Aile Mahkemesi Hakimleri Davada Nelere Dikkat Eder?
Aile Mahkemesi Hakimleri boşanma davalarını karara bağlarken pek çok farklı şeye dikkat ederler. Unutmayın, yargıçlar da insandır, bu nedenle duyguları ve önyargıları olabilir.
Hakim, ne kadar süredir evli olduğunuz ve evlenmeden önce ne yaptığınız gibi özel durumlar hakkında sorular sorabilir. Birbirinizle ne sıklıkta konuştuğunuz veya görüştüğünüz de dahil olmak üzere eşinizle olan ilişkinizi tanımlamanızı isteyebilir. Öyleyse direkt olarak boşanma davasında hakimin dikkat ettiği, araştırdığı, yeri geldiğinde eşlere, çocuklara ve tanıklara soru olarak sorduğu başlıkları sayalım.
1) Eşlerin yaşları
Eşlerin yaş durumu boşanma davasında hakimin doğal olarak ilk baktığı husustur.
2) Evliliğin süresi
Evliliğin kaç yılı tamamladığı hakimin önem verdiği bir diğer önemli konudur. Henüz çok kısa süren bir evlilikte boşanmak isteyen eşlere hakim şüpheyle yaklaşacaktır.
3) Eşlerin fiziksel bir şiddete maruz kalıp kalmadığı, akıl hastası olup olmadıkları hakim tarafından araştırılır.
Hakim bu durumu tanıklardan veya müşterek çocuklardan da öğrenebilir. Fiziksel şiddet kabul edilemez ağır kusurlu davranışlardan birisidir. Akıl hastalığı durumunda ise hakim akıl hastası eşi hastaneye sevk ederek tedavinin mümkün olup olmadığını sorgular.
4) Eşlerin Yaşam Standardı
Eşlerin evlilik süresince oluşturdukları yaşam standardı hakimin bir diğer dikkat ettiği konudur. Çünkü hakim eşlerin evlilik içerisinde sahip oldukları sosyal statüye göre davranışlardaki kusurluluk oranını yorumlar ve olası bir tazminat durumunda, tazminat miktarını bu statüye dayalı olarak belirler.
5) Ekonomik Durum
Eşlerin ekonomik durumu tabii ki hakimin dikkat ettiği, göz önünde bulundurmak zorunda olduğu bir konudur. Eşlerin hangi meslek ile uğraştıkları, bu mesleğin onlara şu an ve gelecekte nasıl bir ekonomik kazanç sağladığı araştırılır. Bu araştırma “sosyal ekonomik durum” raporu aracılığıyla yapılır. Bu rapor Kolluk görevlileri tarafından düzenlenir. Yani eşlerin ikamet ettiği mıntıka karakolundaki polis memuru tarafların ekonomik durumunu araştırarak rapor düzenler. Hakim nafaka ve tazminat miktarını belirlerken eşlerin ekonomik durumunu yani bu raporu göz önüne alır.
6) Velayetin Kime Verileceği
Hakimin dikkat ettiği 6. başlık ise müşterek çocuk var mı, var ise velayetinin kime verilmesi gerektiğidir. Peki çocuğun velayetinin belirlenmesi için hakim neye dikkat eder? Hakim çocukların velayetini düzenlenecek sosyal inceleme raporundaki değerlendirmeye göre verecektir. Rapor hakimin karar vermesini kolaylaştırır. Çünkü sosyal inceleme raporunu düzenleyen sosyal inceleme uzmanları bizzat tarafların bulundukları ortama giderek çocukların hangi tarafta kalırsa daha sağlıklı yetişecekleri konusunda rapor düzenler.
7) Tanıklar
Çekişmeli bir boşanma davasında en önemli ispat aracıdır. Hakimin en çok dikkat ettiği nokta ise tanıkların tanıklıklarının görgüye dayalı tanıklık olmasıdır. Yani mahkemede dinletecek olduğun tanığın bildikleri görgüye dayalı bilgiler olmalıdır. Tanığın çevreden veya senden duyduğunu anlatması iddialarını ispatlamaya yeterli olmaz. Kısaca, duyuma dayalı tanık beyanları hükme esas alınmaz. Görgü derken kastedilen sadece gözler ile görmek değildir. Çünkü bazen şiddetli bir kavgayı görmeyiz fakat duyarız. Örneğin tarafların komşularının, sık sık eşlere ait tartışma seslerini duyduğunu söylemesi durumunda hakim sesin duyulmasını da bir görgüye dayalı delil olarak kabul eder. Yani duyu organlarıyla tespit edilen olgular görgü sayılır.
Bu saydığımız başlıkların önemi aslında davanın anlaşmalı boşanma mı, çekişmeli boşanma mı olduğuna göre azalıp çoğalabilir. Bu nedenle anlaşmalı ve çekişmeli boşanma davalarında ayrı ayrı hakimin nelere dikkat ettiğini kısaca izah edeceğim.
İlk olarak hakimin anlaşmalı boşanma davalarında nelere daha çok dikkat ettiğine bakalım.
Örneğin anlaşmalı boşanma davası açacaksan zaten eşinle anlaşmak zorundasın ve duruşmaya eşinle birlikte hakim huzurunda hazır bulunmak zorundasın. Eşinle her konuda anlaşmadıkça zaten anlaşmalı boşanma davasının hakim tarafından kabul edilmesi mümkün olmaz. Hakim eşlerin velayet konusunda, mal paylaşımı konusunda, tazminat ve nafakalar konusunda anlaşıp anlaşamadıklarını inceler. Ayrıca anlaşmalı boşanma için eşlerin bir yılı aşkın süredir Evli olmaları gerekir. Hakim anlaşmalı boşanma davalarında bu 1 yıllık evli kalma şartına kendiliğinden dikkat eder, şart sağlanmazsa davayı reddeder. Bunlar hakimin anlaşmalı boşanmada dikkat edeceği detaylardır.
Peki Çekişmeli boşanma davasında hakim nelere dikkat eder? Şimdi de bunu açıklayalım.
Çekişmeli boşanma davasında hakimin ilk dikkat etmesi gereken husus dava dilekçesinin usulüne uygun olarak hazırlanıp hazırlanmadığı noktasında başlar. Peki boşanma dilekçesinde hangi unsurlar yer almalıdır? Mahkeme adı, tarafların adı-soyadı, kimlik numaraları, dava konusu ve sebepleri, davayı açan eşin talepleri ve son olarak tabii ki imzası. Dava avukat ile açıldı ise avukatın vekaletnamesinde boşanma davası yetkisinin olup olmadığına da ayrıca dikkat eder. Bu hususlar dava dilekçende bulunmaz ise hakim davanı usulden reddeder.
Çekişmeli boşanma davalarında ne kadar haklı olursan ol yeterince dikkatli ve özenli davranmazsan olumsuz sonuçlarla karşılaşabilirsin. Yeri gelmişken bilmeni istiyorum ki davayı Anlaşmalı da açsan çekişmeli de açsan hakim davanın usulüne uygun açılıp açılmadığına bakacaktır.
İkinci olarak, çekişmeli boşanma davasında hakim sunulan kanıtları dinleyecektir. Hakim, hangi tarafın daha ikna edici bir davaya sahip olduğuna karar verecektir. Eğer eşlerin tekrardan barışmasının mümkün olmadığına yani bu evliliğin temelinden sarsılmış ve yaşananların telafisinin mümkün olmadığına kanaat getirirse eşlerin boşanmalarına ve velayet, nafaka, tazminat gibi hususlarda kararını verecektir.
Çekişmeli boşanma davasında amaç hakiminin yaşanan olaylarda kusursuz olduğumuz veya daha az kusurlu olduğumuz konusunda ikna edilmesidir. Mağduriyetimizin ortaya konulmasıdır.
Çekişmeli boşanma davasında bunlardan başka hakimin dikkat ettiği birçok farklı husus da vardır. Öncelikle hakim delilleri incelerken taraflardan hangisinin daha kusurlu olduğuna dikkat eder. Çünkü taraflardan biri boşanmak istemeyebilir. Kusursuz eş davaya itiraz ederek davanın reddini isteyebilir. Bu durumda diğer tarafın kusuruna göre hakim tarafların boşanıp boşanmayacağına karar verir. Kusur oranı maddi ve manevi tazminatın belirlenmesinde de hakimin kararını etkiler. Hakim maddi ve manevi tazminata ne kadar hükmedeceğine kusur oranını yüksekliğine ve diğer delillere göre karar verir.
Bunun için Özellikle Boşanma davasına gerekçe olarak sunulmuş olunan iddiaların ispatlanması çok önemlidir. Zira tanıklara soru yöneltilmesi, olayın aydınlatılması için delillerin incelenmesi gibi süreçler hakimin en çok dikkat ettiği noktalardır. Çünkü hakim boşanma veya Ayrılık davasının dayandığı olguların varlığına vicdanen kanaat getirmedikçe bunları ispatlanmış sayamaz, kanıtları serbestçe takdir eder, olayın aydınlatılması için göstermiş olduğun tanıklara sorular yöneltir.
Peki kusur oranı belirlenirken hakim hangi delilleri inceler?
Hakim, tarafların sunduğu Tanık beyanlarına, belgelere, fotoğraflara, ses kayıtlarına ve buna benzer birçok delili bir arada değerlendirir.
Tabii tüm bu süreçler gerçekleşirken Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun emrettiği düzende işlemler yapılır. Hakim de düzeni ve işleri ilk olarak bu kanuna göre yürütür.
Sonuç olarak
Göreceğin üzere boşanma sürecinde, gerek eşlerin kendi arasında gerek ise de eşlerle mahkeme arasında güçlü bir iletişim olması gerekir. Bu noktada bir avukattan profesyonel danışmanlık veya vekillik hizmeti alman işleri senin için son derece kolaylaştıracaktır.