Mühür Bozma Suçu Nedir? TCK 203 Cezası, Şartları ve Yargılama Usulü
TCK 203’e göre mühür bozma suçu (mühür fekki), kamu güvenine karşı işlenen suçlardandır. Mühür bozma suçunun cezası, unsurları, zamanaşımı ve yargılama süreci hakkında detaylı bilgi.
Mühür Bozma (Mühür Fekki) Suçu Nedir? (TCK 203)
Mühür bozma suçu, Türk Ceza Kanunu’nun 203. maddesinde kamu güvenine karşı suçlar bölümünde düzenlenmiş olup, yalnızca kasten işlenebilen bir suç türüdür. Bu suç, bir malın veya yerin muhafaza edilmesi ya da mevcut durumunun korunması amacıyla yetkili makamlarca konulan mührün kaldırılması veya mührün amacına aykırı biçimde kullanılmasıyla meydana gelir.
Mühür bozma fiili, uygulamada oldukça sık karşılaşılan bir suç tipidir. Failin eylemi hangi amaçla veya hangi saikle yapıldığına bakılmaksızın, suçun genel kastla işlenmesi yeterli kabul edilir.
Mühür Bozma Suçunda Yetkili Makamın Emrine Aykırı Hareket
Mühür bozma suçunun oluşabilmesi için, mühürleme işleminin kanuni bir dayanağa veya yetkili bir makamın emrine dayanması gerekir. Mühürleme yetkisi; belediyeler, valilikler, kaymakamlıklar, sağlık veya tarım ilçe müdürlükleri gibi kamu kurumlarına, ilgili kanunlarla verilmiş bir idari yetkidir.
Eğer mühürleme işlemini yapan makamın bu konuda yetkisi yoksa veya mevzuatta açık bir düzenleme bulunmuyorsa, yapılan mühürleme işlemi geçersiz olur. Bu durumda, mührün kaldırılması ya da sökülmesi, mühür bozma suçu oluşturmaz.
Örneğin; bir belediye imar müdürlüğü, kanuni yetkisi bulunmadan bir yemek üretim tesisini mühürlerse, yapılan mühürleme işlemi hukuken yok hükmündedir. Dolayısıyla, bu mührün kaldırılması halinde mühür fekki suçu meydana gelmez.
Kanuni dayanağı bulunmayan mühürleme işlemleri, idare hukuku bakımından hükümsüz sayılır. Böyle bir durumda, mührü kaldıran kişi hakkında mühür bozma suçunun cezası uygulanamaz.
Mühür Fekki (Bozma) Suçu Nasıl İşlenir?
Mühür bozma suçu, iki farklı şekilde kasten işlenebilir:
- Mührün Kaldırılması:
Yetkili makam veya kanun emriyle konulan mührün sökülmesi, bozulması, yırtılması, yakılması gibi herhangi bir şekilde kaldırılması halinde mühür fekki suçu oluşur. Mührün kaldırılma biçiminin önemi yoktur; mührün fiilen ortadan kaldırılması yeterlidir. - Mührün Konulma Amacına Aykırı Kullanım:
Bazı durumlarda mührün bozulması söz konusu olmadan da suç oluşabilir. Mührün amacına aykırı davranışta bulunmak da mühür bozma suçunun unsurlarındandır.
Örneğin, bir inşaatın faaliyetinin durdurulması amacıyla mühürlenmesine rağmen, müteahhidin mührü fiziksel olarak kaldırmadan inşaata devam etmesi hâlinde de mühür bozma suçu işlenmiş olur. Çünkü bu eylem, mührün konulma amacına açıkça aykırıdır.
Mühür Bozma (Fekki) Suçunun Cezası (TCK 203)
Türk Ceza Kanunu madde 203 uyarınca mühür bozma suçunun cezası altı aydan üç yıla kadar hapis veya adli para cezasıdır. Fail hakkında bu iki yaptırımdan yalnızca biri uygulanabilir; hem hapis hem adli para cezası birlikte verilemez.
Eğer mahkeme hapis cezası verilmesine karar verirse, bu ceza artık adli para cezasına çevrilemez. Ancak sanık lehine hükmün açıklanmasının geri bırakılması (HAGB) veya cezanın ertelenmesi kararı verilmesi mümkündür.
Mühür bozma suçunda etkin pişmanlık hükümleri uygulanmaz.
Adli Para Cezasına Çevirme, Erteleme ve Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması
Adli para cezası, bir suçun karşılığı olarak hapis cezasının yerine veya tek başına uygulanabilen bir yaptırımdır. Ancak mühür bozma suçu nedeniyle verilen hapis cezaları adli para cezasına çevrilemez.
Hükmün açıklanmasının geri bırakılması (HAGB), sanık hakkında verilen hükmün belirli bir denetim süresi boyunca hukuki sonuç doğurmamasını sağlayan bir kurumdur. Bu süre içinde yükümlülükler yerine getirildiğinde, dava düşer. Mühür fekki suçunda HAGB kararı verilebilir.
Ayrıca mahkeme, hükmolunan hapis cezasının ertelenmesine de karar verebilir. Bu durumda, cezanın infazı belirli şartlarla askıya alınır.
Şikayet Süresi, Zamanaşımı ve Uzlaşma
Mühür bozma suçu, şikayete tabi bir suç değildir. Dolayısıyla savcılık bu suçu resen (kendiliğinden) soruşturur. Bu nedenle herhangi bir şikayet süresi bulunmaz ve şikayetten vazgeçme, davanın düşmesine yol açmaz.
Bu suç türü uzlaşma kapsamında da değildir. Fail ve mağdurun uzlaşması, soruşturmayı veya kovuşturmayı sona erdirmez.
Dava zamanaşımı süresi, mühür bozma suçunda 8 yıldır. Suçun işlendiği tarihten itibaren bu süre içinde dava açılmamış veya dava sonuçlandırılmamışsa, dava zamanaşımı gerçekleşir ve ceza davası düşer.
Yargılama Usulü ve Görevli Mahkeme
Mühür bozma suçu bakımından seri muhakeme usulü uygulanabilir. Eğer bu usul uygulanmadan kovuşturmaya geçilmişse, yargılama genel hükümlere göre olağan usulle yapılır.
Bu suça ilişkin davalara asliye ceza mahkemesi bakar. Yargılama süreci, delillerin toplanması ve değerlendirilmesi esas alınarak yürütülür.
Avukat Gökhan Yağmur Kimdir?
Av. Gökhan Yağmur, İstanbul merkezli olarak faaliyet gösteren, ceza hukuku, aile hukuku, ticaret hukuku ve fikri mülkiyet hukuku alanlarında uzmanlaşmış bir avukattır. Uzun yıllara dayanan mesleki deneyimiyle birlikte yalnızca dava ve uyuşmazlıkların çözümünde değil, aynı zamanda önleyici hukuk danışmanlığı, sözleşme yönetimi ve şirketlere stratejik hukuki destek sunmaktadır.
Ceza yargılamaları, boşanma ve velayet davaları, ticari uyuşmazlıklar ve marka–patent süreçlerinde müvekkillerine etkin savunma ve çözüm odaklı yaklaşımıyla hizmet vermektedir. Ayrıca TÜRKPATENT, USPTO ve EUIPO nezdinde marka tescili ve fikri mülkiyet koruması konularında hem yerli hem de yabancı müvekkillere danışmanlık sağlamaktadır. – Turkey Brand Law
Kurucusu olduğu Hukuk Plus, HukukBankasi.net ve diğer dijital projeleriyle hukuk öğrencileri, stajyer avukatlar ve meslektaşlara yönelik özgün bir ekosistem geliştirmiştir. Bu sayede hukuk bilgisinin paylaşımı, güncel içtihatların takibi ve mesleki dayanışmanın güçlenmesine katkı sunmaktadır.
Av. Gökhan Yağmur, girişimci vizyonu ile yalnızca klasik avukatlık hizmeti sunmakla kalmayıp; marka yönetimi, e-ticaret hukuku, uluslararası şirket danışmanlığı ve dijital hukuk çözümleri alanlarında da fark yaratan çalışmalara imza atmaktadır.
Daha fazla bilgi için:
📌 www.gokhanyagmur.com
📌 www.gokhanyagmur.com.tr
📞 0542 157 06 34
Yolculuk Süresini Hesaplayın
Yakındaki yerler için seyahat süresini ve yol tariflerini görün
