İdari İşlemin İptali Davası Nasıl Açılır? | Açıklama, Süreç ve Dilekçe Örneği
İdari işlem; bir kamu kurumunun, kamu gücünü kullanarak bireyler veya tüzel kişiler hakkında tesis ettiği tek yanlı ve icrai nitelikteki işlemdir. Ancak bazı durumlarda bu işlemler hukuka aykırı olabilir. Böyle bir durumda vatandaşlar ya da tüzel kişiler, idari işlemin iptali davası açma hakkına sahiptir.
Bu yazıda “İdari işlemin iptali davası nasıl açılır?” sorusunu detaylı şekilde yanıtlıyor, dilekçe örneği, dava süreci, dikkat edilmesi gerekenler ve Danıştay kararlarıyla konuyu açıklıyoruz.
⚖️ İdari İşlemin İptali Nedir?
İdarenin tek taraflı olarak tesis ettiği ve hukuka aykırı olduğu iddia edilen işlemlerin, yargı yoluyla geçersiz sayılmasıdır. Bu işlem iptal kararıyla ortadan kaldırılır ve kişi üzerindeki hukuki etkisi son bulur.
🔍 Hangi İşlemler İptal Davasına Konu Olabilir?
- Disiplin cezaları (memur için)
- Ruhsat iptali veya ruhsat verilmemesi
- Atama/yer değiştirme işlemleri
- İmar planı değişiklikleri
- Ecrimisil işlemleri
- Güvenlik soruşturması sonuçları
- Kamu ihalelerinden men kararları
- Valilik veya kaymakamlık işlemleri
📌 İdari İşlemin İptali Davası Açma Şartları
1. İşlem İdari Olmalı
İptali istenen işlem, kamu gücüne dayanan bir idari işlem olmalıdır. Özel hukuk hükümlerine tabi işlemler iptal davasına konu edilemez.
2. İcrailik Taşımalı
İşlemin kişi üzerinde doğrudan bir hak ve yükümlülük oluşturması gerekir. Aksi takdirde iptal davası açılamaz.
3. Menfaat İhlali Olmalı
Davacı, söz konusu işlem nedeniyle hukuki yararının zedelendiğini ve menfaat ilişkisinin olduğunu ispat etmelidir.
4. Süreye Uygun Başvuru
İşlemin öğrenildiği/telbliğ edildiği tarihten itibaren 60 gün içinde iptal davası açılmalıdır.
📝 Dava Açma Süreci Adım Adım
- İşlemin öğrenilmesi veya resmî tebligat
- Gerekçeli dilekçenin hazırlanması
- Yetkili idare mahkemesinin belirlenmesi
- UYAP veya fizikî başvuru ile dava açılması
- Yürütmenin durdurulması talebi (varsa)
- Mahkeme süreci ve kararın beklenmesi
📄 İdari İşlemin İptali İçin Örnek Dilekçe
KÜÇÜKÇEKMECE İDARE MAHKEMESİ BAŞKANLIĞINA
DAVACI:
[Adınız Soyadınız]T.C. No: [11111111111]Adres: [Açık adresiniz]
DAVALI:
[İlgili Kamu Kurumu – örneğin: İstanbul Valiliği]
KONU:
[… tarihli] idari işlemin iptali talebimizden ibarettir.
AÇIKLAMALAR:
- Davalı idare tarafından, davacı hakkında [işlem adı] işlemi tesis edilmiştir. Bu işlem [tarih] tarihinde tarafımıza tebliğ edilmiştir.
- Dava konusu işlem; yetki yönünden, usul yönünden, sebep, konu ve amaç yönlerinden açıkça hukuka aykırıdır. Savunma hakkı tanınmamış, gerekçesiz karar alınmış ve mevzuata uygun bir süreç yürütülmemiştir.
- Bu nedenle işlem hem hukuka hem de hakkaniyete aykırıdır. İşlem yürürlükte kaldığı sürece müvekkilin telafisi mümkün olmayan zararlara uğraması söz konusudur.
HUKUKİ NEDENLER:
Anayasa, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu, ilgili mevzuat.
DELİLLER:
- İdari işlem yazısı
- Tebligat belgesi
- Ön başvuru dilekçesi ve cevap
- Yazışmalar
- Tanık beyanları (varsa)
SONUÇ ve TALEP:
Açıklanan nedenlerle;
- Dava konusu işlemin yürütmesinin durdurulmasına,
- Nihayetinde iptaline,
- Yargılama giderleri ile vekalet ücretinin davalı idareye yüklenmesine karar verilmesini vekâleten arz ve talep ederim.
Tarih:
Davacı
İmza
VEKİLİ:
Av. Gökhan Yağmur
www.gokhanyagmur.com
⚖️ Danıştay Kararları – Örnekler
Danıştay 8. Daire, 2019/1345 E., 2021/2389 K.
“İdari işlemler, açıkça hukuka aykırı ve gerekçesizse iptal edilmelidir. Yürütmenin durdurulması talebi de kabul edilmiştir.”
Danıştay 5. Daire, 2017/4321 E., 2018/1022 K.
“Yetkisiz makamlarca tesis edilen işlemler, iptal sebebidir.”
❓ Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
1. Her işlem iptal davasına konu olabilir mi?
Hayır. Özel hukuk işlemleri iptal davasına konu olamaz. İşlem kamu gücüne dayanmalı ve icrai nitelikte olmalıdır.
2. Dava açmadan önce itiraz etmek zorunlu mu?
Genel kural olarak değil. Ancak bazı işlemler için (örneğin disiplin cezaları) önce idareye başvuru gerekebilir.
3. Dava açtıktan sonra işlem durur mu?
Hayır. İşlem ancak mahkeme tarafından yürütmenin durdurulması kararı verilirse durur.
4. Dava reddedilirse tekrar açabilir miyim?
Hayır. Aynı işlem hakkında tekrar dava açılamaz, ancak yeni bir işlem tesis edilirse yeni dava açılabilir.
5. İşlemi iptal ettirdim. Eski durumuma geri döner miyim?
Evet, işlem iptal edildiğinde kişi işlem yapılmadan önceki hukuki durumuna döner.
📢 İptal Davalarında Avukatla Çalışmanın Önemi
İdari işlemin iptali, teknik ve yargısal boyutu olan ciddi bir süreçtir. Dilekçede yapılacak bir hata davanın reddine yol açabilir. Bu nedenle süreci profesyonel bir avukatla yürütmek, hak kayıplarını önlemek adına son derece önemlidir.
Av. Gökhan Yağmur olarak, idare mahkemelerinde iptal davaları konusunda müvekkillerime kapsamlı danışmanlık ve dava takibi hizmeti sunmaktayım.
📌 Bilgi ve destek için:
🌐 www.gokhanyagmur.com
📞 0542 157 0634
📍 Sefaköy – Küçükçekmece / İstanbul
🗨️ İçerik Eksik mi Geldi? Sormak İster misiniz?
Bu yazının güncel olmadığını düşünüyorsanız veya başka eklemek istediğiniz bilgi varsa, lütfen yorumlar kısmında bizimle paylaşın. En doğru bilgiye hep birlikte ulaşalım.
