Genel Güvenliği Kasten Tehlikeye Sokma Suçu Nedir? (TCK 170)
Genel güvenliği kasten tehlikeye sokma suçu, kişilerin yaşam hakkı, beden bütünlüğü ve malvarlığı üzerinde tehlike yaratabilecek nitelikteki fiilleri cezalandırarak toplumun huzurunu ve güvenliğini korumayı amaçlayan bir tehlike suçudur.
Örneğin, meskun mahalde silahla havaya ateş edilmesi, toplumun genel güvenliğini tehlikeye sokan davranışlar arasında sayılmaktadır.
Kısa Özet
Bu suç tipi, kamu güvenliğini tehdit eden fiilleri cezalandırır. Kanunun amacı, bireylerin değil, toplumun genel güvenlik duygusunu korumaktır.
Suçun Yasal Dayanağı (TCK 170)
Genel güvenliği kasten tehlikeye sokma suçu, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun “Topluma Karşı Suçlar” kısmında, “Genel Tehlike Yaratan Suçlar” başlığı altında TCK m.170 hükmüyle düzenlenmiştir.
Kanun koyucu, bu maddeyle toplumun genel güvenliğini tehdit eden fiillerden korunmasını hedeflemiştir.
Ayrıca, tehlikeli maddelerin izinsiz olarak bulundurulması, nakledilmesi, imal edilmesi veya el değiştirmesi gibi eylemler ise TCK m.174 kapsamında tehlikeli madde bulundurma suçu olarak ayrıca cezalandırılır.
Genel Güvenliği Kasten Tehlikeye Sokma Suçunun Unsurları
Suçun Genel Nitelikleri
Genel güvenliği kasten tehlikeye sokma suçu, seçimlik hareketli bir suç tipidir. Failin birden fazla eylemi aynı kapsamda değerlendirildiği için teşebbüs mümkün değildir.
Bu suç, belirli bir kişiye değil, belirsiz sayıdaki kişilere yönelik fiilleri kapsar. Dolayısıyla korku, panik veya kaygı yaratabilecek her türlü eylem cezalandırılır.
Somut bir kişiye yönelen eylemler ise —örneğin tehdit, mala zarar verme veya kasten yaralama— bu madde kapsamında değil, ilgili özel suç tipleri uyarınca değerlendirilir.
Suçun Türleri: Somut ve Soyut Tehlike Suçu
Somut Tehlike Suçu (TCK m.170/1)
Somut tehlike suçlarında fiilin cezalandırılabilmesi için gerçek bir tehlikenin ortaya çıkması gerekir.
TCK m.170/1 hükmüne göre, aşağıdaki fiillerden biriyle kişilerin hayatı, sağlığı veya malvarlığı bakımından tehlike yaratmak ya da korku, kaygı veya panik doğurmak, genel güvenliği kasten tehlikeye sokma suçunu oluşturur:
- Yangın çıkarmak,
- Bina çökmesine, toprak kaymasına, çığ düşmesine, sel veya taşkına neden olmak,
- Silahla ateş etmek veya izinsiz patlayıcı madde kullanmak.
Somut Tehlike Şartı
Bu bentteki suçlarda zararın fiilen meydana gelmesi gerekmez; önemli olan eylemin objektif olarak tehlikeli bir duruma yol açmasıdır.
Örneğin, bir caddede silahla havaya ateş eden fail kimseyi yaralamasa dahi, genel güvenliği kasten tehlikeye sokma suçunu işlemiş olur.
Kuru Sıkı Tabanca İstisnası
Yargıtay Ceza Genel Kurulu kararına (CGK-K.2011/182) göre, kuru sıkı tabancalar ateşli silah sayılmadığından, bu tür bir silahla ateş edilmesi kabahat suçu oluşturur ve 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun 36. maddesi kapsamında değerlendirilir.
Soyut Tehlike Suçu (TCK m.170/2)
Soyut tehlike suçlarında fiilin cezalandırılabilmesi için tehlikenin somut biçimde ortaya çıkması gerekmez.
Bu durumda, tehlike ihtimali doğurabilecek hareketin yapılması yeterlidir.
Aşağıdaki eylemler soyut tehlike suçuna örnektir:
- Yangın tehlikesine neden olma,
- Bina çökmesi tehlikesine neden olma,
- Toprak kayması, çığ düşmesi, sel veya taşkın tehlikesine yol açma.
Örnek: Failin çıkardığı yangın herhangi bir zarar tehlikesi doğurmuyorsa, TCK m.170/2 uyarınca cezalandırılır.
Molotof Kokteyli Kullanımı (Patlayıcı Madde)
Molotof kokteyli, benzin, cam şişe ve fitil kullanılarak hazırlanan bir patlayıcı maddedir.
Fail molotof kokteyli atmış ve yangın çıkmışsa TCK m.170/1-c, yangın çıkmamışsa TCK m.170/2 uygulanır.
Yargıtay 16. Ceza Dairesi’nin (K.2017/4575) kararı:
Molotof kokteyli atılmasıyla yangın oluşmamışsa, eylem salt tehlike suçu (TCK 170/2) olarak değerlendirilmelidir.
Aksi halde, suç vasfında yanılgıya düşülmüş olur.
Diğer Suçlarla İçtima İlişkisi
TCK m.44 uyarınca, tek bir fiil birden fazla suçun oluşmasına neden olmuşsa fail en ağır cezayı gerektiren suçtan cezalandırılır.
Bu ilkeye fikri içtima denilmektedir.
Örnek Durumlar
- Maçtan sonra silahla havaya ateş etmek → Genel güvenliği kasten tehlikeye sokma suçu.
- “Öldüreceğim seni” diyerek havaya ateş etmek → Silahla tehdit suçu oluşur; çünkü cezayı ağırlaştıran fiil budur.
- Eşiyle tartışıp evi yakan kişi → Kasten mala zarar verme suçu (TCK m.152/2-a) kapsamında cezalandırılır.
- 6136 sayılı Kanuna aykırı silahla meskun mahalde ateş etme → Hem TCK m.170, hem 6136 s. Kanun m.13/1 kapsamında ayrı ayrı cezalandırılır.
- Polisin “dur” ihtarına uymayıp havaya ateş etmek → Görevi yaptırmamak için direnme suçu oluşur, çünkü fiil kamu görevlisine yöneliktir.
Genel Güvenliği Kasten Tehlikeye Sokma Suçunun Cezası
Somut Tehlike Suçu (TCK m.170/1)
Aşağıdaki fiillerden birini işleyen kişi altı aydan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır:
a) Yangın çıkarmak,
b) Bina çökmesi, toprak kayması, çığ, sel veya taşkına neden olmak,
c) Silahla ateş etmek veya patlayıcı madde kullanmak.
Soyut Tehlike Suçu (TCK m.170/2)
Yangın, bina çökmesi, toprak kayması, çığ veya taşkın tehlikesine neden olan kişi;
üç aydan bir yıla kadar hapis veya adli para cezası ile cezalandırılır.
Adli Para Cezası, HAGB ve Erteleme
Adli Para Cezası
TCK 170/1 kapsamında verilen hapis cezası adli para cezasına çevrilebilir.
Ancak, TCK 170/2 kapsamında hapis veya para cezası seçimlik olduğundan, mahkeme hapis cezasını tercih ederse bu ceza artık adli para cezasına çevrilemez.
Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması (HAGB)
HAGB, sanık hakkındaki hükmün belirli şartlar altında sonuç doğurmaması ve denetim süresi sonunda ortadan kaldırılmasıdır.
Bu suç bakımından HAGB kararı verilmesi mümkündür.
Cezanın Ertelenmesi
Mahkeme, failin kişisel özelliklerini ve pişmanlığını dikkate alarak hapis cezasının ertelenmesine karar verebilir.
Şikayet, Uzlaşma ve Zamanaşımı
Uzlaşma
Genel güvenliği kasten tehlikeye sokma suçu, uzlaşma kapsamında değildir. Fail ile mağdur uzlaşsa dahi kamu davası devam eder.
Şikayet ve Zamanaşımı
Bu suç şikayete tabi değildir; savcılık tarafından resen soruşturulur.
Şikayetten vazgeçme davayı düşürmez.
Dava 8 yıllık zamanaşımı süresi içinde her zaman soruşturulabilir.
Muhakeme Usulü ve Görevli Mahkeme
Genel güvenliği kasten tehlikeye sokma suçu bakımından seri muhakeme usulü uygulanabilir.
Bu usul uygulanmadıysa olağan yargılama usulü işletilir.
Görevli mahkeme ise asliye ceza mahkemesidir.
Genel Güvenliği Kasten Tehlikeye Sokma Suçu Yargıtay Kararları (Özet)
Bu bölüm, genel güvenliği kasten tehlikeye sokma suçu ile ilişkili Yargıtay kararlarını konu başlıklarına göre derleyip özgünleştirerek sunar. Her bir alt başlıkta, olayın hukuki nitelendirmesi ve hangi suç tipinin uygulanması gerektiği, kararın özüne sadık kalınarak aktarılmıştır.
Molotof Kokteyli Atma (Patlayıcı Madde Kullanma) Suretiyle Mala Zarar Verme
Özet: Molotof ve havai fişekle resmi polis araçlarına zarar verilen olayda, patlayıcı madde kullanarak mala zarar verme suçu oluşur. Genel güvenliği kasten tehlikeye sokma suçu ayrıca hükme esas alınamaz; bileşik suç (TCK m.42) nedeniyle tek fiil kabul edilir.
Karar (Y16CD, 2016/4853): Molotof/havai fişekle araçlara zarar verilmesinde TCK 152/2-a’daki patlayıcı maddeyle mala zarar verme ağırlaştırıcı hâl olup, aynı eylemden ayrıca TCK 170 uyarınca mahkûmiyet kurulması bozma nedenidir.
Molotof Kokteyli ve Görevi Yaptırmamak İçin Direnme
Özet: Güvenlik güçlerine yönelik molotof ve taşlı saldırıların hedefi kamu görevlileriyse, eylem genel güvenliği kasten tehlikeye sokma suçu değil, TCK 265 kapsamında görevi yaptırmamak için direnme olur. Hedef belirsizse TCK 170 gündeme gelebilir.
Karar (Y16CD, 2017/5571): Nevruz olaylarında güvenlik güçlerine yönelen saldırılar nedeniyle TCK 265 uygulanmalı; hedef belirsizliği hâlinde TCK 170 değerlendirilebilir. TCK 170’ten doğrudan mahkûmiyet kurulması bozma nedenidir.
Silahla Belirli Bir Kişiye Ateş Etme
Özet: Belli kişilere yönelen, belirli amaç ve hedef içeren silahlı eylemler, genel güvenliği kasten tehlikeye sokma suçu değil, tehdit veya kasten yaralama (teşebbüs) gibi kişiye karşı suçları oluşturur.
Karar (CGK, 2015/185): Husumetli mağdurların ev/avlularına korkutma amaçlı ateş etme, belirli kişiye yöneldiği için TCK 170 kapsamına girmez, tehdit suçunu oluşturur.
Karar (CGK, 2014/164): Mağdura yaralama kastıyla ateş edilip isabet olmasa da işyeri/araç zarar görmüşse, TCK 170 değil; kasten yaralamaya teşebbüs ve mala zarar verme gündeme gelir. Fikri içtima (TCK 44) gereği en ağır olandan hüküm kurulmalıdır.
Genel Güvenliği Kasten Tehlikeye Sokma Suçunda Haksız Tahrik
Özet: Suçun niteliği gereği haksız tahrik hükümleri uygulanamaz. Genel güvenliği kasten tehlikeye sokma suçu bakımından TCK 29 indirimi yapılması hukuka aykırıdır.
Karar (Y8CD, 2016/4693): Haksız tahrik indirimi uygulanması bozma nedenidir.
Kuru Sıkı Tabancayla Ateş Etmenin Hukuki Niteliği
Özet: Kuru sıkı tabanca, TCK anlamında ateşli silah sayılmaz. Bu nedenle kuru sıkıyla havaya ateş etme, kural olarak genel güvenliği kasten tehlikeye sokma suçu değil; Kabahatler Kanunu m.36 kapsamındaki “gürültüye neden olma” fiilidir. Somut olayda ayrıca silahla tehdit şartları oluşursa TCK 106 uygulanabilir.
Kararlar:
- Y8CD, 2018/8665: Kuru sıkıyla havaya ateş, TCK 170/1-c değil, Kabahatler Kanunu m.36’dır.
- Y8CD, 2009/3413: Kuru sıkı ateşi “gürültü” kabahatidir; müsadere kararı da buna göre değerlendirilmelidir.
- Y8CD, 2022/12526: Kuru sıkıyla kavga ortamında havaya ateş, TCK 170’e uymaz; belli kişiye yöneldiği için TCK 106/2-a (silahla tehdit) oluşur. Ayrıca TCK 170’ten mahkûmiyet kurulması bozmadır.
Silahla Yaralama ile Genel Güvenliği Kasten Tehlikeye Sokma Suçlarının İçtimaı
Özet: Tek fiille birden fazla suç oluştuğunda TCK 44 gereği en ağır cezayı gerektiren suçtan hüküm kurulur. Genel güvenliği kasten tehlikeye sokma suçu yanında olası kastla yaralama ağır ise yalnızca ağır olana hükmedilmelidir.
Karar (Y8CD, 2018/8523): Olası kastla yaralama ağır olduğundan, ayrıca TCK 170’ten mahkûmiyet verilmesi bozma nedenidir.
Kavga Sırasında Havaya Ateş Açmak
Özet: Kavga esnasında korkutma amacıyla havaya ateş edilmesi, somut durumda silahla tehdit suçunu oluşturabilir. Genel güvenliği kasten tehlikeye sokma suçu yönünden mahkûmiyet kurulması hukuka aykırı olabilir.
Karar (Y8CD, 2018/8202): Olayın niteliği gereği TCK 106/2-a uygulanmalı; TCK 170’ten hüküm kurulması bozmadır.
Mala Zarar Verme ile Genel Güvenliği Tehlikeye Düşürme (Fikri İçtima)
Özet: Aynı fiil hem mala zarar verme hem de genel güvenliği kasten tehlikeye sokma suçu görünümüne sahipse, TCK 44 gereği en ağır cezayı gerektiren suçtan hüküm kurulur. Yakma fiilleri çoğu kez nitelikli mala zarar vermeye yöneliktir.
Kararlar:
- Y8CD, 2018/8232: Eşiyle tartışıp evi yakmada yalnızca yakarak mala zarar verme (TCK 151/1, 152/2-a) uygulanmalı; ayrıca TCK 170’ten hüküm kurulması bozmadır.
- Y16CD, 2016/348: İşyerine ateş edilip mala zarar verilmesi hâlinde, nitelendirme TCK 170/1-c ile TCK 151/1 arasında fikri içtima esaslarına göre yapılmalıdır; her iki suçtan ayrı ayrı hüküm kurulması bozmadır.
Yangının Binaya Ulaşmaması ve Soyut Tehlike
Özet: TCK 170 somut tehlike suçu olup hareket bölünemeyeceği için teşebbüs mümkün değildir. Ancak eylem yangın boyutuna ulaşmamış, kişilerin sağlığı veya malvarlığı bakımından zarar tehlikesi doğurmaya elverişli hâle gelmemişse, genel güvenliği kasten tehlikeye sokma suçu TCK 170/2 (salt tehlike) kapsamında değerlendirilmelidir.
Karar (Y16CD, 2017/4575): Binaya sirayet etmeyen ve yangın boyutuna ulaşmayan yakma fiili TCK 170/2 kapsamındadır.
Kasten Yaralamaya Teşebbüs ile Genel Güvenliği Tehlikeye Sokma
Özet: Mağdurlara yönelmiş silahlı saldırı, genel güvenliği kasten tehlikeye sokma suçu değil; silahla kasten yaralamaya teşebbüs olarak nitelendirilir.
Karar (Y8CD, 2017/4956): Eğlence merkezine alınmama nedeniyle tabancayla ateş edilen olayda TCK 170’ten mahkûmiyet kurulması bozmadır; nitelendirme kasten yaralamaya teşebbüstür.
Silahla Havaya Ateş Etme (Komşu ile Uyuşmazlık)
Özet: Korkutma amacıyla havaya ateş, olayın yöneldiği kişi nedeniyle silahla tehdit kapsamında değerlendirilir. Genel güvenliği kasten tehlikeye sokma suçu yönünden hüküm, vasıf yanılgısı doğurabilir.
Kararlar:
- Y8CD, 2022/15012: Komşunun bahçesinde toplananlara tepkiyle havaya ateş, TCK 106/2-a’dır; TCK 170/1-c’den mahkûmiyet bozmadır.
- Y8CD, 2017/4887: Market olayı; havaya ateş sonrası “kayıtları verme” şeklindeki sözlerle tehdit gerçekleştirilmiş olduğundan, TCK 106 uygulanmalı; TCK 170’ten mahkûmiyet bozmadır.
- Y4CD, 2022/4321: Havaya iki el ateş hem tehdit hem genel güvenliği kasten tehlikeye sokma suçu görüntüsü doğursa da TCK 44 gereği yalnızca en ağır olan tehditten hüküm kurulmalıdır; ayrıca TCK 170/1-c’den mahkûmiyet bozmadır.
Polisten Kaçarken Havaya Ateş Etme (Görevi Yaptırmamak İçin Direnme)
Özet: “Dur” ihtarına uymayıp yakalanmamak için ateş açılması, TCK 265 (görevi yaptırmamak için direnme) kapsamında bütün hâlinde değerlendirilir. Aynı olaydan ayrıca genel güvenliği kasten tehlikeye sokma suçu kurulması bozma nedenidir.
Karar (Y8CD, 2016/3033): Kaçış sırasında ateş etme, TCK 265/1-4 ve 43/2’ye uyar; ayrıca TCK 170’ten mahkûmiyet kurulması bozmadır.
Ölüm Olayı Sonrası Kaçarken Havaya Ateş Etme
Özet: Olay yerinden kaçarken havaya ateş edilmesi genel güvenliği kasten tehlikeye sokma suçu oluşturabilir. Bu yön göz ardı edilerek farklı vasıflandırma yapılması bozma nedenidir.
Karar (Y1CD, 2015/5015): Yaralama ve öldürme sonrası kaçarken havaya ateş eylemi TCK 170 kapsamında değerlendirilmelidir.
Cezaevi Koğuşunda Eşyayı Yakma
Özet: Cezaevinde kendi battaniyesini yakıp koğuş duvarlarına zarar verilmesi hâlinde, fiil kamu malına zarar verme kapsamında değerlendirilir. Genel güvenliği kasten tehlikeye sokma suçu uygulanması hatalıdır.
Karar (Y8CD, 2015/19319): TCK 152/1-a ve 152/2-a uygulanmalı; TCK 170’e göre mahkûmiyet bozmadır.
Silahla Hedef Gözeterek Ateş Açma
Özet: Araç içindeki mağdurlara hedef gözeterek ateş edildiği olaylarda, genel güvenliği kasten tehlikeye sokma suçu unsurları oluşmaz; nitelendirme yaralamaya teşebbüs ve varsa mala zarar verme yönündedir.
Karar (Y8CD, 2014/8590): TCK 170’ten mahkûmiyet yerine beraat gerekirken mahkûmiyet kurulması bozmadır.
Meskun Mahal Dışında Ateş Etme Hâlinde de Suçun Oluşması
Özet: TCK 170, yerleşik yer şartı aramaz; tehlikenin doğması yeterlidir. Meskun mahal dışında ateş edilse dahi genel güvenliği kasten tehlikeye sokma suçu oluşabilir.
Karar (Y8CD, 2022/7735): Yer şartına bakılmaksızın tehlike ve korku, kaygı, panik yaratma ihtimali varsa TCK 170 uygulanır; beraat kararı bozmadır.
Yangın Tehlikesi Yaratma (Soyut Tehlike)
Özet: Yangın çıkmasına engel olunmuş ancak yangın tehlikesi doğuran davranışlar, genel güvenliği kasten tehlikeye sokma suçu bakımından TCK 170/2 (tehlikeye neden olma) kapsamında değerlendirilir; 170/1-a uygulanması vasıf hatasıdır.
Karar (Y8CD, 2022/3646): Battaniyeyi yakma teşebbüsü yangın tehlikesi doğurduğundan TCK 170/2 uygulanmalıdır; 170/1-a’dan mahkûmiyet bozmadır.
Avukat Gökhan Yağmur Kimdir?
Av. Gökhan Yağmur, İstanbul merkezli olarak faaliyet gösteren, ceza hukuku, aile hukuku, ticaret hukuku ve fikri mülkiyet hukuku alanlarında uzmanlaşmış bir avukattır. Uzun yıllara dayanan mesleki deneyimiyle birlikte yalnızca dava ve uyuşmazlıkların çözümünde değil, aynı zamanda önleyici hukuk danışmanlığı, sözleşme yönetimi ve şirketlere stratejik hukuki destek sunmaktadır.
Ceza yargılamaları, boşanma ve velayet davaları, ticari uyuşmazlıklar ve marka–patent süreçlerinde müvekkillerine etkin savunma ve çözüm odaklı yaklaşımıyla hizmet vermektedir. Ayrıca TÜRKPATENT, USPTO ve EUIPO nezdinde marka tescili ve fikri mülkiyet koruması konularında hem yerli hem de yabancı müvekkillere danışmanlık sağlamaktadır. – Turkey Brand Law
Kurucusu olduğu Hukuk Plus, HukukBankasi.net ve diğer dijital projeleriyle hukuk öğrencileri, stajyer avukatlar ve meslektaşlara yönelik özgün bir ekosistem geliştirmiştir. Bu sayede hukuk bilgisinin paylaşımı, güncel içtihatların takibi ve mesleki dayanışmanın güçlenmesine katkı sunmaktadır.
Av. Gökhan Yağmur, girişimci vizyonu ile yalnızca klasik avukatlık hizmeti sunmakla kalmayıp; marka yönetimi, e-ticaret hukuku, uluslararası şirket danışmanlığı ve dijital hukuk çözümleri alanlarında da fark yaratan çalışmalara imza atmaktadır.
Daha fazla bilgi için:
📌 www.gokhanyagmur.com
📌 www.gokhanyagmur.com.tr
📞 0542 157 06 34
Yolculuk Süresini Hesaplayın
Yakındaki yerler için seyahat süresini ve yol tariflerini görün
