
- AVM içindeki dükkanlar yüksek ortak giderlerle birlikte gelir
2.4. Personel Maaş ve SGK
- Ortalama personel sayısı 3-10 kişi olabilir
- İşletmenin büyüklüğüne göre değişir
2.5. Elektrik, Su, Doğalgaz, Telefon, İnternet
- Özellikle gıda ve üretim sektöründe elektrik gideri yüksek olabilir
2.6. Lojistik ve Tedarik Maliyeti
- Bazı markalar zorunlu tedarik zinciri kullanır
- Merkezden ürün almak, serbest piyasaya göre %10-30 daha pahalı olabilir
3. Gizli Maliyetler Nelerdir?
Yatırımcıların çoğu sadece görünür maliyetleri hesaba katar. Oysa bazı kalemler işletme sürecinde aniden ortaya çıkar ve planlamayı zorlaştırabilir.
3.1. Mimari Proje ve Ruhsat Giderleri
- Belediyeden alınacak işyeri açma ruhsatı, yangın yönetmeliği uyumu, proje onay ücretleri
3.2. Denetim ve Lisans Ücretleri
- Gıda veya eğitim gibi sektörlerde ilçe tarım ya da MEB onayı gibi ekstra lisanslar gerekebilir
3.3. Sigorta Giderleri
- İş yeri yangın, sorumluluk, hırsızlık, işveren sigortası gibi poliçeler zorunlu olabilir
3.4. Hukuki Danışmanlık ve Muhasebe Ücreti
- Aylık muhasebeci ücreti
- Franchise sözleşmesinin denetimi ve hukuki ihtilaflar için avukat desteği
4. Toplam Franchise Yatırımı Örneği
Aşağıda küçük ve orta ölçekli bir franchise yatırımı için ortalama maliyet tablosu sunulmuştur:
| Gider Kalemi | Ortalama Tutar (TL) |
|---|---|
| Franchise Giriş Bedeli | 200.000 – 600.000 |
| Dekorasyon ve Mimari | 400.000 – 1.000.000 |
| Donanım ve Ekipman | 100.000 – 300.000 |
| İlk Stok / Ürün Alımı | 75.000 – 150.000 |
| Eğitim ve Açılış Desteği | 25.000 – 75.000 |
| Açılış Reklam Gideri | 20.000 – 50.000 |
| Toplam Başlangıç Sermayesi | 820.000 – 2.200.000 |
Not: Rakamlar sektör, marka ve lokasyona göre farklılık gösterebilir.
5. Yatırımın Geri Dönüş Süresi (ROI)
5.1. Ortalama Süre
- Doğru yönetilen bir franchise işletmesinde yatırımın geri dönüş süresi ortalama 12–36 ay arasındadır
5.2. Etkileyen Faktörler
- Lokasyon seçimi
- Marka desteği
- Personel kalitesi ve müşteri memnuniyeti
- Rekabet yoğunluğu
- Sezonluk dalgalanmalar
6. Franchise Yatırımı İçin Sermaye Kaynakları
- Kendi birikiminiz
- Banka kredileri (iş yeri kredisi, yatırım kredisi)
- KOSGEB destekleri (girişimci hibeleri)
- Ortaklı sistem (birden fazla yatırımcı)
Sonuç: Hazırlıklı Olan Kazanır
Franchise yatırımında başarıya ulaşmanın ilk adımı, maliyetleri doğru hesaplamak ve sürpriz harcamalara karşı hazırlıklı olmaktır. Yalnızca giriş bedelini değil, tüm işletme giderlerini ve gizli maliyetleri de hesaba katarak yapacağınız bir yatırım planı, sizi başarıya daha da yakınlaştıracaktır.
Av. Gökhan Yağmur ile Franchise Sözleşmelerinizi Güvence Altına Alın
Yatırımınızı riske atmadan önce, franchise sözleşmesini mutlaka uzman bir hukukçuya inceletin. Av. Gökhan Yağmur olarak, yatırımınızın tüm hukuki boyutlarında yanınızdayız.
Bize Ulaşın: www.gokhanyagmur.com.tr
Telefon: 0542 157 06 34
Yatırım yapmadan önce planlayın, plan yapmadan sözleşme imzalamayın!
