Kamu Hizmetlerinden Yararlanma Hakkının Engellenmesi Suçu Nedir? (TCK 113)
Kamu hizmetlerinden yararlanma hakkının engellenmesi suçu, bireylerin kamu hizmetlerinden faydalanmalarını veya bir kamu faaliyetinin yürütülmesini cebir, tehdit ya da hukuka aykırı herhangi bir davranışla engelleyen fiillerle oluşur. Bu suç, kişilerin temel hak ve özgürlüklerini korumayı amaçlayan “Hürriyete Karşı Suçlar” bölümünde yer alır.
Suçun Kanuni Dayanağı
Kamu hizmetlerinden yararlanma hakkının engellenmesi suçu, Türk Ceza Kanunu’nun 113. maddesinde düzenlenmiştir. Kanun, kamu hizmetinin veya kamu faaliyetinin zor kullanılarak aksatılması hâlinde failin cezalandırılmasını öngörür. Bu hüküm, hem bireylerin kamu hizmetlerine erişim hakkını hem de kamu idaresinin kesintisiz faaliyet göstermesini güvence altına alır.
Kamu Hizmetlerinden Yararlanma Hakkının Engellenmesi Suçunun Cezası (TCK 113)
Bu suçun temel cezası, fiilin cebir, tehdit veya başka bir hukuka aykırı davranışla işlenmesi durumunda uygulanır. Suçun oluştuğu her durumda kamu hizmetinin etkinliğine zarar verilmesi söz konusu olur.
Cezanın İçeriği
TCK m.113’e göre, şu fiillerin gerçekleştirilmesi hâlinde fail iki yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır:
- (a) Herhangi bir kamu faaliyetinin yürütülmesinin engellenmesi,
- (b) Kamu kurum ve kuruluşlarında, kamu kurumu niteliğindeki meslek odalarında veya kamu makamlarınca izin verilmiş hizmetlerden yararlanılmasının önlenmesi.
Bu düzenleme, kamu hizmetlerine erişim hakkını engelleyen her türlü fiili yaptırıma bağlamaktadır.
Kamu Hizmetlerinden Yararlanma Hakkının Engellenmesi Suçunun Nitelikli Halleri (TCK 119)
TCK m.119’da, kamu hizmetlerinden yararlanma hakkının engellenmesi suçunun daha ağır cezayı gerektiren nitelikli halleri düzenlenmiştir. Bu haller, fiilin işleniş biçimine veya kullanılan araçlara göre cezanın artırılmasını öngörür.
Nitelikli Haller Listesi
Aşağıdaki durumlarda verilen ceza bir kat artırılır:
- Silahla işlenmesi (TCK m.119/1-a),
- Failin kimliğini gizlemesi, imzasız mektupla veya özel işaretlerle hareket etmesi (TCK m.119/1-b),
- Birden fazla kişi tarafından birlikte işlenmesi (TCK m.119/1-c),
- Suç örgütlerinin korkutucu gücünden yararlanılarak işlenmesi (TCK m.119/1-d),
- Kamu görevinin sağladığı nüfuzun kötüye kullanılması suretiyle işlenmesi (TCK m.119/1-e).
Neticesi Sebebiyle Ağırlaşmış Haller
Bu suçların işlenmesi sırasında kasten yaralama suçunun ağır neticeleri meydana gelirse, ayrıca kasten yaralama suçuna ilişkin hükümler de uygulanır (TCK m.119/2).
Adli Para Cezasına Çevirme, Erteleme ve Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması
Adli Para Cezasına Çevirme
Kamu hizmetlerinden yararlanma hakkının engellenmesi suçu, alt sınırdan verilen hapis cezalarında adli para cezasına çevrilebilir. Bu durumda failin özgürlüğü kısıtlanmadan maddi bir yaptırım uygulanır.
Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması (HAGB)
HAGB, sanık hakkında verilen cezanın belli bir denetim süresi içinde sonuç doğurmaması esasına dayanır. Sanık, bu sürede yükümlülüklerini yerine getirirse hüküm açıklanmaz ve dava düşer. Bu suç için HAGB uygulanması mümkündür.
Cezanın Ertelenmesi
Cezanın ertelenmesi, failin mahkemece belirlenen hapis cezasını cezaevinde çekmekten şartlı olarak muaf tutulmasıdır. Kamu hizmetlerinden yararlanma hakkının engellenmesi suçunda da erteleme hükümleri uygulanabilir.
Suçun Şikayet Süresi, Zamanaşımı ve Uzlaşma
Uzlaşma
Uzlaşma, fail ile mağdurun uzlaştırmacı aracılığıyla anlaşmasıdır. Ancak kamu hizmetlerinden yararlanma hakkının engellenmesi suçu uzlaşma kapsamına girmez.
Şikayet Süresi
Bu suç şikayete bağlı değildir. Savcılık tarafından resen soruşturulur. Dolayısıyla herhangi bir şikayet süresi bulunmaz ve şikayetten vazgeçilmesi davayı düşürmez.
Zamanaşımı Süresi
Bu suç için dava zamanaşımı süresi sekiz yıldır. Suçun işlendiği tarihten itibaren bu süre geçmeden soruşturma başlatılabilir veya dava açılabilir.
Görevli Mahkeme
Kamu hizmetlerinden yararlanma hakkının engellenmesi suçu nedeniyle açılan davalara bakma görevi, asliye ceza mahkemesine aittir. Bu mahkeme, suçun unsurlarını değerlendirir ve cezai yaptırımı belirler.
Kamu Hizmetlerinden Yararlanma Hakkının Engellenmesi Suçu Yargıtay Kararları
Yargıtay kararları, suçun somut olaylara nasıl uygulandığını ve sınırlarını göstermesi bakımından önemlidir.
Görevli Mahkeme Hakkında Karar
Erbaa–Ayvacık arasında sefer yapan bir feribotta çalışan sanığın, husumetli olduğu kişilere “Ben buradayken bu feribota binemezsiniz” diyerek engel olması, kamu hizmetlerinden yararlanma hakkının engellenmesi suçuna örnektir. Yargıtay 4. Ceza Dairesi, bu durumda sanığın fiilinin TCK 113/1 kapsamında değerlendirilmesi gerektiğine hükmetmiştir. (Yargıtay 4. Ceza Dairesi, 2015/37055 K.)
Fikri İçtima Hakkında Karar
Bir belediye otobüsü şoförü ve muavinine karşı sopayla saldıran sanığın, kamu hizmetinin yürütülmesini engelleme amacıyla hareket ettiği tespit edilmiştir. Yargıtay 8. Ceza Dairesi, olayda hem TCK 265 (görevi yaptırmamak için direnme) hem de TCK 113 (kamu hizmetlerinden yararlanma hakkının engellenmesi) unsurlarının bulunduğunu, TCK 44’teki fikri içtima kuralı gereğince yalnızca en ağır cezayı gerektiren fiilden hüküm kurulması gerektiğini belirtmiştir. (Yargıtay 8. Ceza Dairesi, 2019/6006 K.)
Sonuç
Kamu hizmetlerinden yararlanma hakkının engellenmesi suçu, bireylerin kamu hizmetlerinden adil şekilde yararlanma özgürlüğünü korur. Bu suç, kamu düzeninin ve devletin işleyişinin güvence altına alınmasında temel bir rol oynar. Cezai yaptırımlar, kamu hizmetlerinin sürekliliğini ve toplumsal düzeni koruma amacını taşır.
Avukat Gökhan Yağmur Kimdir?
Av. Gökhan Yağmur, İstanbul merkezli olarak faaliyet gösteren, ceza hukuku, aile hukuku, ticaret hukuku ve fikri mülkiyet hukuku alanlarında uzmanlaşmış bir avukattır. Uzun yıllara dayanan mesleki deneyimiyle birlikte yalnızca dava ve uyuşmazlıkların çözümünde değil, aynı zamanda önleyici hukuk danışmanlığı, sözleşme yönetimi ve şirketlere stratejik hukuki destek sunmaktadır.
Ceza yargılamaları, boşanma ve velayet davaları, ticari uyuşmazlıklar ve marka–patent süreçlerinde müvekkillerine etkin savunma ve çözüm odaklı yaklaşımıyla hizmet vermektedir. Ayrıca TÜRKPATENT, USPTO ve EUIPO nezdinde marka tescili ve fikri mülkiyet koruması konularında hem yerli hem de yabancı müvekkillere danışmanlık sağlamaktadır. – Turkey Brand Law
Kurucusu olduğu Hukuk Plus, HukukBankasi.net ve diğer dijital projeleriyle hukuk öğrencileri, stajyer avukatlar ve meslektaşlara yönelik özgün bir ekosistem geliştirmiştir. Bu sayede hukuk bilgisinin paylaşımı, güncel içtihatların takibi ve mesleki dayanışmanın güçlenmesine katkı sunmaktadır.
Av. Gökhan Yağmur, girişimci vizyonu ile yalnızca klasik avukatlık hizmeti sunmakla kalmayıp; marka yönetimi, e-ticaret hukuku, uluslararası şirket danışmanlığı ve dijital hukuk çözümleri alanlarında da fark yaratan çalışmalara imza atmaktadır.
Daha fazla bilgi için:
📌 www.gokhanyagmur.com
📌 www.gokhanyagmur.com.tr
📞 0542 157 06 34
Yolculuk Süresini Hesaplayın
Yakındaki yerler için seyahat süresini ve yol tariflerini görün
