Markaya Yönelik Sosyal Medya İhlalleri
| Marka Hakkının Sosyal Medyada Korunması, Hukuki Süreç, Dava Açma ve Örnek Dilekçe
📌 Giriş: Dijital Dünyada Markaların Yeni Sınavı
Günümüzde bir markanın değeri sadece fiziksel ürünlerle ya da hizmet kalitesiyle ölçülmüyor; aynı zamanda dijital itibar da markanın gücünü belirleyen en önemli unsurlar arasında yer alıyor. Özellikle Instagram, Facebook, Twitter, TikTok, YouTube gibi sosyal medya platformlarında marka adının izinsiz kullanılması, logonun taklit edilmesi, sahte kampanyaların duyurulması veya markanın itibarını zedeleyecek içeriklerin paylaşılması; marka hakkı ihlali niteliği taşır.
Bu yazımızda, markaya yönelik sosyal medya ihlallerinin hukuki boyutu, başvuru yolları, dava süreci, örnek dilekçe ve Yargıtay kararlarıyla birlikte ele alınacaktır.
🧠 1. Sosyal Medyada En Sık Karşılaşılan Marka İhlalleri
Markaya yönelik sosyal medya ihlalleri aşağıdaki başlıklar altında incelenebilir:
- Sahte hesaplarla markanın taklit edilmesi
- Marka adının izinsiz şekilde kullanıcı adı olarak kullanılması
- Tescilli logonun izinsiz paylaşımı veya değiştirilerek paylaşılması
- Marka hakkında karalayıcı, küçültücü, itibarsızlaştırıcı içeriklerin paylaşılması
- Sahte kampanya ve çekiliş düzenleyerek tüketicilerin yanıltılması
- Markanın adı kullanılarak ürün satışının yapılması (dropshipping vb.)
⚖️ 2. Markaya Yönelik Sosyal Medya İhlallerine Karşı Hukuki Haklar
Sosyal medya üzerinden gerçekleşen marka ihlallerine karşı başvurulabilecek hukuki yollar:
- 5651 sayılı Kanun kapsamında içeriğin kaldırılması ve erişimin engellenmesi talebi
- 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu kapsamında marka hakkına tecavüz nedeniyle ihtiyati tedbir, maddi ve manevi tazminat davası
- Türk Ceza Kanunu m.157 (dolandırıcılık) ve m.125 (hakaret) kapsamında ceza davası
- Savcılığa suç duyurusu
- Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi’ne başvuru
📩 3. Öncelikli Adım: İçeriğin Kaldırılması ve Erişim Engeli
Sosyal medya ihlali fark edildiğinde:
- İhlalin yapıldığı sosyal medya platformuna şikâyet bildirimi gönderilir (Facebook, Instagram, YouTube vs.).
- Platform üzerinden içerik kaldırılmazsa, BTK (Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu) ya da Sulh Ceza Hâkimliği nezdinde erişimin engellenmesi talep edilir.
- Eş zamanlı olarak Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi’nde dava açılabilir.
🕒 4. Dava Açma Süreci ve Zamanaşımı
- Sosyal medyada yapılan marka ihlallerine ilişkin davalar Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemelerinde görülür.
- Zamanaşımı süresi, ihlalin öğrenilmesinden itibaren 1 yıl, her hâlükârda 10 yıldır.
- Marka sahibi, ihlalin tekrarı durumunda yeniden dava açabilir.
📝 5. Örnek Dilekçe: Sosyal Medyada Marka Hakkı İhlali Davası
FİKRİ VE SINAİ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİNE
(İSTANBUL NÖBETÇİ)
DAVACI: Arven Kozmetik San. ve Tic. A.Ş.
Adres: …
DAVALI: Belirlenemeyen kullanıcı (Instagram: @arvenkozmetikresmi)
VEKİLİ: Av. Gökhan Yağmur – www.gokhanyagmur.com
Adres: Sefaköy, Metropark Sefaköy Rezidans A Blok D:22, Kartaltepe Mah. Süvari Cad. No: 4, Küçükçekmece/İSTANBUL
KONU: Davalı tarafından sosyal medya üzerinden müvekkil markasının izinsiz ve yanıltıcı şekilde kullanılmasına ilişkin marka hakkına tecavüzün durdurulması, içeriğin kaldırılması ve 50.000 TL maddi-manevi tazminat talebimizdir.
AÇIKLAMALAR:
- Müvekkil şirket, “Arven” markasını 2016 yılında Türk Patent ve Marka Kurumu nezdinde tescil ettirmiştir.
- Davalı şahıs, Instagram üzerinden açtığı sahte hesapla (@arvenkozmetikresmi) müvekkil firmanın ürünlerini satıyormuş gibi göstererek hem kullanıcıları yanıltmakta hem de müvekkilin markasına zarar vermektedir.
- Bu eylem 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu m.29 ve devamı maddeleri uyarınca açıkça marka hakkına tecavüz teşkil etmektedir.
- Sahte hesap nedeniyle müvekkilin itibarı zedelenmiş, satışlarında düşüş yaşanmış ve ciddi ticari zarar oluşmuştur.
HUKUKİ DAYANAKLAR:
6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu, TTK, TBK, 5651 sayılı Kanun, FSEK ve ilgili sair mevzuat.
DELİLLER:
- Instagram ekran görüntüleri
- Marka tescil belgesi
- Müşteri şikayetleri
- BTK’ya yapılan başvurular
- Tanık beyanları
SONUÇ VE TALEP:
Yukarıda açıklanan nedenlerle;
- Sosyal medya platformundaki içeriğin erişime engellenmesine,
- Davalının bu eylemlerinin durdurulmasına,
- 50.000 TL manevi ve maddi tazminatın davalıdan alınarak müvekkile verilmesine karar verilmesini arz ve talep ederiz.
Davacı Vekili
Av. Gökhan Yağmur
www.gokhanyagmur.com
📘 6. Yargıtay Kararları
🔹 Yargıtay 11. HD, 2021/4926 E. – 2022/4137 K.
“Sosyal medya mecralarında markanın izinsiz kullanılması marka hakkına tecavüz niteliğindedir.”
🔹 Yargıtay 11. HD, 2020/1510 E. – 2020/3350 K.
“Taklit marka ile oluşturulan sahte sosyal medya hesapları, tüketicileri yanıltmakta ve marka değerini düşürmektedir. Bu durum için hem ihtiyati tedbir hem de maddi-manevi tazminat kararı verilmelidir.”
❓ 7. Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
1. Instagram’da sahte hesap açarak marka kullanımı suç mudur?
Evet. Hem tazminat hem de dolandırıcılık gibi ceza sorumluluğu doğurabilir.
2. Sosyal medya platformuna yapılan şikayet sonuçsuz kalırsa ne yapılmalı?
Sulh Ceza Hakimliği’ne başvurularak içeriğin kaldırılması ve erişim engeli talep edilebilir.
3. Marka tescili olmayan şirketler de dava açabilir mi?
Eğer marka fiilen kullanılıyorsa ve toplum nezdinde bilinirlik oluşmuşsa “tanınmışlık” ilkesiyle korunabilir.
4. Bu tür ihlallere karşı ceza davası açılabilir mi?
Evet. Özellikle dolandırıcılık, sahtecilik ve haksız rekabet hükümleri kapsamında savcılığa suç duyurusunda bulunulabilir.
5. Dava açmadan önce uyarı (ihtarname) göndermek gerekir mi?
Uygulamada etkili olduğu için önerilir; ancak zorunlu değildir.
📢 Avukat Gökhan Yağmur ile Markanızı Koruyun
Dijital ortamda markanızı korumak için kararlı ve profesyonel bir adım atmak istiyorsanız, bu süreci sizin adınıza en etkin şekilde yürütecek uzman bir avukata ihtiyacınız var.
Av. Gökhan Yağmur olarak, sosyal medyada marka hakkınızın ihlali halinde sizi hem BTK nezdinde hem de mahkemeler önünde etkin şekilde temsil edebilirim.
🌐 www.gokhanyagmur.com üzerinden hemen iletişime geçebilirsiniz.
💬 Görüşünüz Bizim İçin Değerli
Yazının eksik olduğunu ya da güncellenmesi gerektiğini düşünüyorsanız, lütfen yorum kısmında bize bildirin. Web sitemizi ziyaret eden herkese katkı sağlamak için önerilerinizi dikkate alıyoruz.
