Fikri ve Sınai Haklar Mahkemesi Nedir, Neye Bakar? | Görev Alanı, Dava Türleri ve Örnek Dilekçe
Fikir ve sanat eserlerinin, markaların, patentlerin ve tasarımların korunması modern hukuk sistemlerinin vazgeçilmez bir unsurudur. Türkiye’de bu korumanın sağlanabilmesi için özel mahkemeler görevlendirilmiştir: Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemeleri.
Peki bu mahkemeler nedir? Hangi tür davalara bakar? Başvuru nasıl yapılır? Bu yazıda, tüm bu soruları yanıtlıyor ve www.gokhanyagmur.com aracılığıyla örnek dilekçe ile uygulamayı somutlaştırıyoruz.
📌 Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi Nedir?
Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi, fikir ve sanat eserleri, marka, patent, endüstriyel tasarım gibi sınai haklarla ilgili özel hukuk uyuşmazlıklarına bakan özel görevli mahkemedir. Bu mahkemeler, İstanbul, Ankara ve İzmir gibi büyük şehirlerde özel olarak kurulmuştur. Diğer şehirlerde ise Asliye Hukuk Mahkemeleri bu görevle yetkilidir.
Temel dayanağını:
- 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu (FSEK)
- 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu (SMK)
- Türk Borçlar Kanunu
- Türk Ticaret Kanunu
- HMK gibi genel düzenlemeler oluşturur.
⚖️ Fikri ve Sınai Haklar Mahkemeleri Hangi Davalara Bakar?
Aşağıdaki türdeki davalar bu mahkemelerin görev alanına girer:
1. Telif Hakkı Davaları
- Eser sahibinin izni olmadan eserinin kullanılması
- Eserin çoğaltılması, yayılması, umuma iletilmesi
- Telif hakkının devrine ilişkin sözleşme ihlalleri
- Telif hakkı nedeniyle maddi ve manevi tazminat davaları
2. Marka Hukuku Davaları
- Marka hakkına tecavüz
- Marka hükümsüzlüğü
- Marka hakkının terkin edilmesi
- Lisans sözleşmesi ihlalleri
3. Patent ve Faydalı Model Davaları
- Patent hakkı ihlali
- Patent geçersizliği
- Zorunlu lisans talepleri
4. Tasarım Hakkı Davaları
- Tescilli tasarımın izinsiz kullanımı
- Tasarım hakkının ihlali nedeniyle tazminat davaları
5. İhtiyati Tedbir ve Delil Tespiti Talepleri
- Telif veya marka hakkı ihlallerinde yayının durdurulması
- Ürünlerin toplatılması
- Web sitesi erişimin engellenmesi
6. Lisans ve Sözleşmeye Dayalı Uyuşmazlıklar
- Lisans sözleşmelerinin ihlali
- Devir sözleşmelerinden doğan uyuşmazlıklar
- Menfaat ilişkisine dayalı hükümler
🏛️ Fikri ve Sınai Haklar Mahkemesi’nde Dava Açma Süreci
- Yetkili ve Görevli Mahkeme:
Davalının yerleşim yeri mahkemesi veya haksız fiilin meydana geldiği yer mahkemesi yetkilidir. - Dava Dilekçesi:
HMK’ya uygun şekilde hazırlanmış dilekçe gereklidir. - Delillerin Sunulması:
Ekran görüntüleri, tespit tutanakları, bilirkişi raporları, noter ihtarnameleri önemlidir. - Harç ve Giderler:
Dava türüne göre harç ödenir. Tespit ve tedbir talepleri için ayrıca avans yatırılır. - İhtiyati Tedbir Başvurusu:
İhlal devam ediyorsa, durdurma kararı alınabilir.
🧾 Örnek Dilekçe
FİKRİ VE SINAİ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİNE
DAVACI : [Adı Soyadı – T.C. No – Adres]VEKİLİ : Av. Gökhan Yağmur – www.gokhanyagmur.com
DAVALI : [Davalı adı – Adres]KONU : Marka hakkına tecavüz nedeniyle maddi ve manevi tazminat talebi ile ihlalin durdurulması
AÇIKLAMALAR:
- Müvekkilim, Türk Patent ve Marka Kurumu nezdinde tescilli [marka adı] markasının yasal sahibidir.
- Davalı, müvekkilin markasını izinsiz olarak [ürün/satış platformu/reklam] üzerinde kullanmakta, bu yolla haksız kazanç sağlamaktadır.
- Davalının fiilleri, 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu’nun 29. ve devamı maddeleri kapsamında marka hakkına açık bir tecavüz teşkil etmektedir.
- Fiilin öğrenildiği tarihten itibaren süresi içinde işbu davayı açma zorunluluğumuz hasıl olmuştur.
HUKUKİ DELİLLER:
- Tescil belgesi
- Ekran görüntüleri
- Satış faturaları (varsa)
- Noter ihtarnamesi
- Tanık beyanları
- Bilirkişi raporu
HUKUKİ NEDENLER:
6769 SMK, 6100 sayılı HMK, TBK, FSEK ve ilgili tüm mevzuat
SONUÇ VE İSTEM:
Yukarıda arz ve izah olunan nedenlerle;
- Davalının marka hakkına tecavüzünün tespiti,
- Tecavüzün önlenmesine yönelik ihtiyati tedbir kararı,
- … TL maddi ve … TL manevi tazminatın davalıdan tahsili,
- Mahkeme masraf ve vekalet ücretlerinin karşı tarafa yüklenmesi,
Saygıyla talep olunur.
DAVACI VEKİLİ
Av. Gökhan Yağmur
www.gokhanyagmur.com
⚖️ Yargıtay Kararları
📌 Yargıtay 11. HD, 2021/11211 E. – 2021/9857 K.
“Markanın izinsiz kullanımı marka hakkına açık bir tecavüz olup, marka sahibinin maddi ve manevi tazminat talep etmesi hukuka uygundur.”
📌 Yargıtay 11. HD, 2020/9989 E. – 2021/4712 K.
“Tescilli markaya benzer bir adın ticari amaçla kullanılması, halk nezdinde karışıklığa yol açıyorsa, marka hakkı ihlal edilmiş sayılır.”
❓ Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
1. Fikri ve Sınai Haklar Mahkemesi her ilde var mı?
Hayır. Sadece büyük şehirlerde özel olarak kurulmuştur. Diğer illerde Asliye Hukuk Mahkemesi görevlidir.
2. Bu mahkemeye kimler dava açabilir?
Eser sahibi, marka sahibi, patent sahibi ya da ilgili lisans sahipleri dava açabilir.
3. Mahkemeye başvurmadan önce ihtarname göndermek gerekir mi?
Zorunlu değildir ancak ileride delil olarak fayda sağlar.
4. Dava ne kadar sürer?
Delil durumu ve bilirkişi raporlarına göre değişmekle birlikte 6–18 ay sürebilir.
5. Marka hakkımı korumak için patent almam gerekir mi?
Hayır. Marka ve patent ayrı koruma sistemleridir. Her biri ayrı başvuru ile alınır.
👨⚖️ Av. Gökhan Yağmur ile Profesyonel Destek Alın
Markanız, eseriniz ya da tasarımınız üçüncü kişilerce ihlal ediliyorsa, vakit kaybetmeden hukuki süreci başlatmanız gerekir.
Avukat Gökhan Yağmur olarak, fikri ve sınai hakların korunmasına yönelik tüm davalarda müvekkillerimize danışmanlık ve dava takibi hizmeti sunmaktayız.
📍 Sefaköy / Küçükçekmece
📞 0542 157 0634
🌐 www.gokhanyagmur.com
💬 Yorum Bırakın, Güncelleyelim
Bu yazıda eksik ya da güncel olmayan bir bilgi olduğunu düşünüyorsanız, sayfanın altındaki yorum bölümünden bize ulaşın. Sürekli güncel kalmak için sizlerin katkılarını önemsiyoruz.
