27 Mayıs 1960 Darbesi Mağdurları ve Mirasçılarına Maddi ve Manevi Tazminat Davası
Türkiye Cumhuriyeti tarihinde önemli bir kırılma noktası olan 27 Mayıs 1960 darbesi, yalnızca siyasi yapıyı değil, bireylerin temel hak ve özgürlüklerini de ciddi şekilde ihlal etmiştir. Bu süreçte birçok kişi hukuka aykırı yargılamalara maruz kalmış, hakları ihlal edilmiş ve mağdur edilmiştir. 2010 yılında yapılan Anayasa değişikliği ile birlikte, darbe mağdurlarının ve mirasçılarının maddi ve manevi tazminat talep etme hakkı gündeme gelmiştir.
Avukat Gökhan Yağmur olarak, 27 Mayıs darbesi mağdurlarının ve yakınlarının bu hak arama sürecinde nasıl hareket etmeleri gerektiğini detaylı şekilde anlatıyor, www.gokhanyagmur.com üzerinden hukuki destek sağlıyoruz.
27 Mayıs 1960 Darbesi ve Hukuki Boyutu
27 Mayıs 1960 tarihinde Türk Silahlı Kuvvetleri tarafından gerçekleştirilen askeri müdahale sonucunda dönemin hükümeti devrilmiş, demokratik süreç kesintiye uğratılmıştır. Bu dönemde kurulan Yüksek Adalet Divanı aracılığıyla başta Başbakan Adnan Menderes olmak üzere birçok kişi hukuka aykırı yargılamalar sonucu idam edilmiş veya uzun süreli hapis cezalarına çarptırılmıştır.
Bu olayların ardından mağdurların ve yakınlarının zararlarının tazmini uzun yıllar hukuken mümkün olmamıştır. Ancak 12 Eylül 2010 Anayasa referandumu ile Anayasa’nın geçici 19. maddesine eklenen düzenleme sayesinde, darbe döneminde alınan yargı kararlarının mağduriyet doğurması halinde tazminat davası açılmasının önü açılmıştır.
27 Mayıs Darbesi Mağdurlarının Tazminat Hakkı
Anayasa’da yapılan değişiklik ile birlikte, darbe döneminde verilen yargı kararlarının hak ihlali niteliğinde olduğu kabul edilmiş ve bu ihlallerin mağdurlarına ve mirasçılarına tazminat hakkı tanınmıştır. Bu kapsamda:
- Maddi Tazminat: Darbe döneminde mal varlıklarına el konulan, işkence gören, özgürlüğünden mahrum bırakılan kişilerin uğradıkları maddi zararların tazmini mümkündür.
- Manevi Tazminat: Mağdurların ve birinci dereceden mirasçılarının yaşadıkları manevi acı ve elem nedeniyle manevi tazminat davası açma hakları vardır.
Görevli ve Yetkili Mahkeme
Bu tür tazminat davalarında görevli mahkeme Asliye Hukuk Mahkemeleridir. Yetkili mahkeme ise davacının yerleşim yerindeki mahkemedir.
Yargıtay Kararları
Yargıtay, 27 Mayıs 1960 darbesi mağdurlarının tazminat talepleriyle ilgili olarak mağduriyetin varlığını kabul etmiş ve şu hususları vurgulamıştır:
Yargıtay 4. Hukuk Dairesi 2015/12045 E., 2016/7341 K.
“12 Eylül 2010 tarihinde yapılan Anayasa değişikliği ile darbe döneminde verilen yargı kararlarının mağduriyet doğurduğu kabul edilerek, bu mağduriyetlerin giderilmesi amacıyla maddi ve manevi tazminat taleplerinin ileri sürülebileceği öngörülmüştür. Bu kapsamda açılan davalarda zamanaşımı süresi, mağduriyetin tespit edildiği tarihten itibaren işlemeye başlar.”
Tazminat Davası Açma Süresi (Zamanaşımı)
Bu tür davalar için zamanaşımı süresi, mağduriyetin tespit edildiği tarihten itibaren 10 yıldır. Ancak mağduriyetin Anayasa değişikliği ile hukuken tanındığı 2010 yılından itibaren dava açma süresi hesaplanmaktadır.
Avukat Gökhan Yağmur ile İletişime Geçin
Eğer siz veya yakınlarınız 27 Mayıs 1960 darbesi mağduruysanız, maddi ve manevi tazminat haklarınızı aramak için Avukat Gökhan Yağmur olarak size hukuki destek sağlamaktayız. Detaylı bilgi ve danışmanlık için www.gokhanyagmur.com adresini ziyaret edebilirsiniz.
Sıkça Sorulan Sorular (FAQ)
27 Mayıs 1960 darbesi mağdurları kimlerdir?
Darbe döneminde yargılanan, özgürlüklerinden mahrum bırakılan, mal varlıklarına el konulan veya idam edilen kişilerin kendileri ve birinci derece mirasçıları mağdur sayılmaktadır.
Kimler tazminat davası açabilir?
Mağdurların kendileri sağ değilse, eşleri, çocukları ve diğer yasal mirasçıları bu davayı açabilir.
Manevi tazminat miktarı nasıl belirlenir?
Manevi tazminat, mağdurun yaşadığı acı, elem ve toplum nezdindeki itibarı göz önünde bulundurularak mahkeme tarafından belirlenir.
Dava ne kadar sürer?
Davanın süresi mahkemelerin iş yüküne bağlı olarak değişmekle birlikte ortalama 1-2 yıl içerisinde sonuçlanabilmektedir.
27 Mayıs darbesi mağdurları için yeniden yargılama mümkün mü?
Anayasa değişikliği ile bu konuda yalnızca tazminat davası açılması mümkün kılınmıştır. Ceza hukuku anlamında yeniden yargılama yolu ise kapalıdır.
