Banka veya Kredi Kartının Kötüye Kullanılması Suçu (TCK 245) | Unsurlar, Cezalar, Yetkili Mahkeme
Banka veya kredi kartının kötüye kullanılması suçu, başkasına ait kartların hukuka aykırı biçimde kullanılması ya da sahte kart üretme, devretme, satma, satın alma ve kabul etme gibi eylemler ile sahte kart kullanılarak menfaat sağlanmasını kapsayan bir bilişim suçudur (TCK m.245). Uygulamada bu fiiller, halk arasında sıklıkla “kredi kartı dolandırıcılığı suçu” olarak da adlandırılır.
Bilişim Alanında Suçlar Kapsamı
Banka veya kredi kartının kötüye kullanılması suçu, TCK’da “Bilişim Alanında Suçlar” bölümünde düzenlenmiştir. Bilişim suçları; bilgisayar, tablet, cep telefonu ve POS cihazı gibi araçlar kullanılarak elektronik ortamda işlenen fiilleri ifade eder.
Banka veya Kredi Kartının Kötüye Kullanılması Suçunun Türleri (TCK 245)
Kısa özet: TCK 245, banka veya kredi kartının kötüye kullanılması suçunu üç ayrı görünümde tanımlar: başkasına ait gerçek kartın kötüye kullanılması; sahte kartla ilgili üretme/devretme/satma vb.; sahte kartın kullanılması suretiyle yarar sağlama.
TCK 245/1: Başkasına Ait Gerçek Kartın Kullanılmasıyla Yarar Sağlama
Başkasına ait bir banka veya kredi kartının herhangi bir şekilde ele geçirilip kart sahibinin rızası dışında kullanılmasıyla failin kendisine veya başkasına yarar sağlaması hâlinde suç oluşur. Kartın failin eline geçiş şekli önem taşımaz; izinle ele geçirilmiş olsa dahi sahibinin rızasına aykırı kullanım bu kapsamda değerlendirilir. Aşağıdaki hallerin tümünde banka veya kredi kartının kötüye kullanılması suçu meydana gelir:
- Kart, sahibinin rızasıyla elde edilmesine rağmen iade edilmeyip rızaya aykırı kullanılır.
- Kart, hırsızlık yoluyla ele geçirilip kullanılır.
- Kart bulunarak kullanılır.
- ATM düzeneği ile karta erişilip kullanılır.
TCK 245/1’in Unsurları
a) Başkasına ait banka veya kredi kartının her ne suretle olursa olsun ele geçirilmesi veya elde bulundurulması,
b) Kart sahibinin ya da kartın verilmesi gereken kişinin rızası olmadan kartın kullanılması veya kullandırılması,
c) Failin kendisine veya başkasına yarar sağlaması.
Açıklama: “Her ne suretle olursa olsun” ibaresi, kartın hukuka uygun yollarla da ele geçirilebileceğini kapsar; kartın elde ediliş biçiminin hukuka uygunluğu ya da suç teşkil edip etmediği sonuca etkili değildir. Belirleyici olan, hukuka aykırı yarar elde edilmesidir (YCGK-K.2022/441). Ayrıca, kart hırsızlıkla ele geçirilmişse, fail hem hırsızlık hem de TCK 245/1 kapsamında ayrı ayrı cezalandırılır.
TCK 245/2: Sahte Kart Üretme, Satma, Devretme, Satın Alma veya Kabul Etme
Bu fıkrada bağlı seçimlik hareketler düzenlenmiştir. Seçimlik eylemlerden herhangi biri işlendiğinde banka veya kredi kartının kötüye kullanılması suçu oluşur. Ancak sahte kartın, başkalarına ait banka hesaplarıyla ilişkilendirilmesi gerekir. Gerçek bir hesapla bağlantı kurulmadan kullanım ve yarar sağlama imkânsız olacağından suçun vücut bulması da mümkün olmaz. Sahte evraklarla bankadan kart temin edilmesi de bu kapsamda cezalandırılır.
TCK 245/3: Sahte Kart Kullanarak Yarar Sağlama
Sahte bir banka veya kredi kartının kullanılması tek başına yeterli değildir; failin kendisine veya başkasına yarar sağlaması aranır. Yarar gerçekleşmemişse fiil teşebbüs aşamasında kalır ve fail suça teşebbüsten sorumlu olur. Bu nedenle, suç zarar suçu niteliğindedir.
Banka veya Kredi Kartının Kötüye Kullanılması Suçunun Cezaları (TCK 245/1-2-3)
Kısa özet: Cezalar, suçun türüne göre değişir; hapis ve adli para cezası birlikte öngörülmüştür.
TCK 245/1 Cezası
- 3 yıldan 6 yıla kadar hapis ve beş bin güne kadar adli para cezası.
TCK 245/2 Cezası
- 3 yıldan 7 yıla kadar hapis ve on bin güne kadar adli para cezası.
TCK 245/3 Cezası
- 4 yıldan 8 yıla kadar hapis ve beş bin güne kadar adli para cezası.
Başkasına Ait Kartta Şahsi Cezasızlık Hali (TCK 245/4)
Kısa özet: Bazı yakınlık ilişkilerinde, başkasına ait gerçek kartın izinsiz kullanılması cezasızlık sonucunu doğurur.
Cezasızlık Uygulanacak Yakınlar
- Ayrılık kararı bulunmayan eş aleyhine,
- Üstsoy, altsoy, bu derecede kayın hısımları, evlat edinen veya evlatlık aleyhine,
- Aynı konutta birlikte yaşayan kardeş aleyhine,
işlenmişse ilgili akraba hakkında ceza verilmez.
Etkin Pişmanlık (TCK 245/5) – TCK 168/1-2 Atfı
Kısa özet: Etkin pişmanlık, yalnızca TCK 245/1 bakımından uygulanır; TCK 245/2-3 (sahte kartla ilgili fiiller) yönünden uygulanamaz.
İndirim Oranları
- Dava açılmadan önce (soruşturma aşaması): Suça ilişkin bilgi verme, birlikte hareket edenleri/azmettireni/yardım edeni açıklama veya zararı giderme hâlinde 2/3’e kadar indirim.
- Dava açıldıktan sonra fakat hükümden önce: Aynı nitelikte katkı veya zarar tazmini hâlinde 1/2’ye kadar indirim.
Adli Para Cezasına Çevirme, Erteleme ve HAGB
Kısa özet: TCK 245 kapsamındaki hapis cezaları doğrudan adli para cezasına çevrilemez. Ancak etkin pişmanlık uygulandığında HAGB ve erteleme koşulları oluşabilir.
Uygulama Çerçevesi
- Adli para cezasına çevirme: Mümkün değildir.
- Hükmün açıklanmasının geri bırakılması (HAGB): Etkin pişmanlıkla ceza düşebileceğinden HAGB kararı verilebilir.
- Cezanın ertelenmesi: Etkin pişmanlık sonrası ceza miktarı uygun seviyeye inerse erteleme de mümkündür.
Şikâyet, Zamanaşımı ve Uzlaşma
Kısa özet: Suç şikâyete tabi değildir, resen soruşturulur ve uzlaşma kapsamında değildir. Dava zamanaşımı, fıkralara göre 8 yıldır (TCK 245/1–2).
Esaslar
- Uzlaşma: Yoktur (uzlaşma kapsamı dışında).
- Şikâyet süresi: Bulunmaz, şikâyetten vazgeçme davayı düşürmez.
- Dava zamanaşımı: TCK 245/1-2 yönünden 8 yıl; bu süre içinde her zaman soruşturma/kovuşturma yapılabilir.
Yetkili ve Görevli Mahkeme
Kısa özet: Görevli mahkeme asliye ceza mahkemesidir. Yetki, haksız menfaatin temin edildiği yer veya mağdurun yerleşim yeri esas alınarak belirlenir. CMK m.12/6 da mağdurun yerleşim yeri mahkemesini yetkili kılar.
Yetki Kriterleri ve Örnek
- ATM’den çekim varsa ATM’nin bulunduğu yer,
- Şube işlemi varsa şubenin bulunduğu yer,
- Mağdurun yerleşim yeri (CMK m.12/6).
Yargıtay 11. CD, K.2022/15005: Haksız menfaat yeri ile mağdurun yerleşim yerinin farklı olduğu durumda, bu yetkili yerler dikkate alınmadan verilen karar bozulmuştur.
Avukat Gökhan Yağmur Kimdir?
Av. Gökhan Yağmur, İstanbul merkezli olarak faaliyet gösteren, ceza hukuku, aile hukuku, ticaret hukuku ve fikri mülkiyet hukuku alanlarında uzmanlaşmış bir avukattır. Uzun yıllara dayanan mesleki deneyimiyle birlikte yalnızca dava ve uyuşmazlıkların çözümünde değil, aynı zamanda önleyici hukuk danışmanlığı, sözleşme yönetimi ve şirketlere stratejik hukuki destek sunmaktadır.
Ceza yargılamaları, boşanma ve velayet davaları, ticari uyuşmazlıklar ve marka–patent süreçlerinde müvekkillerine etkin savunma ve çözüm odaklı yaklaşımıyla hizmet vermektedir. Ayrıca TÜRKPATENT, USPTO ve EUIPO nezdinde marka tescili ve fikri mülkiyet koruması konularında hem yerli hem de yabancı müvekkillere danışmanlık sağlamaktadır. – Turkey Brand Law
Kurucusu olduğu Hukuk Plus, HukukBankasi.net ve diğer dijital projeleriyle hukuk öğrencileri, stajyer avukatlar ve meslektaşlara yönelik özgün bir ekosistem geliştirmiştir. Bu sayede hukuk bilgisinin paylaşımı, güncel içtihatların takibi ve mesleki dayanışmanın güçlenmesine katkı sunmaktadır.
Av. Gökhan Yağmur, girişimci vizyonu ile yalnızca klasik avukatlık hizmeti sunmakla kalmayıp; marka yönetimi, e-ticaret hukuku, uluslararası şirket danışmanlığı ve dijital hukuk çözümleri alanlarında da fark yaratan çalışmalara imza atmaktadır.
Daha fazla bilgi için:
📌 www.gokhanyagmur.com
📌 www.gokhanyagmur.com.tr
📞 0542 157 06 34
Yolculuk Süresini Hesaplayın
Yakındaki yerler için seyahat süresini ve yol tariflerini görün
