Sosyal Medyada Marka İhlali Nasıl Engellenir? | Örnek Dilekçe ve Hukuki Rehber
Sosyal medya, markalar için dijital vitrin niteliğindedir. Ancak bu mecralar sadece tanıtım ve pazarlama için değil, aynı zamanda marka hakkı ihlallerinin en sık yaşandığı alanlardan biri hâline gelmiştir. Günümüzde markaların logosu, ismi, ürün görselleri ya da reklam metinleri; izinsiz şekilde Instagram, TikTok, YouTube, Facebook ve benzeri platformlarda kullanılarak haksız kazanç elde edilebilmektedir.
Bu yazımızda, sosyal medyada marka hakkı ihlali nedir, bu ihlaller nasıl tespit edilir, engellemek için hangi hukuki yollar izlenir, mahkemeye nasıl başvurulur ve örnek dilekçe nasıl hazırlanır gibi soruları kapsamlı şekilde ele alıyoruz. Yazının sonunda örnek dava dilekçesi, Yargıtay kararları, SSS ve hukuki danışmanlık yönlendirmesi yer alacaktır.
Marka Hakkı Nedir?
Marka hakkı; işletmenin mallarını veya hizmetlerini diğerlerinden ayırt etmeyi sağlayan işaretin tescillenmesiyle elde edilen, özel mülkiyet niteliğinde bir haktır. Bu hak, 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu ile korunmaktadır.
Sosyal Medyada Marka İhlali Nedir?
Sosyal medya platformlarında izinsiz şekilde yapılan aşağıdaki fiiller marka hakkı ihlali sayılır:
- Tescilli bir markanın logosunun veya adının kullanılması,
- Marka ismiyle sahte sayfa, hesap veya içerik açılması,
- Markaya ait ürün görsellerinin satış veya tanıtım amacıyla izinsiz kullanılması,
- Markanın reklamlarının birebir kopyalanması,
- Taklit ürünlerin gerçek markaymış gibi tanıtılması,
- Markaya ait özgün videoların veya içeriklerin yeniden paylaşılması,
Bu eylemler, markanın itibarını zedeleyebilir ve tüketicileri yanıltabilir.
Sosyal Medyada Marka İhlalini Tespit Etme Yöntemleri
- Düzenli Marka Tarama Araçları Kullanmak:
Marka koruma yazılımları sayesinde sosyal medya taraması yapılabilir (örneğin: BrandProtect, Red Points vb.). - Google Görsel Taraması:
Marka logoları ile yapılan benzer görsel aramalar izinsiz kullanımın tespitinde etkili olur. - Tüketici Bildirimleri:
Müşterilerden gelen şikâyetler çoğu zaman markaya yönelik ihlalleri ortaya çıkarır.
Sosyal Medyada Marka İhlaline Karşı Alınabilecek Hukuki Önlemler
1. Platforma Bildirim ve Kaldırtma (Take-Down)
Instagram, TikTok, YouTube gibi platformlar, telif ve marka hakkı ihlallerinde hızlı müdahale imkânı sunar. Bu platformlara marka tescil belgesiyle birlikte başvuru yapılabilir. İçerik kaldırma oranı %90’ın üzerindedir.
2. İhtarname Gönderme
İhlalde bulunan kişi ya da kurumlara noter kanalıyla marka hakkına tecavüz edildiği belirtilerek ihtarname gönderilir.
3. Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi’nde Dava Açmak
- İhlalin tespiti
- İçeriğin yayından kaldırılması
- Maddi ve manevi tazminat talepleri
- İhtiyati tedbir kararı
talep edilebilir.
4. Savcılığa Suç Duyurusu
İhlal haksız kazanç, sahtecilik, dolandırıcılık gibi suçlara da vücut veriyorsa, Cumhuriyet Başsavcılığı’na suç duyurusunda bulunulabilir.
Görevli ve Yetkili Mahkeme
Sosyal medya kaynaklı marka hakkı ihlallerinde görevli mahkeme, Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi’dir.
Yetkili mahkeme, davalının yerleşim yeri mahkemesidir. Eğer yurtdışı merkezli bir platformda ihlal varsa, Türkiye’de temsilciliği bulunan ofise göre yetki tayin edilir.
📄 Sosyal Medyada Marka İhlali Dilekçesi Örneği
FİKRİ VE SINAİ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİNE
DAVACI : [Marka Sahibi Gerçek/Tüzel Kişi]VEKİLİ : Av. Gökhan Yağmur – www.gokhanyagmur.com
DAVALI : [İhlalde bulunan kişi veya kurum]KONU : Marka hakkına tecavüzün tespiti, durdurulması, içerik kaldırma ve tazminat taleplidir.
AÇIKLAMALAR:
- Müvekkil, Türk Patent ve Marka Kurumu nezdinde tescilli olan “…” markasının sahibidir.
- Davalı taraf, [Instagram/TikTok/YouTube] üzerinden müvekkilin markasını izinsiz biçimde kullanarak içerik üretmekte ve haksız kazanç sağlamaktadır.
- Bu içerikler, kamuoyunu yanıltmakta ve markanın ticari itibarına zarar vermektedir.
- Tarafımızca yapılan platform başvuruları sonuçsuz kalmış, içerik hâlâ yayındadır.
- Bu nedenle mahkemenizden ihlalin tespiti, içeriğin kaldırılması, tecavüzün durdurulması ve tazminata hükmedilmesi talepli işbu davayı açmak zorunlu hale gelmiştir.
HUKUKİ SEBEPLER:
6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu, 6100 sayılı HMK, 4721 sayılı TMK, TCK
DELİLLER:
- Marka tescil belgesi
- Sosyal medya ekran görüntüleri
- Noter tespit tutanakları
- Platform başvuru sonuçları
- İhtarname örneği
SONUÇ VE İSTEM:
Yukarıda arz edilen nedenlerle;
- Davalının marka hakkına tecavüzünün tespitine,
- İlgili sosyal medya içeriklerinin yayından kaldırılmasına,
- İhlalin durdurulmasına,
- … TL maddi ve … TL manevi tazminatın davalıdan tahsiline,
- Yargılama giderlerinin davalıya yükletilmesine karar verilmesini arz ederiz.
DAVACI VEKİLİ
Av. Gökhan Yağmur
www.gokhanyagmur.com
📚 Yargıtay Kararları
Yargıtay 11. HD, 2020/5671 E., 2021/2231 K.
“Marka sahibinin izni olmadan sosyal medyada tanıtım yapılması, markaya tecavüz niteliğindedir. İçeriğin kaldırılması ve tazminata hükmolunması yerindedir.”
Yargıtay 11. HD, 2019/1124 E., 2020/3872 K.
“İnternet ortamında izinsiz marka kullanımı, açıkça ihlaldir. Mahkemece içeriklerin kaldırılmasına karar verilmesi hukuka uygundur.”
❓ Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
1. Markam izinsiz bir sosyal medya gönderisinde yer alıyor. Ne yapmalıyım?
İlk etapta ilgili platforma içerik kaldırma başvurusu yapılmalı, sonuç alınamazsa dava açılmalıdır.
2. Sahte sosyal medya hesabı açılmış. Hakkımı nasıl ararım?
Marka tescil belgenizle birlikte hem platforma bildirimde bulunabilir hem de mahkemeden kapatma kararı isteyebilirsiniz.
3. Yurtdışındaki sosyal medya hesaplarına karşı dava açabilir miyim?
Türkiye’de temsilciliği varsa Fikri ve Sınai Haklar Mahkemesi’ne başvurabilirsiniz.
4. Sadece profil isminde markam geçiyor, bu da ihlal midir?
Evet. Eğer markanızın ayırt ediciliği ve bilinirliği varsa, yalnızca isimde kullanılması bile ihlal sayılabilir.
5. İçeriği kaldıran kişi yine aynı markayı kullanarak yeni hesap açarsa ne olur?
Mahkemeden sürekli yayın yasağı ve tekrarlama halinde para cezası uygulanmasını talep edebilirsiniz.
👨⚖️ Markanızı Sosyal Medyada Korumak İçin Profesyonel Destek Alın
Sosyal medya ihlalleri, markanızı saniyeler içinde zarara uğratabilir. Bu nedenle, hızlı ve etkili adımlar atmak büyük önem taşır.
Avukat Gökhan Yağmur olarak sosyal medya marka ihlallerine karşı dava süreci, içerik kaldırma talepleri, ihtiyati tedbir başvuruları ve tazminat davalarında profesyonel hukuki destek sunuyoruz.
📍 Detaylı bilgi için: www.gokhanyagmur.com
💬 Görüşünüz Bizim İçin Değerli
Yazımızda eksik, güncellenmesi gereken veya yanlış bilgi olduğunu düşünüyorsanız, lütfen yorum kısmından bize bildirin. Sizlerin katkılarıyla içeriklerimizi daha faydalı hâle getiriyoruz.
