Tasarım Hakkı İhlali Nedeniyle Dava Açma Yolları | Örnek Dilekçe ve Hukuki Rehber
Tasarım Hakkı Nedir?
Tasarım hakkı, bir ürünün tamamının veya bir parçasının ya da üzerindeki süslemenin şekil, çizgi, renk, doku, malzeme gibi görsel özelliklerinin tescillenmesiyle kazanılan sınai mülkiyet hakkıdır. Bu hak, tescil edildiği andan itibaren sahibine o tasarımı münhasıran kullanma, başkalarının kullanımını engelleme ve dava açma hakkı tanır.
Tasarım hakkı Türkiye’de 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu (SMK) ile düzenlenmiştir. Bu hak; özellikle mobilya, ayakkabı, tekstil, aksesuar, ambalaj, elektronik cihazlar ve endüstriyel ürünlerde oldukça önemlidir.
Tasarım Hakkı İhlali Nedir?
Tescilli bir tasarımın, tasarım hakkı sahibinin izni olmaksızın üretilmesi, pazarlanması, ithal edilmesi, kopyalanması veya benzerinin ticari amaçla kullanılması tasarım hakkı ihlali anlamına gelir.
Örnek Tasarım Hakkı İhlali Durumları:
- Tescilli bir sandalye tasarımının aynısının farklı marka altında satılması
- Ayakkabı tasarımının birebir kopyalanarak e-ticaret sitelerinde sunulması
- Marka logosunun izinsiz şekilde ambalajlarda kullanılması
- Taklit aksesuarların sosyal medyada satılması
Tasarım Hakkı İhlaline Karşı Ne Yapılabilir?
Tasarım hakkı ihlaline karşı aşağıdaki hukuki yollar izlenebilir:
- İhtiyati Tedbir: İhlalin devamını önlemek için mahkemeden satışın durdurulması, ürünlerin toplatılması gibi acil kararlar alınması.
- İhlalin Tespiti Davası: İhlal fiilinin varlığı mahkeme kararıyla belirlenir.
- Men ve Durdurma Davası: İhlal eden faaliyetlerin durdurulması istenir.
- Tazminat Davası: Uğranılan maddi ve manevi zararların karşılanması için dava açılır.
- Ceza Soruşturması: Bazı tasarım hakkı ihlalleri Türk Ceza Kanunu ve FSEK uyarınca suç teşkil eder.
Görevli ve Yetkili Mahkeme
Tasarım hakkı ihlali davalarında görevli mahkeme, Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi’dir. Bu mahkeme bulunmayan yerlerde Asliye Hukuk Mahkemesi görevlidir. Yetki ise genellikle davalının yerleşim yeri mahkemesindedir.
📄 Tasarım Hakkı İhlali Nedeniyle Dava Dilekçesi Örneği
FİKRİ VE SINAİ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİNE
DAVACI : [Ad Soyad – Firma Ünvanı]VEKİLİ : Av. Gökhan Yağmur – www.gokhanyagmur.com
ADRES : [Adres bilgisi]DAVALI : [Tasarımı ihlal eden kişi veya firma]KONU : Tasarım hakkı ihlali nedeniyle ihtiyati tedbir, durdurma ve tazminat taleplidir.
AÇIKLAMALAR:
- Müvekkil, Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından 20../… tarihinde tescil edilen “__________” isimli tasarımın hak sahibidir. Tescil belgesi ve tasarım görselleri ektedir.
- Davalı, söz konusu tasarımı izinsiz şekilde kullanarak üretim ve satış faaliyetine başlamış; müvekkilin tasarım hakkını ihlal etmiştir.
- İhlal neticesinde müvekkil ciddi şekilde müşteri kaybına uğramış, markasının özgünlüğü zarar görmüştür.
- SMK m.81 ve devamı maddeleri uyarınca, tasarım hakkı ihlallerinde ihlalin durdurulması, ürünlerin toplatılması ve tazminat talepleri mümkündür.
- Ayrıca, tasarım hakkı ihlalinin devam etmesi halinde telafisi güç zararların doğacağı açık olup, ihtiyati tedbir talep etme zarureti bulunmaktadır.
HUKUKİ NEDENLER :
6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu, 6100 sayılı HMK ve ilgili diğer mevzuat.
DELİLLER :
- Tasarım tescil belgesi
- İhlal eden ürünlerin görselleri
- Fatura ve satış belgeleri
- Web sitesi ve sosyal medya ekran görüntüleri
- Noter tespit tutanağı
- Bilirkişi raporu
SONUÇ ve TALEP :
Yukarıda arz ve izah edilen nedenlerle;
- Davalının tasarım hakkına tecavüz teşkil eden faaliyetlerinin durdurulmasına,
- İhlale konu ürünlerin toplatılmasına ve satışının engellenmesine,
- İhtiyati tedbir kararı verilmesine,
- Fazlaya dair haklarımız saklı kalmak kaydıyla … TL maddi ve … TL manevi tazminatın davalıdan tahsiline,
- Yargılama giderleri ve vekâlet ücretinin davalıya yüklenmesine karar verilmesini vekâleten arz ve talep ederim.
Davacı Vekili
Av. Gökhan Yağmur
www.gokhanyagmur.com
📚 Yargıtay Kararları
Yargıtay 11. HD, 2017/5673 E., 2018/3210 K.
“Tescilli bir tasarımın birebir veya benzer şekilde üretilerek piyasaya sunulması tasarım hakkı ihlali oluşturur. Bu durum, maddi ve manevi tazminat talebini haklı kılar.”
Yargıtay 11. HD, 2021/1862 E., 2022/1453 K.
“Tasarımın aynen veya esas unsurları korunarak taklit edilmesi, tasarım hakkına tecavüz niteliğindedir.”
❓ Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
1. Tasarım hakkı ihlali cezai bir suç mudur?
Evet. FSEK ve TCK kapsamında bazı tasarım hakkı ihlalleri cezai yaptırımlara tabidir.
2. Tescilli olmayan tasarımlar korunur mu?
Bazı hallerde FSEK kapsamında koruma mümkündür; ancak en güçlü koruma tasarım tescili ile sağlanır.
3. Sosyal medyada tasarım paylaşımı da ihlal midir?
Tasarımın ticari amaçla izinsiz paylaşımı ihlaldir ve dava konusu olabilir.
4. İhlal eden ürünler için toplatma kararı alınabilir mi?
Evet. Mahkemeden ihtiyati tedbirle birlikte toplatma kararı talep edilebilir.
5. Dava ne kadar sürer?
Delil durumuna göre ortalama 6 ila 18 ay arasında sonuçlanır.
👨⚖️ Tasarım Hakkı İhlalinde Avukat Desteği Neden Önemlidir?
Tasarım hakkı ihlalleri, hem teknik hem de hukuki değerlendirme gerektiren karmaşık süreçlerdir. Delillerin doğru sunulması, stratejik dava yönetimi ve tazminat hesabı için uzman avukat desteği şarttır.
Avukat Gökhan Yağmur olarak, Fikri ve Sınai Haklar Hukuku alanında tasarım hakkınızı en etkili şekilde savunmak için yanınızdayız.
📍 Bilgi ve danışmanlık için: www.gokhanyagmur.com
💬 Görüşlerinizi Bizimle Paylaşın
İçeriğin eksik olduğunu düşünüyorsanız ya da güncellenmesi gereken bir yer varsa, lütfen yorumlar bölümünden bize yazın. Bu içerik, kullanıcı geri bildirimleriyle güncellenmektedir.
