İzinsiz Kenevir Ekme Suçu ve Cezası Nedir? 2313 Sayılı Kanuna Göre Yasal Düzenlemeler

Kenevir Ekimi Suçu Nedir? Hangi Hallerde Suç Oluşur?

Kenevir Ekme Suçu – Kenevir ekimi, 2313 sayılı Uyuşturucu Maddelerin Murakabesi Hakkında Kanun’un 23. maddesinde suç olarak tanımlanmıştır. Bu kapsamda, kenevir bitkisinin ekilmesi, kişinin amacı ve kullanım şekline göre farklı cezalara tabi tutulmaktadır. Kanun, bu suçu iki ayrı kategoride incelemektedir.

Esrar Üretme Amacıyla Kenevir Yetiştirmek – Kenevir Ekme Suçu

Esrar üretimi maksadıyla kenevir bitkisi eken kişi, oldukça ağır yaptırımlarla karşı karşıya kalmaktadır. Bu durumda, mahkeme kararıyla dört yıldan başlayıp on iki yıla kadar uzanan hapis cezası ve ayrıca beş yüz günden on bin güne kadar adlî para cezası uygulanması söz konusudur. (2313 sayılı Kanun m.23/5 – ilk cümle). Bu suç tipi, kenevirin başka kişilere satılması, devredilmesi, tedarik edilmesi gibi uyuşturucu madde ticaretine yönelik davranışlar içermesi durumunda oluşur.

Kişisel Kullanım İçin Kenevir Ekimi – Kenevir Ekme Suçu

Yalnızca kendi ihtiyacını karşılamak üzere esrar üretmek amacıyla kenevir eken kişiler de ceza almaktadır. Ancak bu durumda ceza daha hafiftir. Sadece kendi kullanımına yönelik olduğu anlaşılan ekim faaliyeti için fail, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile yargılanmaktadır. Kanunun yorumuna göre, “ekim” kelimesi yalnızca tohumu toprağa bırakma eylemini değil, ürünün büyütülüp hasat edilmesine kadar geçen tüm süreci kapsamaktadır (2313 sayılı Kanun m.23/5 – ikinci cümle).

Kenevirin Hasat Edildikten Sonraki Durumu – Kenevir Ekme Suçu

Kenevirin toplanması sonrasında, bitkinin ne amaçla kullanıldığı önem kazanmaktadır. Eğer hasat edilen kenevir maddesi kişinin üzerinde veya konutunda ele geçirilirse, durumun niteliğine göre bu kez Türk Ceza Kanunu uyarınca “kullanmak için uyuşturucu madde bulundurma” ya da “uyuşturucu madde ticareti yapma” suçlarından ayrıca ceza gündeme gelebilir. Böyle bir durumda fail hem kenevir ekimi suçu hem de uyuşturucu madde suçlarından ayrı ayrı cezalandırılır.

Kenevir Ekme Suçunun Unsurları ve Diğer Uyuşturucu Suçlarıyla Bağlantısı

Kenevir ekimi suçu, yalnızca kendi başına bir suç teşkil etmekle kalmaz; aynı zamanda uyuşturucu madde kullanımı, bulundurulması veya ticareti suçlarıyla da doğrudan ilişkilidir. Bu kapsamda Yargıtay Ceza Genel Kurulu’nun 2021/313 sayılı kararı, konunun yasal çerçevesini ve uygulamadaki esaslarını netleştirmiştir.

Esrar Üretimi Amacıyla Kenevir Yetiştirmenin Hukuki Durumu – Kenevir Ekme Suçu

2313 sayılı Uyuşturucu Maddelerin Murakabesi Hakkında Kanun’un 3. maddesi, esrar üretimi için kenevir ekimini açık şekilde yasaklamaktadır. Aynı maddenin devamında ise esrarın hazırlanması, ithalatı, ihracatı ve satışı da suç olarak tanımlanmıştır. Bu bağlamda, kenevirin ekildiği yerin yasal izinli bir alan olup olmadığı önem arz etmemekte; esrar elde etme kastı taşıyan her kenevir ekimi doğrudan suç kapsamına girmektedir.

Kenevir Ekme Eyleminin Suç Olarak Değerlendirilmesi – Kenevir Ekme Suçu

Kenevir bitkisi, işleme tabi tutulmasa bile esrarın etken maddesi olan THC (Tetrahidrokannabinol) içermektedir. Bu nedenle toprağa tohum ekimiyle başlayan süreçten itibaren, bitki hasat edilene kadar geçen her aşama “ekim” suçu kapsamında değerlendirilir. Ancak bu noktada önemli olan bir başka husus, failin bu ekimi hangi amaçla yaptığıdır.

Eğer bitki esrar üretme maksadıyla sökülür veya kesilirse, sadece 2313 sayılı Kanun’un 23/5. maddesinde belirtilen suç oluşmakla kalmaz; aynı zamanda failin fiiline göre Türk Ceza Kanunu’nun 188. maddesindeki uyuşturucu ticareti ya da 191. maddesindeki kullanım amaçlı uyuşturucu bulundurma suçu da devreye girebilir.

Bu suçlar birbirinden bağımsız değerlendirilir ve ağırlaştırıcı sebep olarak değil, ayrı suçlar olarak ele alınır. Dolayısıyla aynı sanık, hem 2313 sayılı Kanun’a hem de TCK’ya göre ayrı ayrı cezalandırılabilir. Ancak bu noktada dikkat edilmesi gereken konu, eğer kenevir bitkileri tamamen hasat edilmiş ya da kurutulmuşsa, kenevir ekildiğine dair somut delil (örneğin kök veya sap kalıntıları) olmadan yalnızca sanığın soyut beyanlarıyla ceza verilemez.

Ekim Amacının Tespiti: Kişisel Kullanım mı Ticaret mi? – Kenevir Ekme Suçu

Yasa koyucu, kenevir ekimiyle ilgili olarak farklı cezalara hükmetmiştir. Eğer kişi yalnızca kendi kullanımına yönelik esrar üretmek için kenevir ekiyorsa, daha hafif bir ceza öngörülürken; başkasına vermek, satmak veya tedarik amacıyla yapılan ekim ise daha ağır bir yaptırımı beraberinde getirir.

Bu ayrımı yaparken mahkemeler somut olayın özelliklerini dikkate almak zorundadır. Bu değerlendirmede aşağıdaki ölçütler dikkate alınır:

• Failin herhangi bir ticaret amacı güdüp gütmediği,
• Elde edilen kenevir miktarının esrar üretimi için yeterli olup olmadığı,
• Ekilen kök sayısı ve kenevirlerin büyüme durumu,
• Elde edilen veya kurutulan ürün miktarı,
• Failin bu yönde beyanları (itirafları) bulunup bulunmadığı,
• Aynı zamanda hakkında uyuşturucu ticareti suçundan açılmış bir dava olup olmadığı,
• Failin idrar ya da kan örneklerinde uyuşturucu madde bulunup bulunmadığı.

Tüm bu unsurlar birlikte değerlendirilerek, failin eyleminin sadece kişisel kullanım kapsamında mı yoksa ticari bir amaca mı hizmet ettiği belirlenir. Mahkemeler bu değerlendirmeye göre, suça uygun hüküm kurmakla yükümlüdür.

Kenevir Ekme Suçunda Kişisel Kullanım Miktarının Sınırları Nedir?

Kenevir ekimiyle ilgili cezai sorumluluğun belirlenmesinde en önemli unsurlardan biri, ekimin kişisel kullanım amacıyla mı yoksa ticari maksatla mı yapıldığının tespitidir. Yargıtay’ın bu konudaki içtihatları, kişisel kullanım miktarının belirlenmesinde önemli bir ölçüt sunmaktadır.

106 Kök Kenevir ve Yargıtay’ın Değerlendirmesi – Kenevir Ekme Suçu

Sanığın ikametgâhının bahçesinde tespit edilen, kökleri sulanmış, bakımı yapılmış, çapalanmış ve seyreltme işlemleri uygulanmış toplam 106 kök kenevir bitkisi, yalnızca kişisel kullanım amacıyla yetiştirildiği savunulsa da, Yargıtay 10. Ceza Dairesi bu durumu farklı değerlendirmiştir. Bitkilerin boylarının 10 ila 40 cm arasında değiştiği ve düzenli şekilde bakımlarının yapıldığı tespit edilmiştir.

Kararda, bu sayıda kenevirden elde edilecek esrar miktarının kişisel kullanım sınırını aştığı açıkça belirtilmiştir. Yargıtay’ın yerleşik uygulamalarına göre, somut olayda başka bir delil mevcut değilse, en fazla 20 kök kenevir, kişisel kullanım çerçevesinde değerlendirilebilecek üst sınırdır. Bu sınırı aşan miktarlarda ise artık kişisel kullanım savunmasının inandırıcılığı kaybolur ve eylem, uyuşturucu madde üretimi amacı taşıdığı kabul edilerek ağır yaptırımlarla karşı karşıya kalınır.

Uygulama Hatası: Yanlış Suç Tipinden Hüküm Kurulması – Kenevir Ekme Suçu

Bahsi geçen kararda, sanığın fiilinin 2313 sayılı Kanun’un 23. maddesinin o tarihte yürürlükte olan fıkrası kapsamında “esrar üretimi amacıyla kenevir ekimi” suçu oluşturduğu açık olmasına rağmen, hatalı bir şekilde TCK m.191/1 (kişisel kullanım için uyuşturucu madde bulundurma) kapsamında değerlendirilerek hüküm kurulmuştur. Oysa bu hüküm, 5377 sayılı Kanun’la ilgili maddeden çıkarılan “kendi kullanımı için uyuşturucu madde üretme” suçuna dayanılarak verilmiş, bu da bozma sebebi olmuştur (Yargıtay 10. CD, 2017/317 K.).

Kenevir ve Esrar Miktarına Göre Kişisel Kullanım Sınırının Belirlenmesi

Kenevir ekimi ve esrar bulundurma suçlarının hukuki değerlendirmesinde, yalnızca dikili kenevir miktarı değil, aynı zamanda ele geçirilen esrarın miktarı da dikkate alınmaktadır. Bu kapsamda Yargıtay 10. Ceza Dairesi’nin 2019/7276 sayılı kararında, somut olayın özelliklerine göre kişisel kullanım sınırlarının nasıl belirleneceği ortaya konmuştur.

Olayda Ele Geçirilen Kenevir ve Esrar Miktarları – Kenevir Ekme Suçu

Dosyadaki tutanak ve belgelerden anlaşıldığı üzere, sanığın ikamet adresinin bahçesinde sanık tarafından yetiştirilen 65 kök kenevir bitkisi bulunmuştur. Ayrıca aynı alan içinde yer alan bir kulübede, daha önce bu kenevirlerden elde edildiği anlaşılan beş adet kavanoz içinde toplam 360 gram esrar ve gazete kağıdına sarılı 140 gram esrar daha tespit edilmiştir. Toplamda 500 gram esrar ele geçirilmiştir.

Yargıtay’ın Değerlendirmesi: Toplam Miktar Birlikte Göz Önünde Bulundurulmalı

Mahkeme, sadece dikili kenevir köklerinin değil, aynı zamanda olgunlaşmış ve hasat edilmiş esrar miktarının da dikkate alınması gerektiğini vurgulamıştır. Zira kişisel kullanım amacıyla kenevir yetiştirildiği savunulsa bile, bu miktardaki esrar ve kenevirin toplamı kişisel sınırın çok üzerindedir.

Yargıtay uygulamasına göre, başka bir ticari delil yoksa 20 kök kenevir kişisel kullanım sınırı olarak kabul edilebilir. Ancak somut olayda 65 kök ekim söz konusu olduğundan, bu sayı ciddi oranda aşılmıştır. Ayrıca 500 gram gibi yüksek miktarda esrar da fiilin yalnızca kişisel kullanım için yapılmadığını ortaya koymaktadır.

Hukuki Sonuç ve Suç Vasfının Belirlenmesi – Kenevir Ekme Suçu

Yargıtay, bu durumda failin eyleminin yalnızca kişisel kullanım çerçevesinde değerlendirilemeyeceğini, bu nedenle de 2313 sayılı Kanun’un 23. maddesinin 5. fıkrasının birinci cümlesi kapsamında, yani esrar elde etme kastıyla kenevir ekme suçu olarak nitelendirilmesi gerektiğini belirtmiştir. Bu suç vasfının dikkate alınmaması ve sanığın daha hafif bir suçtan cezalandırılması, kararın bozulmasına yol açmıştır.

Uyuşturucu ve Ceza Hukuku Alanında Uzman Avukat Desteği

Uyuşturucu madde suçları, özellikle kenevir ekimi, esrar bulundurma, uyuşturucu ticareti gibi konular, son derece teknik, detaylı ve ağır yaptırımlar içeren ceza hukuku alanlarıdır. Bu tür davalarda doğru hukuki stratejinin belirlenmesi, delillerin değerlendirilmesi ve savunmanın etkili biçimde sunulması, kişinin özgürlüğü ve geleceği açısından hayati önemdedir.

İşte tam bu noktada Avukat Gökhan Yağmur, uyuşturucu madde suçları başta olmak üzere ceza hukuku alanındaki deneyimi ve uzmanlığı ile müvekkillerine etkin hukuki destek sağlamaktadır. Kenevir ekme suçunun unsurları, kişisel kullanım sınırı, Yargıtay uygulamaları ve ceza oranları gibi teknik detayların titizlikle analiz edildiği her dosyada, kişiye özel savunma planı oluşturulmaktadır.

📌 Hukuki destek almak ve dosyanızı değerlendirmek için iletişime geçin:
📱 0542 157 06 34
🌐 www.gokhanyagmur.com.tr

Uyuşturucu madde suçları ile ilgili yaşadığınız her durumda, tecrübeli bir ceza avukatıyla hareket etmeniz telafisi zor zararların önüne geçebilir. Haklarınızı korumak ve adil bir yargılanma süreci geçirmek için bizimle iletişime geçebilirsiniz.