Kamulaştırmasız El Atma Davası Nedir? (2025 Güncel Rehber)
Kamulaştırmasız el atma, idarenin (belediye, il özel idaresi, bakanlıklar vb.) bir taşınmaza hukuka aykırı şekilde müdahale ederek malikinin izni olmaksızın fiilen kullanması ve taşınmazın değerini düşürmesi veya tamamen malikinin kullanımına kapatması durumudur. Bu fiil kamulaştırma yapılmaksızın taşınmaza el konulması anlamına gelir. Bu gibi hallerde taşınmaz malikinin açacağı dava kamulaştırmasız el atma davası olarak adlandırılır.
Kamulaştırmasız el atma davalarında taşınmaz maliki mülkiyet hakkının korunması amacıyla idareden tazminat talep edebilir. Bu dava ile idare, taşınmazın bedelini ödemeye mahkum edilir.
Detaylı bilgi için: www.gokhanyagmur.com
Kamulaştırmasız El Atma Türleri
Kamulaştırmasız el atma fiili fiili el atma ve hukuki el atma olmak üzere ikiye ayrılır:
1. Fiili El Atma
İdarenin taşınmaza herhangi bir kamulaştırma kararı olmaksızın fiilen müdahale ederek taşınmazı kullanmasıdır. Örneğin yol yapımı, park inşası, elektrik direği dikilmesi gibi.
2. Hukuki El Atma
İdarenin imar planlarında taşınmazı yeşil alan, park gibi kamu hizmetine tahsis etmesi ancak bu plana rağmen yıllarca kamulaştırma yapılmaması durumudur. Malik, taşınmazını kullanamaz hale gelir.
Kamulaştırmasız El Atma Davası Nasıl Açılır?
Kamulaştırmasız el atma davalarında görevli mahkeme Asliye Hukuk Mahkemesi‘dir. Yetkili mahkeme ise taşınmazın bulunduğu yer mahkemesidir. Dava sürecinde:
- İdareye karşı dava açılır.
- Taşınmazın idare tarafından fiilen kullanıldığı veya hukuki kısıtlama getirdiği ispatlanır.
- Taşınmazın rayiç değeri tespit edilir.
- Mahkeme, taşınmaz bedelinin tazminat olarak ödenmesine karar verir.
Kamulaştırmasız El Atma Davasında Zamanaşımı Süresi
Fiili el atma davalarında el atma tarihinden itibaren 20 yıllık zamanaşımı süresi vardır. Hukuki el atmalarda ise idarenin hareketsiz kalması ve malikin taşınmazını kullanamaması halinde sürekli dava açma hakkı doğar.
Yargıtay Kararları
🔹 Yargıtay 5. Hukuk Dairesi 2022/3129 E., 2022/5739 K.
“Kamulaştırmasız el atma davasında, idarenin taşınmaz üzerindeki fiili müdahalesi neticesinde taşınmaz malikinin mülkiyet hakkının ihlal edildiği sabit olduğundan, tazminata hükmedilmesi hukuka uygundur.”
🔹 Yargıtay Hukuk Genel Kurulu 2020/16-669 E., 2021/24 K.
“İdarenin taşınmazı kamu hizmetine tahsis etmesine rağmen uzun süre kamulaştırma yapmaması, hukuki el atma teşkil eder ve malik tazminat davası açabilir.”
Avukat Gökhan Yağmur Olarak Görüşümüz
Kamulaştırmasız el atma davaları, vatandaşın anayasal mülkiyet hakkının korunması açısından son derece önemlidir. İdarenin hukuka aykırı müdahaleleri karşısında haklarınızı aramak için uzman bir gayrimenkul avukatından destek almanız gerekmektedir.
Detaylı danışmanlık ve dava süreci için bizimle iletişime geçebilirsiniz:
👉 www.gokhanyagmur.com
Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
Kamulaştırmasız el atma davası kime karşı açılır?
Dava, taşınmaza fiilen müdahale eden veya hukuki kısıtlama getiren idareye karşı açılır.
Kamulaştırmasız el atma davası ne kadar sürer?
Davanın karmaşıklığına göre değişmekle birlikte ortalama 1-2 yıl içinde sonuçlanır.
Tazminat nasıl hesaplanır?
Tazminat, taşınmazın rayiç bedeli dikkate alınarak bilirkişi marifetiyle hesaplanır.
Kamulaştırmasız el atma davasında avukat tutmak zorunlu mudur?
Zorunlu olmamakla birlikte, hukuki sürecin sağlıklı yürütülmesi için avukat ile takip edilmesi tavsiye edilir.
Kamulaştırmasız el atma davası kazanılırsa ne olur?
Mahkeme, taşınmazın rayiç bedelinin tazminat olarak ödenmesine karar verir. Ayrıca taşınmaz üzerindeki fiili müdahalenin devam etmesi halinde mülkiyetin idare adına tesciline karar verilir.
