Eser Sahibinin İzni Olmadan Yayın Yapılması | Telif Hakkı İhlali, Dava Süreci ve Dilekçe Örneği
Günümüzde dijital içerik üretiminin ve paylaşımının hızla arttığı bir çağda yaşıyoruz. Ancak bu kolay erişim, ne yazık ki birçok kişinin telif hakkı ihlali yapmasına da sebep oluyor. En yaygın ihlallerden biri de, bir eserin sahibinden izin almadan yayımlanmasıdır. Bu durum sadece ahlaki değil, aynı zamanda hukuki yaptırımlara da neden olur. Peki, eser sahibinin izni olmadan bir içeriğin yayınlanması telif hakkı ihlali midir? Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu (FSEK) bu konuda ne diyor? Dava süreci nasıl işler?
Bu yazımızda tüm bu sorulara cevap verecek, örnek dava dilekçesi, Yargıtay kararları ve SSS bölümüyle konuyu tam anlamıyla açıklayacağız.
📌 Telif Hakkı Nedir?
Telif hakkı, bir eseri meydana getiren kişinin o eser üzerindeki hukuki haklarını ifade eder. 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu‘na (FSEK) göre, bir eserin sahibi izni olmadan kimsenin:
- Eseri çoğaltmasına,
- Yayınlamasına,
- Dağıtmasına,
- Umuma iletmesine
izin vermemişse, bu eylemler hukuka aykırıdır.
❗ Eser Sahibinin İzni Olmadan Yayın Yapmak Ne Anlama Gelir?
Bu durum, eserin izinsiz şekilde basılması, kopyalanması, internette paylaşılması, sosyal medyada yayımlanması veya ticari amaçla kullanılması gibi yollarla gerçekleştirilir. Özellikle internet çağında en çok karşılaşılan ihlaller:
- Bir fotoğrafın sahibinden izin alınmadan sosyal medyada kullanılması,
- Akademik bir çalışmanın sahibinden habersiz yayımlanması,
- Bir blog yazısının kopyalanarak başka bir sitede paylaşılması,
- Müzik eserinin izinsiz şekilde YouTube veya Spotify gibi platformlara yüklenmesi.
Bu tarz eylemler, doğrudan mali ve manevi hakların ihlali anlamına gelir.
⚖️ Hukuki Dayanak: FSEK m.71 ve m.72
FSEK m.71:
Eser sahibinin izni olmaksızın eseri yayımlayan kişi hakkında 1 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası ve adli para cezası verilebilir.
FSEK m.72:
Eser sahibinin izni dışında yapılan kullanım, durdurulabilir. İhlalin yaygın olduğu durumlarda eserin yayından kaldırılması, tedbir kararı verilmesi mümkündür.
💼 Dava Süreci Nasıl İşler?
- Tespit:
Öncelikle eserin sahibine ait olduğu ve izinsiz kullanıldığı delillerle ispatlanmalıdır (tarih, ekran görüntüsü, arşiv kaydı vs.). - İhtarname Gönderimi:
Genellikle dava öncesi, izinsiz kullanan tarafa noter kanalıyla ihtar gönderilir. - Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi’nde Dava Açılması:
İhlal hâlâ devam ediyorsa, maddi/manevi tazminat ve yayından kaldırma davası açılır. - Savcılığa Suç Duyurusu:
Ceza hukuku yönünden telif ihlali suç sayıldığından, savcılığa suç duyurusunda da bulunulabilir.
📝 Örnek Dava Dilekçesi
(Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi)
KÜÇÜKÇEKMECE FİKRİ VE SINAİ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ’NE
DAVACI:
Ali Yazar (Eser Sahibi) – [Adres]T.C. No: [TCKN]
VEKİLİ:
Av. Gökhan Yağmur
www.gokhanyagmur.com
Kartaltepe Mah. Süvari Cad. No:4 A Blok D:22
Küçükçekmece / İstanbul
DAVALI:
XYZ Dijital Yayıncılık Ltd. Şti. – [Adres]
KONU:
İzinsiz eser yayınlama nedeniyle eser sahibinin mali ve manevi haklarının ihlali sebebiyle tazminat ve yayından kaldırma talepli dava dilekçesidir.
AÇIKLAMALAR:
- Müvekkil 2023 yılında “Hayatın Ritmi” isimli şiir kitabını yayımlamıştır. Kitap ISBN No: 978-605-123456-0 ile kayıtlıdır ve müvekkil eserin yasal sahibidir.
- Davalı taraf, müvekkile ait bu eserin 15 sayfasını internet sitesi üzerinden haber başlığı olarak paylaşmış ve herhangi bir izin ya da telif ödemesi yapmamıştır.
- Bu durum, 5846 sayılı FSEK m.21 ve m.71 hükümleri çerçevesinde eser sahibinin haklarına doğrudan tecavüz anlamına gelir.
- Eserdeki özgünlük, yaratıcılık ve duygusal emek, davalının izinsiz yayın faaliyetiyle maddi zarara ve manevi huzursuzluğa yol açmıştır.
HUKUKİ SEBEPLER:
5846 sayılı FSEK, 6100 sayılı HMK, ilgili diğer mevzuat.
SONUÇ VE TALEP:
- Davalının izinsiz yayın faaliyetinin men’ine (durdurulmasına),
- İzinsiz paylaşılan içeriğin internet ortamından kaldırılmasına,
- 15.000 TL maddi ve 15.000 TL manevi tazminatın yasal faiziyle birlikte tahsiline,
- Yargılama giderleri ve vekâlet ücretinin karşı tarafa yüklenmesine,
karar verilmesini saygılarımızla arz ve talep ederiz.
Davacı Vekili
Av. Gökhan Yağmur
www.gokhanyagmur.com
⚖️ Yargıtay Kararları
📌 Yargıtay 11. HD, 2019/5634 E. – 2020/8745 K.
“Eser sahibinin izni olmadan yapılan her türlü paylaşım, maddi ve manevi hakların ihlalidir. Tazminat ve yayın yasağı talebi hukuken geçerlidir.”
📌 Yargıtay 11. HD, 2021/1132 E. – 2021/5672 K.
“Dijital ortamda yapılan ihlallerde de telif hakkı koruması eksiksiz olarak uygulanır. Eser sahibinin rızası olmadan yapılan yayınlar hukuka aykırıdır.”
❓ Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
1. Eserim izinsiz yayınlandı, ne yapmalıyım?
Öncelikle delilleri toplayın (ekran görüntüsü, tarih, link). Ardından noter ihtarnamesi göndererek haklarınızı talep edin. Sonuç alınamazsa dava açabilirsiniz.
2. Sadece birkaç sayfa paylaşmak da ihlal sayılır mı?
Evet. Bir eserin parçasının bile izinsiz paylaşılması, telif hakkı ihlalidir.
3. Dava açmak zorunda mıyım? Ceza da olur mu?
Dava açmak hakkınızdır. Ancak savcılığa suç duyurusuyla ceza davası da yürütülebilir.
4. Sosyal medyada paylaşmak da dava sebebi mi?
Kesinlikle evet. Özellikle ticari veya geniş erişimli kullanımda telif ihlali doğar.
5. Eserimi tescil ettirmedim, yine de koruma altında mı?
Evet. FSEK’e göre eser, özgün olduğu sürece otomatik olarak korunur. Tescil şart değildir.
👨⚖️ Telif Haklarınızı Korumak İçin Profesyonel Destek Alın
Eseriniz size aittir ve sizin izniniz olmadan kullanılamaz. Hukuki süreçlerin doğru ve etkili yürütülmesi, hak kaybının önüne geçilmesini sağlar. Telif hakkı ihlaliyle karşılaştığınızda uzman desteği almak büyük önem taşır.
Av. Gökhan Yağmur olarak; telif ihlali davaları, ihtarname düzenleme, savcılığa suç duyurusu ve tüm hukuki süreçlerde müvekkillerimize danışmanlık ve temsil hizmeti sunuyoruz.
🌐 www.gokhanyagmur.com | 📞 0542 157 0634
İstanbul Küçükçekmece’deki ofisimizde tüm Türkiye’den gelen talepleri karşılıyoruz.
💬 Bu İçeriği Geliştirmek İçin Görüşünüzü Bildirin
Yazının eksik olduğunu düşündüğünüz yerler varsa, lütfen yorum kısmından bize bildirin. Sizin katkınızla içeriklerimizi sürekli geliştiriyoruz.
