İnternetten İçerik Kaldırma ve Erişimin Engellenmesi Nedir?
Bu bölüm, “internetten içerik kaldırma” ve “erişimin engellenmesi” kavramlarının kapsamını ve dayanaklarını açıklar. Amaç, kişilik hakları, özel hayatın gizliliği, suçun önlenmesi ve kamu yararı gibi nedenlerle çevrimiçi içeriklere getirilen hukukî müdahalelerin ne anlama geldiğini, hangi şartlarda ve kimler tarafından uygulanabileceğini ortaya koymaktır.
İnternet sitesi veya belirli bir web sayfasına erişimin engellenmesi; haber, video, fotoğraf, yorum ve benzeri yayınlar aracılığıyla kişilik hakları veya özel hayatın gizliliği ihlal edildiğinde, suç işlendiğinde ya da kamu yararı gerektirdiğinde öncelikle ihlale konu URL bazında, bu mümkün olmadığında ise tüm siteye erişimin durdurulmasıdır.
“İnternetten içerik kaldırma” (silme) ise hukuka aykırı içeriklerin yayından çıkarılmasıdır ve bu işlem yalnızca içerik sağlayıcı veya yer sağlayıcı tarafından yerine getirilebilir.
İnternette yapılan yayınların düzenlenmesine, hukuka aykırı içeriklerin kaldırılmasına ve erişimin engellenmesine ilişkin temel kurallar, 5651 sayılı “İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun”da yer almaktadır.
İnternet Hukukunda Sorumluluk ve Temel Kavramlar
Aşağıda, internetten içerik kaldırma veya erişimin engellenmesi taleplerinde sıkça kullanılan kavramlar açıklanmaktadır. 5651 sayılı Kanun çerçevesinde sorumluluğun doğru belirlenebilmesi için bu tanımların dikkate alınması gerekir.
E-Tespit
E-Tespit, Türkiye Noterler Birliği tarafından 7/24 esasına göre belirli bir URL üzerindeki veri veya bilginin tespit edilmesidir. Başvuran kişi, tespit edilmesini istediği URL’yi sisteme iletir; verilen başvuru numarasıyla mesai saatlerinde notere gidilerek çevrimiçi tespit tutanağa bağlanır ve onaylanır. Bu yöntemle internetten işlenen suçlar veya özel hukuk uyuşmazlıklarına yol açan fiiller kesin delil niteliğinde kayıt altına alınır. (Noterler Birliği’nin E-Tespit Başvuru Sayfası üzerinden işlem yapılır.)
İçerik Sağlayıcı
Metin, yorum, ses kaydı, fotoğraf, video gibi unsurları internet ortamına koyan herkes içerik sağlayıcıdır. Örneğin, bir video platformuna yükleme yapan kullanıcı, bir haber sitesine yorum yazan kişi veya bir sözlük platformunda “entry” paylaşan üye bu kapsamdadır. İçerik sağlayıcı, bağlantı verdiği başkasına ait içerikten kural olarak sorumlu değildir; ancak sunuş şekliyle bu içeriği benimsediği ve kullanıcıyı oraya yönlendirmeyi amaçladığı açıkça anlaşılıyorsa, genel hükümlere göre sorumluluk doğar (5651 m.5/2).
Yer Sağlayıcı
Web sitesinin mülkiyet hakkı sahibi, işletmecisi veya içeriği barındıran hosting hizmetini sunan firma yer sağlayıcıdır. Yer sağlayıcılar, içerik sağlayıcıların yayın yapmasına imkân sunar; buna karşılık yer sağlanan içeriği kontrol etme veya hukuka aykırılık araştırma yükümlülükleri yoktur (5651 m.5). (Yer sağlayıcılar listesine Yer Sağlayıcıları Listesi üzerinden erişilebilir.)
Erişim Sağlayıcı (İnternet Servis Sağlayıcı)
Kablolu veya kablosuz bağlantı üzerinden kullanıcıya internet erişimi sağlayan gerçek veya tüzel kişiler erişim sağlayıcıdır (örneğin, mobil operatörler ve sabit internet hizmeti sunan şirketler). Erişim sağlayıcı, kendisi aracılığıyla erişilen içeriklerin hukuka aykırılığını denetlemekle yükümlü değildir; ancak haberdar edilmesi hâlinde, kullanıcı tarafından yayımlanan hukuka aykırı içeriğe erişimi engellemek zorundadır (5651 m.6).
İnternet Toplu Kullanım Sağlayıcı
Belirli bir mekânda ve süreyle internet kullanım olanağı sunan gerçek veya tüzel kişiler toplu kullanım sağlayıcıdır. İnternet salonu, kafe, otel, okul gibi yerlerde ücretli veya ücretsiz internet sağlanması bu kapsamdadır. Bu kişiler, suç içeren içeriklere erişimin engellenmesi, kullanım kayıtlarının tutulması ve özellikle aile/çocukların korunmasına yönelik tedbirleri almakla yükümlüdür.
IP Adresi
Ev, işyeri veya mobil cihazdan internete bağlanan kullanıcıya sistemce atanan, cihazı tanımlayan sayısal kimliktir. IP adresleri sınırlı olduğundan, erişim sağlayıcılar bağlantı her kurulduğunda farklı bir IP atayabilir ve bağlantı kesildikten sonra aynı IP başka kullanıcıya verilebilir.
Alan Adı (Domain Name)
İnternetteki tüm sayfalar bir alan adına bağlı yayınlanır. Örneğin “örnekalanadi.com” bir alan adıdır; bu alan adına bağlı çok sayıda farklı sayfa bulunabilir.
URL (Uniform Resource Locator)
Kullanıcının tarayıcı adres çubuğunda gördüğü açık adres satırıdır. Alan adına bağlı her bir sayfanın kendine özgü URL’si vardır (ör. “örnekalanadi.com/blog/…/icerik.html”).
Erişim Sağlayıcıları Birliği (ESB)
5651 sayılı Kanun’un 8. maddesi kapsamı dışındaki erişimin engellenmesi kararlarının uygulanması için kurulan ve özel hukuk tüzel kişiliğine sahip birliktir (5651 m.6/A). Erişimin engellenmesi kararları Birliğe gönderilir; Birliğe yapılan tebligat, erişim sağlayıcıya yapılmış sayılır. (Birliğin resmî web sitesi: Erişim Sağlayıcıları Birliği.)
Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK)
Kamu tüzel kişiliğine sahip, idarî ve malî özerkliği bulunan özel bütçeli bir kurumdur. Özellikle internet üzerinden suç işlenmesi veya özel hayatın gizliliği ihlallerinde ve gecikmesinde sakınca bulunan hâllerde, mahkeme kararına gerek olmaksızın erişimin engellenmesine doğrudan karar verebilir. (BTK’nın resmî web sayfası: Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu.)
İçerik Kaldırma ve Erişimin Engellenmesi Şartları
Bu bölüm, 5651 sayılı Kanun’un 8 ve 9. maddelerine göre internetten içerik kaldırma ya da URL bazlı erişim engelleme hâllerini özetler. Şartlar gerçekleştiğinde içerik çıkarılabilir veya yayın yapılan sayfaya erişim durdurulabilir.
İçerik çıkarma veya erişimin engellenmesi şu gerekçelerle talep edilebilir:
- Kişilik haklarının ihlali,
- Suç işlenmesi,
- Özel hayatın gizliliğinin ihlali,
- 5846 sayılı FSEK’in ihlali (erişim hizmetinin durdurulması dahil),
- Unutulma hakkının kullanılması,
- Kamu yararı ve düzeni.
Mağdurlar, doğrudan içerik sağlayıcı ve yer sağlayıcıya başvurarak internetten içerik kaldırma talep edebilirler.
Kişilik Haklarının İhlalinde İçerik Çıkarma ve Erişimi Engelleme
Kişilik haklarını ihlal eden video, resim, haber veya yorumların internet ortamında paylaşılması hâlinde, ilgili kişi içeriğin çıkarılmasını veya erişimin engellenmesini isteyebilir (5651 m.9/1). Kişilik haklarına saldırı, özel hukuk bakımından haksız fiil sayılır; her haksız fiil suç oluşturmasa da, ihlale neden olan internet yayınlarına erişimin engellenmesine karar verilebilir. Örneğin bir kişiye “borcunu ödemeyen, yalancı” gibi nitelemeler yönelten çevrimiçi yorum, kişilik haklarına saldırı niteliğinde olup, internetten içerik kaldırma ve erişim engelleme talebine konu edilebilir.
Yargı uygulamasında kişilik hakları; kişinin maddi-manevi bütünlüğü, ismi, mesleki itibarı, aile ve sosyal çevresiyle şekillenen değerler bütünü olarak korunur (Y19CD-K.2017/4575).
Görevli Mahkeme
Kişilik hakları ihlallerinde Sulh Ceza Hâkimliği görevlidir (5651 m.9/1).
Yetkili Mahkeme
- İnternet sitesinin Türkiye’de bilinen merkez adresinin bulunduğu yer Sulh Ceza Hâkimliği,
- Mağdurun yerleşim yeri veya oturduğu yer Sulh Ceza Hâkimliği (CMK m.12/5).
Kararların Kapsamı ve Uygulanması
Esas kural, sadece ihlalin gerçekleştiği yayın/kısım/bölüm için URL bazlı erişimin engellenmesidir. Zorunluluk hâlinde ve gerekçesi gösterilerek sitenin tümüne erişim engellenebilir.
Verilen kararlar doğrudan Erişim Sağlayıcıları Birliğine gönderilir; Birlik aracılığıyla erişim sağlayıcıya iletilen karar en geç 4 saat içinde yerine getirilir.
Başvuru, hâkim tarafından en geç 24 saat içinde duruşmasız karara bağlanır; karara karşı CMK hükümlerine göre itiraz mümkündür.
Aynı ihlalin kararda yer almayan başka adreslerde sürmesi hâlinde, ilgili kişi Birliğe müracaat ederek mevcut kararın bu adreslere de uygulanmasını sağlayabilir (5651 m.9/9).
Talep üzerine, başvuran kişinin adının karara konu URL’lerle ilişkilendirilmemesine de hükmedilebilir; kararda Birlik tarafından hangi arama motorlarına bildirim yapılacağı belirtilir (5651 m.9/10).
Uyarı Yöntemi (İçerik ve Yer Sağlayıcıya Başvuru)
Mağdur, içerik sağlayıcıya (haberi/yorumu paylaşan, görseli yükleyen kişi) veya ulaşılamaması hâlinde yer sağlayıcıya (hosting firması) başvurarak internetten içerik kaldırma talep edebilir. Bu yol, Sulh Ceza Hâkimliği’ne başvurudan önce veya sonra işletilebilir; içerik kaldırılmazsa, sorumluluk buna göre değerlendirilir.
Suç İşlenmesi Nedeniyle İçeriğin Kaldırılması ve Erişimin Engellenmesi
İnternet yayınları aracılığıyla suç işlendiğine dair yeterli şüphe bulunduğunda, içeriğin çıkarılması veya erişimin engellenmesi kararı verilebilir. “Yeterli şüphe”, savcılığın iddianame düzenlemesinde aranan alt eşiktir.
Kapsama Giren Suçlar (5651 m.8/1)
- İntihara yönlendirme (TCK 84),
- Çocukların cinsel istismarı (TCK 103/1),
- Uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanılmasını kolaylaştırma (TCK 190),
- Sağlık için tehlikeli madde temini (TCK 194),
- Müstehcenlik (TCK 226),
- Fuhuş (TCK 227),
- Kumar oynanması için yer ve imkân sağlama (TCK 228),
- 5816 sayılı Kanun kapsamındaki suçlar.
Görev ve Yetki
- Soruşturma evresinde Sulh Ceza Hâkimliği, kovuşturma evresinde mahkeme karar verir.
- Gecikmesinde sakınca bulunan hâllerde Cumhuriyet savcısı karar alabilir; karar 24 saat içinde hâkimin onayına sunulur, hâkim de 24 saat içinde karar verir; onaylanmazsa tedbir derhâl kaldırılır.
- Yetkili mahkeme; sitenin merkez adresinin bulunduğu yer veya mağdurun yerleşim yeri Sulh Ceza Hâkimliğidir (CMK m.12/5).
Uygulama ve Süreler
Karar örneği BTK’ya gönderilir; erişimin engellenmesi derhâl ve en geç 4 saat içinde yerine getirilir.
Tedbir, amacı gerçekleştirecek nitelikte görülürse belirli süreyle de sınırlanabilir. Kararlara karşı CMK hükümlerine göre itiraz mümkündür.
BTK Başkanının Doğrudan Yetkisi (5651 m.8/4)
- İçerik veya yer sağlayıcısı yurt dışında ise,
- İçerik/yer sağlayıcı Türkiye’de bulunsa dahi çocukların cinsel istismarı (TCK 103/1), müstehcenlik (TCK 226) veya fuhuş (TCK 227) suçları yönünden yeterli şüphe varsa,
BTK Başkanı mahkeme kararı olmaksızın içeriğin çıkarılması veya erişimin engellenmesine karar verebilir. Bu karar, erişim sağlayıcıya bildirilir ve gereği en geç 4 saat içinde yapılır.
5602 Sayılı Kanun Kapsamı
Şans oyunları hasılatına ilişkin 5602 sayılı Kanun uyarınca, yetkili kurum ve kuruluşlar (ör. Milli Piyango İdaresi) kendi görev alanlarındaki suçların internet ortamında işlendiğini tespit ederlerse içeriğin çıkarılması veya erişimin engellenmesi kararı alabilirler. Bu kararlar uygulanmak üzere BTK’ya iletilir; özellikle sanal bahis/kumar içerikleri bu kapsamda engellenmektedir.
Özel Hayatın Gizliliğinin İhlali Nedeniyle Erişimin Engellenmesi
Özel hayatın gizliliğini ihlal suçu TCK 134’te düzenlenmiştir. İnternet üzerinden ihlallerde hızlı koruma büyük önem taşır. Özel hayat; kişi tarafından başkalarından gizlenen ve başkalarının bilmesinin gerekmediği alanı kapsar. Sokak, park, alışveriş merkezi gibi kamusal alanlarda bile bireyin özel hayat alanı mevcuttur. Örneğin çıplak fotoğrafların yayımlanması veya kişiye ait özel videoların paylaşılması açık ihlaldir.
Başvuru ve İçerik
Mağdur, kendisi veya avukatı aracılığıyla BTK’ya doğrudan başvurarak erişimin engellenmesi tedbirini talep edebilir. Başvuruda:
- İhlale neden olan URL’ler,
- İhlalin hangi yönlerden gerçekleştiğine dair açıklama,
- Kimliği ispatlayacak bilgiler
bulunmalıdır; eksiklik hâlinde talep işleme konulmaz (5651 m.9/A-2).
Birlik tarafından ilgili içerik/yer sağlayıcı ve erişim sağlayıcıya bildirilen karar derhâl ve en geç 4 saat içinde yerine getirilir. Gecikmesinde sakınca bulunan hâllerde, BTK Başkanı emriyle erişim BTK tarafından doğrudan engellenebilir (5651 m.9/A-8).
Engelleme, kural olarak URL bazında uygulanır.
Yargısal Onay Süreleri
Talep sahibi, yaptığı başvuruyu 24 saat içinde Sulh Ceza Hâkimliğine sunar; hâkim en geç 48 saat içinde karar verir ve doğrudan BTK’ya gönderir; aksi hâlde tedbir kendiliğinden kalkar.
BTK Başkanının gecikmesinde sakınca bulunan hâllerde verdiği karar da 24 saat içinde hâkimin onayına sunulur; hâkim 48 saat içinde kararını açıklar.
5846 Sayılı FSEK İhlalinde Erişim Hizmetinin Durdurulması
Telif hakları ihlallerinde FSEK Ek madde 4 uygulanır. Başkasına ait makale, kitap, şarkı sözü, müzik, video, görsel ve benzeri içeriklerin internet üzerinden izinsiz kullanımı bu kapsamdadır.
Usul (FSEK Ek m.4)
- Hak sahibi önce bilgi içerik sağlayıcısına başvurarak 3 gün içinde ihlalin durdurulmasını ister.
- İhlal sürerse, Cumhuriyet savcısına başvurulur; savcı 3 gün içinde servis sağlayıcıdan, ihlale devam eden bilgi içerik sağlayıcısına verilen hizmetin durdurulmasını talep eder.
- İhlal durdurulduğunda hizmet yeniden sağlanır.
Not: FSEK, telif ihlallerinde erişimin engellenmesi kararını öngörmemiştir; ancak servis sağlayıcı hizmeti durdurduğunda ihlalin devamı fiilen engellenmiş olur. Servis ve bilgi içerik sağlayıcıları, Bakanlığa düzenli bildirim ve talep hâlinde bilgi-belge sunma yükümlülüklerine tabidir.
Unutulma Hakkı Kapsamında İçerik Silme/Kaldırma
Unutulma hakkı, geçmişte yaşanan olaylara ilişkin haber, görüntü, ses veya videoların çevrimiçi yayınlarla sürekli gündemde kalması nedeniyle oluşan mağduriyeti gidermeye yöneliktir. Güncelliğini yitiren içeriklerin internetten içerik kaldırma yoluyla silinmesi veya URL bazında erişimin engellenmesi suretiyle sonuç doğurur. Örneğin, bir suçtan mahkûm olup cezasını çeken kişi, yıllar sonra hâlâ eski haberlerin arama sonuçlarında görünmesi sebebiyle unutulma hakkına dayanabilir.
Gazete arşivlerindeki tüm içeriklere unutulma hakkının sınırsız uygulanması beklenemez; basın özgürlüğü, arşivlerin araştırmacı ve hukukçular açısından taşıdığı değer nedeniyle dikkate alınır. Bu nedenle somut olayda:
- Yayının içeriği,
- Yayında kaldığı süre ve güncelliğini yitirip yitirmediği,
- Tarihsel veri niteliği,
- Kamu yararına katkısı ve toplumsal değer,
- Kişinin siyasetçi/ünlü olup olmadığı,
- Haber/makalenin olgusal gerçek mi yoksa değer yargısı mı içerdiği,
- Kamuoyunun bilgiye ilgisi
kriterleri değerlendirilir. 5651 uyarınca kural URL bazlı erişim engeli olup, zorunlu olmadıkça sitenin tümünün engellenmesine karar verilemez. Unutulma hakkı kapsamında, talep sahibi yerleşim yeri Sulh Ceza Hâkimliğine başvurarak internetten içerik kaldırma veya erişimin engellenmesini isteyebilir (Y19CD-K:2017/5325).
Kamu Yararı Nedeniyle Erişimin Engellenmesi
Yaşam hakkı, can ve mal güvenliği, millî güvenlik ve kamu düzeni, suçun önlenmesi veya genel sağlığın korunması sebeplerinden biri mevcutsa, ilgili Bakanlıkların talebi üzerine BTK Başkanı internet yayınları hakkında içeriğin çıkarılması ve/veya erişimin engellenmesine karar verebilir (5651 m.8/A-1). Bu idari yol, yalnızca yetkili bakanlıkların başvurusu üzerine işler. Örneğin, sahte gıda satışı yapan bir site hakkında Sağlık Bakanlığı veya Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı başvuruda bulunabilir. Gerçek veya tüzel kişiler de ilgili bakanlığa başvurarak harekete geçilmesini isteyebilir.
Verilen kararlar 24 saat içinde Sulh Ceza Hâkiminin onayına sunulur; hâkim 48 saat içinde karar verir, aksi hâlde tedbir kendiliğinden kalkar (m.8/A-3). Kural yine URL bazlı engellemedir; teknik olarak mümkün değilse veya ihlali önlemiyorsa sitenin tümü engellenebilir (m.8/A-4).
Erişimin Engellenmesi Kararına İtiraz
Erişim engeli, ceza muhakemesi hukukundaki koruma tedbirlerine benzer sonuçlar doğurur. Karara karşı CMK m.267 ve devamı uyarınca itiraz edilebilir. Süre, kararın tebliği veya öğrenilmesinden itibaren iki haftadır.
İtirazı, kararı veren Sulh Ceza Hâkimliğini izleyen sıra numaralı hâkimlik inceler. Örneğin, İstanbul 1. Sulh Ceza Hâkimliği’nin kararına itiraz, İstanbul 2. Sulh Ceza Hâkimliği’ne yapılır.
Sosyal Medyada İçerik Silme/Kaldırma (YouTube, Twitter/X, Facebook, Instagram)
Sosyal medya üzerinden suç işlenmesi, kişilik haklarının veya özel hayatın gizliliğinin ihlali, unutulma hakkı veya kamu yararı sebepleriyle Sulh Ceza Hâkimliğine başvurularak erişimin engellenmesi ve internetten içerik kaldırma talep edilebilir. Bunun yanı sıra platformların kendi ihlal bildirim mekanizmaları da bulunmaktadır:
YouTube
Telif hakkı ve özel hayat ihlallerinde hızlı bildirim süreçleri işletilir; şikâyet üzerine ilgili video kaldırılabilir veya telife uygun hâle getirilebilir. (YouTube Telif Hakkı İhlali Bildirimi ve Gizlilik İhlali bildirim kanalları mevcuttur.)
Twitter (X)
Sahte hesap, taciz, intihar vakaları ve gizlilik ihlalleri gibi durumlarda yapılan şikâyetler değerlendirilerek olumsuz içerik kaldırılabilir. (Twitter Hak İhlali Bildirimi kullanılır.)
Video, resim ve metin içeriklerine dair farklı ihlaller için şikâyet ve ihlal bildirimi kanalları üzerinden başvuru yapılabilir.
Fotoğraf paylaşımlarında özel hayatın gizliliğine aykırılık veya kötüye kullanım iddiaları Yardım Merkezi / Gizlilik ve Emniyet adımlarından bildirilerek incelenir.
Arama Motorlarında İçerik Kaldırma (Google, Yandex, Bing)
Arama motorlarında internetten içerik kaldırma, kaynak sitedeki içeriğin değil, arama sonuçlarında görünen indeks kayıtlarının silinmesini ifade eder. Arama motorları indeksleri kaldırdığında ilgili sayfa sonuçlarda görünmez; ancak kaynak sitede içerik durmaya devam eder. Kaynaktaki içeriğin ortadan kaldırılması için Sulh Ceza Hâkimliğine başvurularak içerik kaldırma veya erişim engeli yoluna gidilmelidir. Ayrıca kişilik hakları, özel hayatın gizliliği veya unutulma hakkı kapsamında arama motoru indekslerinin kaldırılması için de hâkimlikten karar talep edilebilir.
Çıplaklık, müstehcen görüntüler veya rıza dışı yayımlanan kişisel bilgiler gibi durumlarda indeks kaldırma süreçleri işletilir. (Google Olumsuz İçerik Bildirme kanalı kullanılır.)
Yandex
Türkiye’de iletişim ofisi ve çevrimiçi yardım merkezi üzerinden başvuru alınır.
Bing
Kişisel hak ihlalleri için çevrimiçi bildirim yoluyla hızlı işlem yapılabilir.
İnternetten İçerik Kaldırma ve Erişimin Engellenmesi Yargıtay Kararları
Bu bölümde, internetten içerik kaldırma ve erişimin engellenmesi konularında verilen emsal Yargıtay kararları incelenmektedir. Kararlarda, kişilik haklarının korunması, ifade özgürlüğü, özel hayatın gizliliği, marka hakkı ihlali, unutulma hakkı ve yetkili mahkemenin belirlenmesi gibi önemli noktalar değerlendirilmiştir.
Hastaya Ait Doktora Yönelik Paylaşımın Kaldırılması Talebi
Bir estetik cerrahın, kendisiyle ilgili hasta yorumlarının yer aldığı forum sitesine erişimin engellenmesi talebi reddedilmiştir.
Yargıtay, yapılan yorumların doktorun kamu hizmeti niteliğindeki mesleki faaliyetlerine ilişkin olduğunu, bu nedenle eleştirilerin ifade özgürlüğü kapsamında kaldığını belirtmiştir.
Hastaların yaşadıkları olumsuzlukları, acılarını veya doktorun davranışlarına ilişkin değerlendirmelerini paylaşmaları, demokratik toplum düzeninde ifade özgürlüğü sınırları içinde kabul edilmiştir. Paylaşımların, doktorun kişisel yaşamına veya onuruna doğrudan saldırı içermediği; yalnızca mesleki tutum ve davranışlara yönelik eleştiriler olduğu vurgulanmıştır.
Bu nedenle, erişimin engellenmesi talebinin reddi hukuka uygun bulunmuştur.
📄 Yargıtay 19. Ceza Dairesi, K.2020/13553
Haksız Rekabet, Marka Hakkı ve Erişimin Engellenmesi Talebi
Bir şirket, başka bir web sitesinde “bayilik verdiğine” dair gerçeğe aykırı ifadelerin yer alması üzerine erişimin engellenmesi talebinde bulunmuştur. Sulh Ceza Hâkimliği, olayın “haksız rekabet” ve “marka hakkına tecavüz” niteliğinde olması nedeniyle görevsizlik kararı vermiştir.
Yargıtay ise 5651 sayılı Kanun’un kişilik haklarını korumaya yönelik özel bir düzenleme olduğunu, buna karşılık marka hakkının malvarlığı hakkı niteliği taşıdığını belirtmiştir. Bu nedenle marka hakkı ihlallerinde 5651 sayılı Kanun kapsamında erişimin engellenmesine karar verilemeyeceği, davanın Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesinde görülmesi gerektiği vurgulanmıştır.
📄 Yargıtay 19. Ceza Dairesi, K.2018/8236
Erişimin Engellenmesi Talebinde Yetkili Mahkeme
Bir avukat, internet sitesinde yayımlanan haber nedeniyle kişilik haklarının ihlal edildiğini ileri sürerek Silivri Sulh Ceza Hâkimliğinden erişimin engellenmesini talep etmiştir.
Ancak başvurucunun yerleşim yerinin Ankara olduğu gerekçesiyle Silivri Sulh Ceza Hâkimliği görevsizlik kararı vermiştir.
Yargıtay, kararın 5651 sayılı Kanun m.9 ile CMK m.12/5 hükümlerine uygun olduğunu, yetkili mahkemenin yerleşim yerindeki Sulh Ceza Hâkimliği olduğunu kabul etmiştir.
📄 Yargıtay 5. Ceza Dairesi, K.2015/12839
İnternet Sitesi Sorumlusunun Cezai Sorumluluğu
Bir internet sitesinde, iki farklı doktora tezinin yazarların izni olmadan yayımlanması üzerine 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’nun 71. maddesi uyarınca dava açılmıştır.
Sanık, sitenin editörü ve sorumlusudur; kullanıcıların yüklediği içerikleri barındırmaktadır.
Yargıtay, sanığın “yer sağlayıcı”, içeriği yükleyen kişilerin ise “içerik sağlayıcı” olduğunu tespit etmiştir. İlgili tezlerin sanık tarafından değil, kullanıcılarca yayımlandığı ve daha sonra içeriğin kaldırıldığı anlaşılmıştır.
Bu durumda, sanığın fiilinin 5651 sayılı Kanun’da tanımlanan sorumluluk şartlarını taşımadığı ve suçun unsurlarının oluşmadığı sonucuna varılmıştır. Ayrıca suçun uzlaşmaya tabi olması nedeniyle bu prosedürün uygulanmaması da hukuka aykırıdır.
📄 Yargıtay 19. Ceza Dairesi, K.2017/7086
İnternet Yayınlarında Cevap ve Düzeltme (Tekzip) Hakkı
Bir gazetenin basılı ve çevrimiçi versiyonunda yayımlanan haber nedeniyle ilgilinin cevap ve düzeltme metni (tekzip) talebi kabul edilmiştir.
Ancak Yargıtay, 5651 sayılı Kanun’da yapılan değişiklikle düzeltme ve cevap yayınlanması usulünün kaldırıldığını, bu nedenle yerel mahkemenin verdiği kararın hukuka aykırı olduğunu belirtmiştir.
📄 Yargıtay 19. Ceza Dairesi, K.2016/18952
Unutulma Hakkı ve URL Bazında Erişimin Engellenmesi
Yargıtay, “Manken olmak için geldiler, fuhuş batağına düştüler” gibi başlıklarla yayımlanan haberler hakkında yapılan unutulma hakkı başvurusunu incelemiştir.
Haberin ilk yayımlandığı tarihte basın özgürlüğü kapsamında kaldığı; ancak aradan geçen dokuz yıl sonunda güncelliğini yitirdiği ve başvuranların beraat ettiği tespit edilmiştir.
Bu durumda, haberin artık “gerçeklik ve kamu yararı” unsurlarını taşımadığı; kişilerin isimlerinin “fuhuş ve insan ticareti” ifadeleriyle birlikte anılmaya devam etmesinin kişilik haklarını ihlal ettiği sonucuna ulaşılmıştır.
📄 Yargıtay 19. Ceza Dairesi, K.2017/5325
Kişilik Haklarının İhlali Nedeniyle Erişim Engeli
Bir avukat hakkında sahte hesaplar üzerinden yapılan paylaşımların mesleki itibarını zedelemesi üzerine erişimin engellenmesi talebi reddedilmiştir.
Yargıtay, internet sitesinin ve sahte sosyal medya hesabının, başvuranın şeref ve mesleki onurunu tahkir etmek amacıyla oluşturulduğunu belirterek, erişim engeli kararının verilmesi gerektiği yönünde bozma kararı vermiştir.
📄 Yargıtay 19. Ceza Dairesi, K.2015/6748
İçeriğin İnternetten Çıkarılmasında Görevli Mahkeme
Kişilik hakkı ihlal edildiği gerekçesiyle içerikten yayının kaldırılması ve manevi tazminat talep edilen bir davada, görevli mahkeme tartışılmıştır.
Yargıtay, 5651 sayılı Kanun’un özel düzenleme niteliğinde olduğunu, bu nedenle görevli mahkemenin Sulh Ceza Hâkimliği olduğunu açıkça belirtmiştir.
📄 Yargıtay 4. Hukuk Dairesi, K.2013/10004
Erişim Engelleme Kararına İtiraz Süresi
Osmaniye Sulh Ceza Hâkimliği’nin erişim engeli kararına karşı yapılan itirazın “süresinde yapılmadığı” gerekçesiyle reddedilmesi hukuka aykırı bulunmuştur.
Yargıtay, kararın başvurucuya tebliğ edilmemesi nedeniyle sürenin “öğrenme anından itibaren” başlaması gerektiğini vurgulamıştır.
Dolayısıyla, tebliğ yapılmadan verilen “süre yönünden red” kararı bozulmuştur.
📄 Yargıtay 19. Ceza Dairesi, K.2019/7235
Basın Özgürlüğü Kapsamında Doktor Hakkında Habere Erişim Engeli
Bir sağlık çalışanı hakkında yayımlanan haberin, çocuğun tedavi sürecindeki ihmallerle ilgili olduğu iddiasıyla erişim engeli istenmiştir.
Yargıtay, haberde doktorun kimliğinin açıkça belirtilmediğini, haberin kamu yararı taşıdığını ve basın özgürlüğü sınırları içinde kaldığını belirtmiştir.
Olayın tıbben hatalı bir uygulamaya dayanmadığı, haberin yalnızca yaşanan acıyı aktardığı ifade edilmiştir.
Bu nedenle erişim engeli kararı hukuka uygun bulunmamıştır.
📄 Yargıtay 7. Ceza Dairesi, 2021/20743 E., 2021/16395 K.
Genel Değerlendirme
Yargıtay kararlarına göre:
- İnternetten içerik kaldırma ve erişim engeli taleplerinde ifade özgürlüğü ile kişilik haklarının korunması dengesi gözetilmelidir.
- Kamu yararı, haberin güncelliği ve gerçeklik unsurları her somut olayda ayrı değerlendirilir.
- Marka hakkı, haksız rekabet, telif ihlali gibi durumlar 5651 sayılı Kanun’un değil, özel yasaların konusudur.
- Yetkili mahkeme genellikle mağdurun yerleşim yerindeki Sulh Ceza Hâkimliğidir.
- Kararların tebliğ edilmemesi hâlinde itiraz süresi “öğrenme tarihi”nden başlar.
Sonuç olarak, internetten içerik kaldırma ve erişimin engellenmesi kararları, kişilik haklarının korunması kadar, ifade özgürlüğü ve basın özgürlüğü gibi demokratik değerlerin de dengelenmesini gerektirir.
Avukat Gökhan Yağmur Kimdir?
Av. Gökhan Yağmur, İstanbul merkezli olarak faaliyet gösteren, ceza hukuku, aile hukuku, ticaret hukuku ve fikri mülkiyet hukuku alanlarında uzmanlaşmış bir avukattır. Uzun yıllara dayanan mesleki deneyimiyle birlikte yalnızca dava ve uyuşmazlıkların çözümünde değil, aynı zamanda önleyici hukuk danışmanlığı, sözleşme yönetimi ve şirketlere stratejik hukuki destek sunmaktadır.
Ceza yargılamaları, boşanma ve velayet davaları, ticari uyuşmazlıklar ve marka–patent süreçlerinde müvekkillerine etkin savunma ve çözüm odaklı yaklaşımıyla hizmet vermektedir. Ayrıca TÜRKPATENT, USPTO ve EUIPO nezdinde marka tescili ve fikri mülkiyet koruması konularında hem yerli hem de yabancı müvekkillere danışmanlık sağlamaktadır. – Turkey Brand Law
Kurucusu olduğu Hukuk Plus, HukukBankasi.net ve diğer dijital projeleriyle hukuk öğrencileri, stajyer avukatlar ve meslektaşlara yönelik özgün bir ekosistem geliştirmiştir. Bu sayede hukuk bilgisinin paylaşımı, güncel içtihatların takibi ve mesleki dayanışmanın güçlenmesine katkı sunmaktadır.
Av. Gökhan Yağmur, girişimci vizyonu ile yalnızca klasik avukatlık hizmeti sunmakla kalmayıp; marka yönetimi, e-ticaret hukuku, uluslararası şirket danışmanlığı ve dijital hukuk çözümleri alanlarında da fark yaratan çalışmalara imza atmaktadır.
Daha fazla bilgi için:
📌 www.gokhanyagmur.com
📌 www.gokhanyagmur.com.tr
📞 0542 157 06 34
Yolculuk Süresini Hesaplayın
Yakındaki yerler için seyahat süresini ve yol tariflerini görün
