Şartla Tahliye Oranları – 7242, 7456, 7499 ve 7550 sayılı kanunlarla infaz rejimindeki tüm değişiklikler – örnek hesaplamalar, istisnalar ve pratik ipuçları
Bu rehber, şartla tahliye oranları ve denetimli serbestlik uygulamasını suç tarihine göre adım adım açıklar. Avukat bakışıyla yazılmıştır; müvekkil odaklıdır, karar vermeyi kolaylaştıran tablolar ve örnek hesaplamalar içerir.
Neden bu yazıyı okumalısınız?
- Son beş yılda dört ayrı kanunla infaz sistemi kökten değişti.
- Suç tarihi bir gün bile farklı olsa şartla tahliye oranları değişebiliyor.
- Denetimli serbestlik, konutta infaz, hafta sonu/gece infazı gibi seçenekler genişledi.
- Aşağıda; hangi dönemde hangi oran uygulanır, istisnalar nelerdir, şartla tahliye oranları neye göre hesaplanır gibi soruların tamamını yanıtladık.
Ana anahtar kelime: şartla tahliye oranları (yazı içinde açıklayıcı ve doğal şekilde sıkça kullanılmıştır)
Kısa Sözlük: Temel Kavramlar
- Şartla tahliye (koşullu salıverilme): 5275 sayılı Kanun m.107. Hükümlü, cezasının belirli bir oranını kapalı/açık cezaevinde iyi hâlli olarak çektikten sonra kalan kısmı toplum içinde geçirir.
- Denetimli serbestlik (DS): 5275 sayılı Kanun m.105/A. Hükümlünün, belirli koşullarla kurum dışına alınarak yükümlülükler altında cezasını sürdürmesidir. (Süre ve kapsam kanuna göre değişir.)
- Suç tarihi: Hangi infaz rejiminin uygulanacağını belirleyen kilit tarih. Şartla tahliye oranları ve DS süresi için ilk bakılan ölçüttür.
- İstisna suçlar / katalog suçlar: Kasten öldürme, işkence, eziyet, cinsel suçlar, uyuşturucu ticareti, devlet güvenliğine karşı suçlar, terör suçları vb. Bu suçlarda şartla tahliye oranları genellikle daha ağırdır (çoğunlukla 2/3 veya özel sınırlamalar).
Suç Tarihine Göre Şartla Tahliye Haritası (Özet Tablo)
| Suç Tarihi Dönemi | Temel Kaynak | Genel Şartla Tahliye Oranı (istisnalar hariç) | DS (özet) | Not |
|---|---|---|---|---|
| 30.03.2020’den önce | 7242 öncesi rejim | 2/3 | Eski sistem | Katalog suçlarda yine ağır oranlar geçerlidir. |
| 30.03.2020’den sonra | 7242 | 1/2 | En çok 3 yıl DS | İstisna suçlar bu esneklikten yararlanmaz. |
| 31.07.2023’e kadar geçiş | 7456 | 1/2 | Geçici düzenlemelerle açık kuruma ayrılma ve erken DS imkânı | Geçici maddelerle pratik kolaylıklar. |
| 01.06.2024’ten sonra | 7499 | 1/2 | 3 yıla kadar DS sürüyor | Süreler ve bazı parasal hadlerde kapsamlı teknik güncellemeler. |
| 04.06.2025’ten sonra | 7550 | 1/2 (istisnalar hariç) | Kişi gruplarına göre esneyen DS, konutta/hafta sonu/gece infazı | Kadın, yaşlı, hasta için ek lehine düzenlemeler; mükerrirlere özel hükümler. |
Uyarı: Tablodaki oranlar genel çerçevedir. İstisna suçlar ve özel durumlar (mükerrirlik, disiplin cezaları, açık kuruma ayrılma şartları, infaz hâkimliği kararları vb.) şartla tahliye oranları ve DS başlangıcını değiştirebilir.
1) 7242 Sayılı Kanun (30.03.2020) – Sistemin Miladı
A) 30.03.2020 ÖNCESİ suçlar
- Şartla tahliye oranları: Genel olarak 2/3.
- Denetimli serbestlik: Eski rejimde daha dardı; açık kuruma ayrılma ve iyi hâl şartları kritik.
B) 30.03.2020 SONRASI suçlar
- Şartla tahliye oranları: İstisnalar hariç 1/2 (yani cezanın yarısını içeride çekmek KSS için yeterli).
- Denetimli serbestlik: En çok 3 yıl. Uygulamada “KSS tarihinden 3 yıl önce DS’le dışarı çıkma” modeli olarak işler.
- Şartlar:
- İyi hâl,
- Açık cezaevine ayrılma (veya ayrılabilir olma),
- Disiplin cezası almamış olma vb.
İstisnalar (örnek): Kasten öldürme, neticesi sebebiyle ağırlaşmış yaralama, işkence-eziyet, cinsel suçlar, TCK 188 uyuşturucu ticareti, devletin güvenliğine karşı suçlar, 3713 sayılı terör suçları vb. Bu suçlarda şartla tahliye oranları çoğunlukla 2/3 düzeyinde uygulanır; DS de özel sınırlara tabidir.
2) 7456 Sayılı Kanun (2023) – Geçici Kolaylıklar
- Genel oran: İstisnalar hariç 1/2 korunmuştur.
- Geçici maddeler: Açık kuruma ayrılma ve DS’e erken çıkış için ek imkânlar tanınmıştır.
- Pratik sonuç: 30.03.2020 sonrası sistemin sağladığı şartla tahliye oranları korunurken, bazı dosyalarda fiilî salıverilme tarihi öne çekilebilmiştir.
3) 7499 Sayılı Kanun (01.06.2024) – Teknik ve Süre Güncellemeleri
- Genel oran: İstisnalar hariç 1/2.
- Usul süreleri: İtiraz–istinaf–temyiz gibi kanun yollarında süreler uyumlu hâle getirildi (uygulamada çoğunlukla 2 hafta).
- Adlî para cezası gün değerleri ve bazı parasal hadler artırıldı.
- Etki: İnfaz ve kanun yolu süreçleri standartlaştı, pratikte belirsizlikler azaldı.
4) 7550 Sayılı Kanun (04.06.2025) – Esnek İnfaz Modelleri
7550 ile getirilen başlıca yenilikler:
a) Denetimli Serbestlikte Esneklik
- Genel kural (istisnalar hariç) devam ederken;
- Kadın, yaşlı (ör. 60–70+), ağır hasta gibi gruplara daha uzun DS veya konutta infaz seçenekleri tanımlandı.
- Mükerrirler (tekrar suç işleyenler) için özel sınırlamalar getirildi.
b) Konutta İnfazın Kapsamı Genişledi
- Belirli yaş/sağlık gruplarında konutta infaz süresi uzatıldı.
- Amaç: Toplumsal uyum ve kurum kapasitesinin etkin kullanımı.
c) Hafta Sonu / Gece İnfazı
- Özellikle kısa süreli hapis cezalarında (ve taksir gibi suç tiplerinde) gece ya da hafta sonu infaz mümkün.
- İş ve aile yaşamını koruyan, “özgürlüğün kısıtlanması” ilkesini orantılı uygulayan yeni bir model.
7550 sonrası; şartla tahliye oranları çekirdek mantık olarak değişmedi (istisnalar hariç 1/2), fakat infazın biçimi ve yeri konusunda esneklik arttı.
İstisna/Katalog Suçlar – Hangi Dosyalarda Oran Artar?
Aşağıdaki başlıklarda şartla tahliye oranları çoğunlukla 2/3 düzeyindedir; DS süreleri de sınırlandırılabilir:
- Kasten öldürme (TCK 81–83)
- Neticesi sebebiyle ağırlaşmış yaralama (TCK 87/4)
- İşkence ve eziyet (TCK 94–96)
- Cinsel dokunulmazlığa karşı suçlar (TCK 102–105)
- Özel hayata/mahalleye karşı suçlar (TCK 132–138 – ör. gizliliğin ihlali)
- Uyuşturucu/uyarıcı madde ticareti (TCK 188)
- Devletin güvenliğine karşı suçlar (TCK 302–339)
- Terör suçları (3713 sayılı Kanun)
Bu başlıklarda somut olayın niteliği (ör. örgüt kapsamında işlenip işlenmediği, mükerrirlik, çocuklu kadın, sağlık vb.) şartla tahliye oranları ve DS’in başlangıç/bitiş tarihini etkileyebilir.
Adım Adım Örnek Hesaplamalar
Aşağıdaki hesaplar genel mantığı göstermek içindir. Somut dosyada geçici maddeler, disiplin cezaları, açık kuruma ayrılma, mükerrirlik gibi unsurlar sonucu değiştirebilir.
Örnek 1 – Katalog dışı suç, suç tarihi 2021 (7242 rejimi)
- Cezası: 10 yıl (120 ay)
- Şartla tahliye oranı: 1/2 → 120 / 2 = 60 ay (5 yıl)
- DS azami süresi: 3 yıl
- Pratik akış:
- Kurumda geçirilmesi gereken asgarî süre: 60 ay – 36 ay = 24 ay (2 yıl),
- Ardından 36 ay DS,
- 60. ayda şartla tahliye (parole),
- Kalan süre koşullara bağlı olarak toplum içinde geçirilir.
Örnek 2 – Uyuşturucu ticareti (TCK 188), suç tarihi 2021 (istisna)
- Cezası: 15 yıl (180 ay)
- Genel uygulama: Şartla tahliye oranları bu suçta 2/3 → 180 × 2 / 3 = 120 ay (10 yıl).
- DS: Bu suç tipinde özel sınırlamalar bulunur; uygulamada DS daha kısa (çoğunlukla 1 yıla kadar) olabilir.
- Sonuç: Kurumda kalış süresi belirgin şekilde uzar; DS’ye geçiş için ayrıca açık kurum, iyi hâl ve disiplin kriterleri aranır.
Örnek 3 – Katalog dışı suç, suç tarihi 2019 (7242 öncesi)
- Cezası: 8 yıl (96 ay)
- Şartla tahliye oranı: 2/3 → 96 × 2 / 3 = 64 ay (5 yıl 4 ay)
- DS: O dönem DS daha dardı; birçok dosyada fiilî salıverilme 7242 sonrasına göre daha geç gerçekleşirdi.
Örnek 4 – Kısa süreli hapis (taksir), suç tarihi 2025 (7550 sonrası)
- Cezası: 1 yıl 6 ay (18 ay)
- Seçenek: Hafta sonu/gece infazı – iş/özel hayatı korumak için bölünmüş infaz.
- Not: Hangi modelin uygulanacağı, infaz savcılığı ve infaz hâkimliği değerlendirmesine bağlıdır.
Pratik Rehber: Dosyanızda İlk Bakılacak 10 Ölçüt
- Suç tarihi (gün/ay/yıl net) → şartla tahliye oranları dönemini belirler.
- Suç tipi (katalog/istisna mı?) → 1/2 mi 2/3 mü?
- Cezanın miktarı → Ay/hafta/gün bazında netleştirin.
- Mükerrirlik var mı? → Özel sınırlamalar doğurabilir.
- Açık cezaevine ayrılma yeter şartları mevcut mu?
- Disiplin cezası/iyi hâl durumu nedir?
- Sağlık, yaş, cinsiyet (kadın/hamile/çocuklu, 60–70+) → konutta infaz/DS esnekliği doğurabilir.
- Tutuklulukta geçen süre → Ceza hesaplarında mahsup edilir.
- Adlî para cezası var mı? → Gün karşılığı ve hadler 7499 ile güncellendi.
- İnfaz hâkimliğine başvuru–itiraz–kanun yolları süreleri → 7499 ile standartlaştı.
Sık Sorulan Sorular (FAQ)
1) Şartla tahliye otomatik midir?
Hayır. İyi hâl kararı gerekir; kurum idaresinin değerlendirmesi ve infaz hâkimliği denetimi söz konusudur.
2) Denetimli serbestlikte yükümlülükleri ihlâl edersem ne olur?
UYARI: DS’de getirilen yükümlülüklerin ihlâli, kuruma geri dönüş ve sürenin yanması sonucuna yol açabilir.
3) Şartla tahliye oranları 2025’te değişti mi?
Temel oran (istisnalar hariç) 1/2 olarak sürer. 7550 ile infazın biçimi (konutta/gece/hafta sonu) ve kimlere göre esneklik noktası önemli ölçüde genişledi.
4) Uyuşturucu ticareti, cinsel suçlar gibi dosyalarda DS ne kadar?
Bu suçlarda özel sınırlamalar var. Uygulamada DS daraltılmış olabilir. Somut olay ve güncel mevzuat birlikte değerlendirilmelidir.
5) Hangi tarihte hangi kanun uygulanır?
Kıstas suç tarihidir. 7242 (30.03.2020), 7456 (2023 geçici kolaylıklar), 7499 (01.06.2024 teknik güncellemeler), 7550 (04.06.2025 esnek infaz) dönüm noktalarıdır.
6) Mükerririm. Şartla tahliyem etkilenir mi?
Evet. Mükerrirlik (tekerrür) hem şartla tahliye oranları hem de DS bakımından özel hükümler doğurabilir.
7) Konutta infaz kimlere uygulanır?
7550 ile yaş, sağlık, kadın hükümlüler lehine konutta infaz ve DS genişledi. Somut sağlık raporu/şartlar gerekir.
8) Gece/hafta sonu infazından nasıl yararlanırım?
Ceza türü ve miktarına, suç tipine ve kişisel koşullara bakılır. İnfaz savcılığı/infaz hâkimliği başvuruları ve değerlendirmeleri belirleyicidir.
Uygulama Önerileri (Vaka Yönetimi)
- Hesabı ay bazında yapın: Yıl → 12 ay, ay → 30 gün kabulüyle ilerlemek pratiği kolaylaştırır.
- KSS tarihini netleştirdikten sonra, DS azami süresini (genellikle 7242 sonrası 3 yıl, 7550’de kişisel esneklikler) geri sararak “kurumdan çıkış” tarihini bulun.
- İstisna suçlar için her zaman özel oranları ve DS sınırlamasını ayrıca kontrol edin.
- Açık kurum–iyi hâl–disiplin üçlüsü, fiilî salıverilme tarihini doğrudan etkiler.
- Mükerrirlik varsa, süreyi ağırlaştırır; hesapları buna göre yeniden yapın.
- Sağlık/yaş raporları, konutta infaz ve DS’de lehe sonuçlar doğurabilir.
Örnek “Hızlı Hesap Şablonu” (Kopyala–Uygula)
- Toplam ceza (ay): ………
- Şartla tahliye oranları:(1/2 ise 0,5; 2/3 ise 0,6667)
- KSS için içeride çekilecek ay = Toplam ceza × oran
- DS azami süresi (ay):
- 7242/7499 döneminde çoğunlukla 36 ay,
- 7550’de gruba göre değişken/konutta infaz mümkün.
- Kurumda fiilen çekilecek asgarî süre = (KSS ay) – (DS ay)
- DS başlangıcı = Cezanın başlangıcı + (Kurumda fiilen çekilecek asgarî süre)
- KSS tarihi = Cezanın başlangıcı + (KSS ay)
Bu şablon, şartla tahliye oranları ve DS mantığını tek formülle yönetmenizi sağlar. İstisnalar için ayrı kontrol yapmayı unutmayın.
Hukukî Notlar ve Uyarılar
- Bu metin genel bilgilendirme amaçlıdır. Somut dosyada suç tarihi, suç tipi, mükerrirlik, disiplin/iyi hâl, sağlık ve yaş durumları gibi değişkenler bulunduğundan, şartla tahliye oranları ve DS sonuçları değişebilir.
- Yeni kanunlar ve geçici maddeler çıktıkça infaz pratiği güncellenir; infaz savcılıkları ve infaz hâkimlikleri kararları belirleyicidir.
- Gerekli hâllerde itiraz–istinaf–temyiz süreleri kısa olduğundan, zaman yönetimi kritiktir.
Sonuç: Doğru Dönemi Doğru Oranla Hesaplayın
- 7242 ile genel sistem 1/2 oranına döndü (istisnalar hariç) ve 3 yıl DS pratiğe yerleşti.
- 7456 geçici kolaylıklarla fiilî tahliyeleri öne çekti.
- 7499 teknik/süre düzenlemeleriyle sistemi standartlaştırdı.
- 7550 birey odaklı esneklik (konutta–gece–hafta sonu infazı ve kırılgan gruplara pozitif düzenlemeler) getirdi.
- Her dosya için suç tarihini kilit kabul edin; şartla tahliye oranları buna göre belirlenir.
Profesyonel Destek – İletişim
İnfaz rejimi hesaplarında tek bir günün bile önemi vardır. Dosyanızı gün–gün analiz ediyor, şartla tahliye oranları ve denetimli serbestlik ihtimallerinizi somut takvim üzerinden çıkarıyoruz.
📞 Av. Gökhan Yağmur – 0542 157 06 34
🌐 gokhanyagmur.com.tr | gokhanyagmur.com
Avukat Gökhan Yağmur Kimdir?
Av. Gökhan Yağmur, İstanbul merkezli olarak faaliyet gösteren, ceza hukuku, aile hukuku, ticaret hukuku ve fikri mülkiyet hukuku alanlarında uzmanlaşmış bir avukattır. Uzun yıllara dayanan mesleki deneyimiyle birlikte yalnızca dava ve uyuşmazlıkların çözümünde değil, aynı zamanda önleyici hukuk danışmanlığı, sözleşme yönetimi ve şirketlere stratejik hukuki destek sunmaktadır.
Ceza yargılamaları, boşanma ve velayet davaları, ticari uyuşmazlıklar ve marka–patent süreçlerinde müvekkillerine etkin savunma ve çözüm odaklı yaklaşımıyla hizmet vermektedir. Ayrıca TÜRKPATENT, USPTO ve EUIPO nezdinde marka tescili ve fikri mülkiyet koruması konularında hem yerli hem de yabancı müvekkillere danışmanlık sağlamaktadır. – Turkey Brand Law
Kurucusu olduğu Hukuk Plus, HukukBankasi.net ve diğer dijital projeleriyle hukuk öğrencileri, stajyer avukatlar ve meslektaşlara yönelik özgün bir ekosistem geliştirmiştir. Bu sayede hukuk bilgisinin paylaşımı, güncel içtihatların takibi ve mesleki dayanışmanın güçlenmesine katkı sunmaktadır.
Av. Gökhan Yağmur, girişimci vizyonu ile yalnızca klasik avukatlık hizmeti sunmakla kalmayıp; marka yönetimi, e-ticaret hukuku, uluslararası şirket danışmanlığı ve dijital hukuk çözümleri alanlarında da fark yaratan çalışmalara imza atmaktadır.
Daha fazla bilgi için:
📌 www.gokhanyagmur.com
📌 www.gokhanyagmur.com.tr
📞 0542 157 06 34
Yolculuk Süresini Hesaplayın
Yakındaki yerler için seyahat süresini ve yol tariflerini görün
