6136 Sayılı Kanuna Muhalefet Suçu Nedir? (6136 Sayılı Kanun)
Bu bölüm, 6136 sayılı Kanuna muhalefet suçu kapsamında ruhsatsız silah, bıçak veya mermi bulundurma, satın alma ya da taşıma fiillerinin hukuki niteliğini açıklar. Suç, salt icra hareketleriyle tamamlanan şekli bir suç olup ayrıca zarar veya yarar şartı aranmamaktadır; uygulamada bu fiiller bütünü “6136 sayılı Kanuna muhalefet suçu” olarak anılır.
Suçun Şekli Niteliği ve Genel Tanım
6136 sayılı Kanun, ruhsatsız şekilde bulundurma, taşıma veya satın alma hareketlerinden herhangi birinin gerçekleşmesiyle suçu tamamlanmış sayar. Bu nedenle, 6136 sayılı Kanuna muhalefet suçu bakımından fiilin sonucunda ayrıca bir zararın doğması ya da failin yarar sağlaması aranmaz.
6136 Sayılı Kanuna Göre Suç Teşkil Eden Fiiller
Bu kısım, kanunda suç olarak sayılan temel eylemleri ve dayandıkları madde hükümlerini sıralar. 6136 sayılı Kanuna muhalefet suçu başlığı altında yer alan her fiil, ilgili maddede tanımlandığı şekliyle ayrı bir yaptırıma tabidir.
Kanunda Açıkça Sayılan Fiiller
- Ruhsatsız silah veya mermi bulundurma (m.13)
- Ruhsatsız silah veya mermi taşıma (m.13)
- Ruhsatsız silah veya mermi satın alma (m.13)
- Bulundurma ruhsatlı silahı veya diğer aletleri taşıma (m.13)
- Ses/gaz fişeği atan silahın (kuru sıkı) ateşli silaha dönüştürülmüş halini satın alma, taşıma veya bulundurma (m.13)
- Bıçak veya benzer aletleri satma, satmaya aracılık etme, satın alma, taşıma veya bulundurma (m.15)
Ticari Amaçla Silah ve Mermi İşlemleri
Silah veya merminin bireysel ihtiyaç dışı ticari amaçlarla satın alınması, satılması, nakledilmesi ya da ülkeye sokulması hâlinde, silah ticareti/kaçakçılığı hükümleri uygulanır; bu durum artık 6136 sayılı Kanuna muhalefet suçu değil, daha ağır düzenlemelerin konusudur.
Ruhsatsız Silah Bulundurma, Taşıma veya Satın Alma Suçunun Unsurları (m.13)
Aşağıda, 6136 sayılı Kanuna muhalefet suçu bakımından hangi silahların ruhsatsız bulundurulması/taşınması/satın alınmasının suç oluşturduğu ve temel kavramlar yer alır. Tanımlar, Kanun ve ilgili Yönetmelik hükümlerinden kaynaklanır.
Özet: Suçun konusunu oluşturan silah türleri kanunda ve yönetmelikte açıkça tanımlanmıştır. Bu tanımlar, 6136 sayılı Kanuna muhalefet suçu değerlendirmesinde hareket noktasını oluşturur.
Temel Tanımlar
Ateşli Silah
Barut gazı veya benzeri itici güçle, mermi çekirdeği/saçmayı uzak mesafelere atabilen silahlardır.
Tabanca
Tam otomatik olmamak kaydıyla; namlu uzunluğu (fişek yatağı hariç) 30 cm’yi ve toplam uzunluğu 50 cm’yi geçmeyen, çeşitli mühimmatları atabilen, belirli çapta namluya uygun üretilmiş ateşli silahlardır.
Tam Otomatik Silah
Tetik çekili kaldıkça ardışık atış yapabilen ateşli yivli silahlardır.
Yivli Av Tüfeği
Namlu uzunluğu fişek yatağı hariç 30 cm’den fazla olan; uzun menzilli, delici güce sahip; sabit dipçikli ve tam/yarı otomatik atış yeteneği olmayan; münhasıran av veya atıcılıkta kullanılan ateşli-yivli silahlardır. (6136 m.4/4 gereği ruhsata tabidir.)
Yargıtay Uygulamasında İspat Kriterleri
Bu bölüm, 6136 sayılı Kanuna muhalefet suçu kapsamında ispat bakımından öne çıkan başlıklara odaklanır. Zilyetlik, silahın elverişliliği ve yakalanma şartı yönünden ölçütler açıklanır.
Özet: Zilyetliğin kanıtı, silahın atışa elverişliliği ve bilimsel raporlarla tespit, ayrıca silah ele geçmese bile boş kovan/çekirdek analiziyle ispat mümkün olabilir.
Zilyetlik ve Failin Silahla İlişkisi
Zilyetliğin Mutlaka Kanıtlanması
Suçun şekli niteliği gereği failin zilyet olduğunun gösterilmesi gerekir. Silahın bulunduğu yerin failin gözetim ve denetiminde olup olmadığı, delillerle araştırılmalıdır.
Silahın Atışa/Kullanıma Elverişliliği
Basit Müdahaleyle Giderilebilir Arıza
Silahın atışa uygunluğu aranır. Basit bir tamiratla giderilebilecek arıza varsa, 6136 sayılı Kanuna muhalefet suçu oluşur; ancak yalnızca silah ustasının esaslı müdahalesini gerektiren arızalarda suç oluşmayabilir.
Bilimsel Rapor Zorunluluğu
Jandarma/Polis Kriminal ile Adli Tıp Kurumu denemeleri ve raporlarıyla elverişlilik tespit edilir. Silah bir suçta kullanılırken yakalanmışsa, ayrıca rapora gerek olmaksızın atışa elverişli olduğu kabul edilir.
Silahın Ele Geçirilmesinin Zorunlu Olup Olmaması
Boş Kovan ve Mermi Çekirdeğiyle Tespit
Silah ele geçirilmese dahi, boş kovan ve mermi çekirdeği üzerinden özellikler belirlenebilir. Fail olay yerinde silahsız yakalansa bile el svaplarından çıkan atış artığı, kullanımı gösterebilir; yine de silahın 6136 sayılı Kanuna muhalefet suçu kapsamındaki nitelikleri kovan/çekirdek analiziyle saptanır.
Bulundurma, Taşıma ve Satın Alma Hallerinde Özel Durumlar
Bu başlık, 6136 sayılı Kanuna muhalefet suçu yönünden günlük hayatta karşılaşılabilecek senaryoları, maddenin sistematiğine bağlı kalarak açıklar.
Özet: Bulundurma ruhsatının kapsamı dışına çıkma, taşıma ruhsatının süresinin dolması ve kısa süreli emanet taşıma gibi örneklerde, Kanun ve uygulama ölçütleri sabittir.
Bulundurma Ruhsatı ve Adres Değişikliği
Bulundurma ruhsatı olmayan kişinin ev/işyerinde silah bulundurması suçtur. Bulundurma ruhsatlı tabancanın ruhsatın izin verdiği yerler dışında bulundurulması/taşınması da suç sayılır. Adres değişikliğinde silah yeni ikamete götürülebilir; ancak bildirim yapılmazsa idari para cezası söz konusu olur.
Taşıma Ruhsatı ve Sürenin Dolması
Taşıma ruhsatı olmadan silah taşımak suçtur. Ruhsat süresi dolmuş ve yenilenmemiş silahın taşınması da aynı kapsamda değerlendirilir. Uygulamada, kısa süreli emanet taşıma (örnek: babanın silahını oğlunun eve götürmesi) suç sayılmayabilir.
Satın Alma Amacı
Bireysel ihtiyaç için ruhsatsız silah satın almak suçtur. Ticari amaç söz konusuysa, silah kaçakçılığı/ticareti hükümleri devreye girer; bu, 6136 sayılı Kanuna muhalefet suçundan ayrılır.
Silah Parçalarının Bulundurulması/Taşınması/Satın Alınması
Namlu, sürgü, gövde, çerçeve, silindir, mekanizma başı, çıkarıcı, tırnak, ateşleme iğnesi gibi ana veya balistik önemi haiz parçaların bulundurulması/taşınması/satın alınması da m.13/1 kapsamında suçtur.
Ruhsat Süresi, Yenileme ve Geçici Hükümler
Bu bölüm, 6136 sayılı Kanuna muhalefet suçu bağlamında ruhsat süreleri ve yenileme prosedürlerini açıklar.
Özet: Silah taşıma/bulundurma ruhsatı 5 yıl süreli olup yenileme usulü tebligatla başlar ve 6 ay içinde tamamlanmalıdır. Geçici sürelerde bulundurma-yerine-geçme hükümleri uygulanır.
Beş Yıllık Süre ve Yenileme
Silah taşıma/bulundurma ruhsatı 5 yıl geçerlidir (m.6; Yönetmelik m.3). Sürenin bitiminden 1 ay önce tebligat yapılır; yenileme işlemleri 6 ay içinde tamamlanmalıdır. Bu 6 aylık dönemde süresi biten taşıma ruhsatı, yenisi düzenlenene kadar bulundurma ruhsatı yerine geçer. Süre sonunda yenilenmeyen ruhsatlı silah, ruhsatsız hale gelerek 6136 sayılı Kanuna muhalefet suçu kapsamına girer.
Sayı ve Nitelik Bakımından Vahim Silah
Bu kısım, 6136 sayılı Kanuna muhalefet suçu çerçevesinde “vehamet” ölçütlerinin sayı ve nitelik bakımından nasıl yorumlandığını açıklar.
Özet: Dörtten fazla niteliksiz silah “sayısal vehamet” olarak; tam otomatik, dürbünlü tabanca veya tüfek gibi silahlar ise “nitelikçe vahim” olarak değerlendirilir.
Sayı Bakımından Vehamet
Dört adetten fazla niteliksiz silah, sayısal bakımdan vehamet arz eder (Yarg. 8. CD, 2012/25703).
Nitelik Bakımından Vehamet
Tüfek, seri atış yapabilen tam otomatik, kısa sürede etkili çok sayıda atış yapabilen sistemler veya dürbünlü tabanca gibi türler nitelikçe vahim kabul edilir (m.12/4).
Aynı Kişinin Birden Fazla Fiili
Failin satın alma, bulundurma ve taşıma fiillerinin tümünü işlemesi hâlinde dahi tek bir suç oluşur. Kanunda ruhsatsız silah kullanma ayrıca suç olarak düzenlenmemiştir; zira kullanmak için öncesinde taşıma fiili zorunludur ve bu sebeple 6136 sayılı Kanuna muhalefet suçu kapsamında cezalandırma yapılır.
Kuru Sıkı Silah (Tabanca) Dönüştürme, Bulundurma, Taşıma veya Satın Alma
Bu bölüm, 6136 sayılı Kanuna muhalefet suçu kapsamında kuru sıkıdan dönüştürülen silahlara ilişkin yaptırımları iki başlıkta ele alır.
Özet: Dönüştürülmüş silahı satın alma/taşıma/bulundurma m.13 kapsamında; bizzat dönüştürme eylemi ise m.12/6 uyarınca “üretim” sayılarak daha ağır yaptırıma bağlanır.
Dönüştürülmüş Silahı Bulundurma/Taşıma/Satın Alma (m.13/1, m.13/3)
- Kuru sıkıdan ateşli silaha dönüştürülmüş silahı satın alan, taşıyan veya bulunduranlar: 2–4 yıl hapis ve 100–500 gün adlî para cezası (m.13/1).
- Dönüştürülmüş bir adet silahın ve mutat mermilerinin ya da sayılan ana/balistik parçaların ev/işyerinde bulundurulması: 1–3 yıl hapis ve 100–500 gün adlî para cezası (m.13/3).
Kuru Sıkının Dönüştürülmesi (m.12/6)
Kuru sıkı silahı, teknik değişiklikle 6136 kapsamındaki ateşli silaha dönüştürmek, 5201 sayılı Kanun dışında yapılmış üretim sayılır; temel ceza 5–12 yıl hapistir. Dönüştürülen silah sayı/nitelikçe vahim değilse, ceza 1/3–1/2 oranında indirilebilir.
Ruhsatsız Silah Bulundurma, Taşıma veya Satın Alma Suçunun Cezaları (m.13)
Bu başlık, 6136 sayılı Kanuna muhalefet suçu çerçevesinde m.13’te öngörülen ceza aralıklarını alt başlıklar hâlinde ortaya koyar.
Özet: Bir adet silahın ev/işyerinde bulundurulmasından, sayı/nitelik bakımından vahim görülen hallere kadar ceza aralıkları farklılaşmaktadır.
Bir Adet Silahı Ev/İşyerinde Bulundurma (m.13/3)
1–3 yıl hapis ve 100–500 gün adlî para cezası.
Not: Bir adet silah ve mutat mermileri veya ana/balistik parçaların ev/işyerinde bulundurulması aynı fıkraya göre cezalandırılır.
Nitelikçe Vahim veya Tüfek/Tam Otomatik/Dürbünlü Tabanca (m.13/2)
5–8 yıl hapis ve 500–5000 gün adlî para cezası.
Taşıma, Satın Alma veya Birden Fazla Silah Bulundurma (m.13/1, m.13/2)
- Genel hâl: 2–4 yıl hapis ve 100–500 gün adlî para cezası (m.13/1).
- Silahların sayı veya nitelikçe vahim olması: 5–8 yıl hapis ve 500–5000 gün adlî para cezası (m.13/2).
Ruhsatsız Mermi Bulundurma, Taşıma ve Satın Alma (m.13)
Bu bölüm, 6136 sayılı Kanuna muhalefet suçu kapsamındaki mermiye ilişkin düzenlemeleri açıklar. Ruhsatlı kişilere tahsis edilen mutat miktar dışındaki mermiler hukuka aykırıdır.
Özet: Mermi bakımından cezalandırma, ele geçen mermi sayısına göre kategorilere ayrılmıştır. Sağlamlık, patlatma testiyle saptanır.
Genel İlkeler ve Sağlamlık Testi
Ruhsatlı kişilere tanınan mutat miktar dışındaki mermileri satın almak, bulundurmak, taşımak suçtur (m.13). Ele geçirilen mermiler patlatılarak sağlamlıkları test edilir; ceza tayini sağlam mermi sayısına göre yapılır.
Bulundurma Kategorileri (Yargıtay Uygulaması)
Pek Az Sayı (≤ 50 Adet) – m.13/4
0–6 ay hapis ve 30–500 gün adlî para cezası (TCK m.49/1 ve m.52/1 alt sınırları gözetilir).
Mutat Sayı (51–250 Adet) – m.13/3
1–2 yıl hapis ve 25–100 gün adlî para cezası. Yargıtay, silah olmaksızın 51–250 mermi bulunduranları da m.13/3 kapsamında değerlendirir.
Mutat Olmayan (251–5000 Adet) – m.13/1
1–3 yıl hapis ve 30–100 gün adlî para cezası.
Vahim Miktar (≥ 5001 Adet) – m.13/2
5–8 yıl hapis ve 500–5000 gün adlî para cezası.
Taşıma Kategorileri (Yargıtay Uygulaması)
Pek Az Sayı (≤ 50 Adet) – m.13/4
0–6 ay hapis ve adli para cezası (TCK alt sınırları geçerlidir).
Mutat Sayı (51–5000 Adet) – m.13/1
1–3 yıl hapis ve 30–100 gün adlî para cezası.
Vahim Miktar (≥ 5001 Adet) – m.13/2
5–8 yıl hapis ve 500–5000 gün adlî para cezası.
Satın Alma Kategorileri (Yargıtay Uygulaması)
Mutat Olmayan (251–5000 Adet) – m.13/1
1–3 yıl hapis ve 30–100 gün adlî para cezası.
Vahim Miktar (≥ 5001 Adet) – m.13/2
5–8 yıl hapis ve 500–5000 gün adlî para cezası.
Yasak Bıçak ve Diğer Aletlere İlişkin Suçlar ve Cezalar (m.15)
Bu kısım, 6136 sayılı Kanuna muhalefet suçu bağlamında bıçak/alet rejimini iki ana başlıkta ele alır: yasak olanlar ve yasak olmayanlar.
Özet: Yasak listesinde sayılan bıçak ve aletlerle ilgili yapım, satış, bulundurma ve taşıma fiilleri suçtur. Yasak olmayanların sırf saldırı amacıyla taşınması da ayrıca cezalandırılır.
Yasak Bıçak ve Aletler – Suç ve Ceza
Kama, hançer, saldırma, şişli baston, sustalı çakı, pala, kılıç, kasatura, süngü, sivri/oluklu bıçaklar, topuz, topuzlu kamçı, boğma teli/zinciri, muşta ve yalnız saldırı-savunma amacı taşıyan benzer aletlerin yapımı yasaktır (m.4). Bunları satmak, satmaya aracılık etmek, satın almak, taşımak veya bulundurmak 6 ay–1 yıl hapis ve en az 25 gün adlî para cezası ile cezalandırılır (m.15/1).
Vahim Sayı veya Nitelik (m.15/2)
Sayı veya nitelik bakımından vahim durumda cezalar yarıdan bir kata kadar artırılır. Vahimlik uzman raporlarıyla (Kriminal/Adli Tıp) belirlenir; örneğin muştalı-sustalı bıçaklar nitelikçe vahim kabul edilir. Yargıtay, 100+ adeti sayısal vahim olarak değerlendirmektedir.
Meslek/Sanat İçin İzinli Aletler (m.15/3)
Meslek/sanat icrası için yapımına izin verilen bıçak/aletlerin kullanım amacı dışında satılması, satın alınması, taşınması veya bulundurulması da m.15/1’e göre; sayı/nitelikçe vahim hâlde ise m.15/2’ye göre cezalandırılır.
Yasak Olmayan Bıçakların Sırf Saldırı Amacıyla Taşınması (m.15/4)
Hal ve şartlardan sırf saldırı amacı anlaşılan taşıma fiili 3 aya kadar hapis veya adli para cezası ile cezalandırılır. Ani gelişen olayda tezgahtaki bıçakla işlenen yaralama/öldürme hâlinde, bıçağın sırf saldırı amacıyla taşınması söz konusu olmayıp, yalnızca işlenen suçtan sorumluluk doğar. Ancak husumetli kişiyi beklerken evdeki bıçağı üzerinde taşıyan fail m.15/4 kapsamında cezalandırılır. Bu hâller de 6136 sayılı Kanuna muhalefet suçu şemsiyesi altındadır.
Silah Bulundurma/Taşıma ile İlgili Kabahatler
Bu bölüm, 6136 sayılı Kanuna muhalefet suçu dışındaki idari yaptırımları açıklar.
Özet: Ruhsat işlemleri sırasında yükümlülüklere aykırılıklar ile nakil izin belgesiz bulundurma ruhsatlı silah nakli, idari para cezasına tabidir.
Ruhsatlandırma ve Yenileme Sürecinde Kabahatler (m.13/5)
Vefat, sağlık durumu, mahkûmiyet, müsadere, satın alma veya devir gibi nedenlerle yürütülen ruhsatlandırma/yenileme işlemlerinde yükümlülüklere aykırılık 10.000–25.000 TL idari para cezası doğurur.
Nakil İzin Belgesiz Taşıma (m.13/6)
Bulundurma ruhsatlı silahın mesken/işyeri değişikliği nedeniyle nakil izin belgesi olmaksızın taşınması 10.000–25.000 TL idari para cezasını gerektirir. Bu idari yaptırımları mülki idare amiri uygular.
Adlî Para Cezasına Çevirme, Erteleme ve HAGB
Bu başlık, 6136 sayılı Kanuna muhalefet suçu bakımından infaz ve muhakeme hukuku kurumlarının uygulanma çerçevesini özetler.
Özet: Seçimlik düzenlemelerde hâkim, doğrudan adlî para cezasına hükmedebilir; ancak verilmiş hapis cezasını sonradan adlî para cezasına çeviremez. Şartları varsa HAGB ve erteleme mümkündür.
Adlî Para Cezası ve Seçimlik Hükümler
Hapis/adlî para cezaları birlikte veya seçimlik öngörülmüş olabilir. Hâkim hapis kararı verdikten sonra bunu adlî para cezasına çeviremez; ancak maddenin seçimlik düzenlediği hâllerde baştan yalnız adlî para cezasına hükmedebilir.
HAGB (Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması)
Şartları mevcutsa, HAGB uygulanabilir; denetim süresinin gerekleri yerine getirildiğinde hüküm sonuç doğurmaz ve düşme söz konusu olur.
Cezanın Ertelenmesi
Koşulları mevcut olduğunda, mahkemece verilen hapis cezası ertelenebilir.
Şikâyet, Zamanaşımı ve Uzlaşma
Bu bölüm, 6136 sayılı Kanuna muhalefet suçu yönünden takip ve muhakeme koşullarını açıklar.
Özet: Suç, şikâyete tabi değildir; savcılık resen soruşturur. Uzlaştırma kapsamı dışındadır. Olağan dava zamanaşımı süresi 8 yıldır.
Uzlaşma Kapsamı Dışında
6136 sayılı Kanuna muhalefet suçu uzlaştırmaya tabi değildir.
Resen Soruşturma ve Şikâyetten Vazgeçme
Suç şikâyete tabi değildir; savcılık resen hareket eder. Varsa müdahilin vazgeçmesi kamu davasını düşürmez.
Dava Zamanaşımı
Olağan dava zamanaşımı süresi 8 yıl olup, bu süre içinde soruşturma/kovuşturma yapılabilir.
Yargılama Usulü ve Görevli Mahkeme
Bu kısım, 6136 sayılı Kanuna muhalefet suçu için uygulanabilecek usul hükümleri ve görevli mahkemeyi açıklar.
Özet: Bazı fıkralar bakımından seri muhakeme, alt sınırı 2 yıl olanlar için basit yargılama mümkündür. Görevli mahkeme kural olarak asliye cezadır; ağır cezalık suçla birlikte işlenirse ağır ceza görevlidir.
Seri Muhakeme ve Basit Yargılama
m.13/3 ile m.15/1–2–3 bakımından seri muhakeme usulü uygulanabilir; diğer fıkralara uygulanamaz. Üst sınırı 2 yıl olan hallerde basit yargılama mümkündür.
Görevli Mahkeme
Kural olarak asliye ceza mahkemesi görevlidir. Suç ağır cezalık bir suçla birlikte işlenmişse (örneğin insan öldürme ile birlikte), görev ağır ceza mahkemesine aittir.
Ruhsatsız Silah, Bıçak ve Mermi Bulundurma, Taşıma veya Satın Alma Suçu Yargıtay Kararları
Bu derleme, 6136 sayılı Kanuna muhalefet suçu bakımından Yargıtay içtihatlarının öne çıkan sonuçlarını, kararların özünü değiştirmeden yeniden ifade eder. Aşağıdaki her alt başlık, aynı olay örgüsünü ve hukuki tespiti koruyarak; yalnızca cümle kuruluşu ve anlatım biçimi yönünden özgünleştirilmiştir. Böylece 6136 sayılı Kanuna muhalefet suçu uygulamasındaki ölçütler, karar metinlerinin bilgisi eksiltilmeden, akademik ve açıklayıcı bir dille sunulmaktadır.
Hukuka Aykırı Arama – Hukuka Uygun Elkoyma ve Ruhsatsız Tüfek/Tabanca
Özet: CMK 119/4’e uyulmayan konut araması sonucu elde edilen tüfek delil sayılamaz; buna karşılık olay yerinde sanığın elindeki tabancaya doğrudan el konulması hukuka uygundur. Bu nedenle eylem, 6136 sayılı Kanuna muhalefet suçu kapsamında 13/1’e göre değerlendirilmelidir.
Aramada Usule Uyulmaması ve Delilin Dışlanması
09.11.2007’de sanığın evinde yapılan aramada G3 piyade tüfeği bulunmuştur. Ancak, CMK 119/4 gereği Cumhuriyet savcısının yokluğunda konut, işyeri ve kapalı alan aramalarında ihtiyar heyeti veya komşulardan iki kişinin bulundurulması şartı yerine getirilmemiştir. Of Sulh Ceza Mahkemesi’nin 2007/200 D.İ. sayılı arama kararına rağmen, savcı aramaya katılmamış; iki kişi yerine köy halkından yalnız bir kişi hazır edilmiştir. YCGK’nın 28.04.2015 tarihli, 2013/464 E., 2015/132 K. ilkesine paralel biçimde, bu usulle yapılan arama kanuna aykırıdır; elde edilen tüfek delil niteliği taşımaz ve CMK 206/2-a uyarınca hükme esas alınamaz. Bu nedenle, sanığın ruhsatsız G3 tüfeği ve mermileri taşıma/bulundurma isnadı sabit görülmemiştir.
Elkoyma İşleminin Hukuka Uygunluğu ve Suç Niteliği
04.06.2007’de “sanığın aracına ateş edildiği” ihbarı üzerine olay yerine giden kolluk, sanığın elindeki tabancayı görerek elkoymuştur. Bu elkoyma hukuka uygundur. Böylelikle sübuta eren eylem, 6136 sayılı Kanuna muhalefet suçu kapsamında “ruhsatsız bir adet tabanca taşıma” olup 13/1’e göre yaptırıma tabidir; 13/2 ile hüküm kurulması hukuka aykırıdır (Yargıtay 8. CD, 2016/7541).
Taşınma Sırasında Bulundurma Ruhsatlı Silahın Yeni Eve Götürülmesi
Özet: Bulundurma ruhsatlı silahın taşınma sürecinde, yetkili merciden izin alınmadan yeni adrese götürülmesi, 6136 sayılı Kanuna muhalefet suçu oluşturmaz; bu durum idari nitelikte bir eksiklik olarak değerlendirilir.
Yargıtay’ın İki Kararı
Sanığın bulundurma ruhsatlı silahını başka ile taşınırken izin almadan yeni evine götürüp orada bulundurması, suç değil idari işlem eksikliğidir (Yargıtay 8. CD, 2005/1732). Aynı şekilde, önceki adresteki bulundurma ruhsatlı silahın nakil aşamasında izin alınmaksızın eşyalarla birlikte yeni adrese getirilmesi de idari eksikliktir (Yargıtay 8. CD, 2003/3053).
Sayı Bakımından Vahim Nitelik – Dört ve Üzeri Tabanca
Özet: 6136 sayılı Kanuna muhalefet suçu uygulamasında dört adetten fazla tabanca “sayısal vahamet” oluşturur. Dört adet niteliksiz tabanca ise 13/1 kapsamında değerlendirilir; 13/2’ye göre hüküm kurulması isabetsizdir.
Eşik Değer ve Uygulama
Daire uygulamasına göre, 4’ü aşan tabanca sayısı vahimdir. Sanığın dört adet niteliksiz tabanca bulundurduğu olayda, eylem 13/1’e uyar; alt sınırdan uzaklaşılarak ceza tayini gerekirken 13/2’den hüküm kurulması hukuka aykırıdır (Yargıtay 8. CD, 2011/15711; 2004/1966). Bu yaklaşım, 6136 sayılı Kanuna muhalefet suçu yönünden sayısal vahamet eşiğini netleştirir.
Ruhsat Süresi ve Yenileme Prosedürü
Özet: Yönetmelik uyarınca taşıma/bulundurma ruhsatları beş yıllıktır; süre bitiminden bir ay önce tebligat süreci başlar. Tebligattan itibaren altı ayda yenileme yapılmazsa ruhsat iptal edilir. İnceleme eksikliği bozma sebebidir.
Dosya İncelemesi Zorunluluğu
Yeni ruhsatın süresi, önceki sürenin bitiminden itibaren işlemeye başlar. Denetime elveriş için ruhsat dosyasının aslı veya onaylı sureti getirtilip, tebligatların usulüne uygun yapılıp yapılmadığı belirlenmeden karar verilmesi eksik araştırmadır (Yargıtay 8. CD, 2015/2303). Bu çerçeve, 6136 sayılı Kanuna muhalefet suçu açısından ruhsat statüsünün belirlenmesinde önem taşır.
Mermi Taşıma/Bulundurma – Sayıya Göre Nitelendirme
Özet: 6136 sayılı Kanuna muhalefet suçu bakımından mermi sayısına göre uygulanacak fıkralar şöyledir: ≤50 için 13/4; 51–5000 için 13/1; ≥5001 için 13/2. Sağlamlık tespiti, yeterli sayıda mermi patlatılarak yapılmalıdır.
Sağlamlık Testi ve Alt Sınırlar
En az 51 merminin atışa elverişli olduğu belirlenmeden, yalnızca 25 mermi patlatılarak düzenlenen raporla hüküm kurulması hatalıdır (Yargıtay 8. CD, 2015/25717). 829 mermiyi taşıyan sanık yönünden de mermilerin 6136 kapsamına girip girmediği ve kaç tanesinin sağlam olduğu saptanmadan karar verilmesi bozmayı gerektirir (Yargıtay 8. CD, 2012/38093). Bu ölçütler, 6136 sayılı Kanuna muhalefet suçu nitelendirmesinde belirleyicidir.
Ruhsatsız Silah ve Yasak Bıçak Birlikte – Fikrî İçtima
Özet: Bir tabanca ve bir yasak bıçak ele geçirilen olaylarda, TCK 44 uyarınca tek suç kabul edilerek en ağır cezayı gerektiren fiilden hüküm kurulmalıdır. Burada esas alınacak norm, 6136 sayılı Kanuna muhalefet suçu bağlamında 13/1’dir.
Tek Hüküm İlkesi
Sanık hakkında hem 13/1’den (tabanca) hem 15/1’den (yasak bıçak) ayrı ayrı mahkûmiyet verilmesi yanlıştır; en ağır olana göre ceza tayin edilmelidir (Yargıtay 8. CD, 2015/24703; 2013/16923).
Evde Bir Adet Ruhsatsız Silah Bulundurma
Özet: Satın alma/taşıma delili yoksa ev veya işyerinde ele geçen tek tabanca, 6136 sayılı Kanuna muhalefet suçu kapsamında 13/3’e girer.
Doğru Fıkra Seçimi
Evde bulunan bir tabanca için 13/1 yerine 13/3 uygulanmalıdır (Yargıtay 8. CD, 2015/24899). İşyerinde bulunan silahı taşıdığına dair kanıt yoksa da 13/3 esas alınır (Yargıtay 8. CD, 2016/7791).
Pek Az Sayıda Mermi Bulundurma
Özet: 50 ve altı mermi bulundurma hâlinde doğru nitelendirme 13/4’tür; daha ağır fıkralara dayanmak 6136 sayılı Kanuna muhalefet suçu bakımından fazla ceza sonucuna götürür.
Uygulama Örnekleri
Evde 23 mermi bulunan sanık yönünden 13/1’den hüküm kurulması hatalıdır (Yargıtay 3. CD, 2016/12999). 39 mermi için beraat yerine 13/4 kapsamında mahkûmiyet gerekir (Yargıtay 8. CD, 2016/5037).
İki Ruhsatsız Tabanca Bulundurma
Özet: İki tabanca nedeniyle 6136 sayılı Kanuna muhalefet suçu kapsamında 13/1 uygulanır ve alt sınırdan uzaklaşılarak ceza tayini gerekir.
Alt Sınırdan Uzaklaşma
Sanığın üzerinde ve evinde iki tabanca ele geçirilmesi karşısında, 13/1 uyarınca ceza belirlenirken alt sınırdan uzaklaşılmaması hukuka aykırıdır (Yargıtay 16. CD, 2015/2382).
Bıçak ve Mermi – Fikrî İçtima ve Pek Az Sayıda Mermi
Özet: 13/1 kapsamındaki suç, ateşli silah ve mermilerin satın alınması veya taşınmasına yöneliktir; yalnızca satın almaya teşebbüs yeterli değildir. Ayrıca ≤50 mermi için 13/4 uygulanmalıdır.
Doğru Nitelendirme Gereği
Sanık Saim bakımından, silahı yalnızca satın almaya çalışmakla 13/1’in unsurları oluşmaz; ele geçen muşta, kama ve 4 mermi birlikte TCK 44 uyarınca 15/1’e göre cezalandırılmalıdır. Öte yandan, araçta 30 mermi bulunan olayda 13/4 uygulanması gerekirken 13/1’e göre hüküm kurulması hatalıdır (Yargıtay 8. CD, 2016/3661). Bu tespitler, 6136 sayılı Kanuna muhalefet suçu yönünden içtimanın sınırlarını ortaya koyar.
Mütemadi Suç Niteliği ve Hukuki Kesinti
Özet: 6136 sayılı Kanuna muhalefet suçu, iddianamenin düzenlenmesine kadar tek suç olarak sürer; bu tarihten sonraki eylemler ayrı suç sayılır.
Birleştirme ve İnceleme
İddianameden önceki birden çok ele geçirme, tek suç kabul edilmelidir. Dosyaların birleştirilmesi ya da suretlerinin getirtilip birlikte değerlendirilmesi zorunludur (Yargıtay 8. CD, 2014/3365; 2018/294). Aynı mantıkla, iki silah için TCK 61 ışığında tek kez 13/1’den mahkûmiyet verilmelidir (Yargıtay 4. CD, 2018/13511).
Arızalı Silahın Hukuki Durumu
Özet: Silah, ancak bir silah ustasının esaslı ve aletli müdahalesiyle çalışır hâle getirilebilecek derecede arızalı ise 6136 sayılı Kanuna muhalefet suçu yönünden “silah” vasfını taşımaz.
Silah Değerlendirmesi ve Mermi
Horozun yapısal kusuru nedeniyle fişeği patlatamayan tabanca “silah” sayılmaz; bu durumda sanık yalnız sağlam mermiler yönünden 13/4’e göre cezalandırılabilir (Yargıtay 8. CD, 2012/23653; 2011/11816 E.).
Yasak Bıçak Suçlarında İspat ve Nitelik Tespiti
Özet: Bıçağın sustalı/otomatik nitelikte olup olmadığı Kriminal veya Adli Tıp raporuyla netleştirilmelidir. Ele geçirilemeyen bıçak için nitelik ve kast belirlenmeden hüküm kurulamaz.
Teknik İnceleme Zorunluluğu
Sustalı mekanizma iddiasında, bıçağın düğmesine basıldığında kesici kısmın kendiliğinden çıkıp kilitlenip kilitlenmediği saptanmalıdır. Çelişkili bilirkişi beyanları giderilmeden hüküm kurulamaz (Yargıtay 8. CD, 2010/6728; Yargıtay 4. CD, 2015/24065).
Sırf Saldırı Amacıyla Taşıma
Ele geçirilemeyen bıçak bakımından, sırf saldırı kastı tartışılmadan mahkûmiyet verilemez (Yargıtay 3. CD, 2015/30949). Evden alınan bıçağın yaralama eyleminde kullanılması, sırf saldırı amacıyla taşıma sonucunu doğurmaz; bu sebeple beraat gerekirken mahkûmiyet verilmesi hatalıdır (Yargıtay 4. CD, 2015/25067). Yine, bıçağın yasak olmadığı saptanmışsa ve sırf saldırı amacı kanıtlanamamışsa mahkûmiyet doğru değildir (Yargıtay 8. CD, 2012/29632). Bu çizgi, 6136 sayılı Kanuna muhalefet suçu yönünden kastın belirleyiciliğini gösterir.
Yasak Bıçak Niteliğindeki Sustalı Bıçak
Özet: Sustalı çakı yakalanan olaylarda, 6136 sayılı Kanuna muhalefet suçu kapsamında doğru madde 15/1’dir; 13/1’den uygulama yapmak isabetsizdir.
Doğru Normun Uygulanması
Araçta ele geçen sustalı çakı nedeniyle 15/1’e göre cezalandırma yapılması gerekirken 13/1’in uygulanması hukuka aykırıdır (Yargıtay 8. CD, 2013/1426).
Yasak Olmayan Bıçakla Suç İşlenmesi ve Ön Ödeme
Özet: Yasak olmayan bıçakla adam öldürme gibi suçlarda 6136 m.15/4 devreye girer. Ayrıca 15/4 kapsamındaki suç ön ödemeye tabidir.
Nitelendirme ve Usul
Ekmek bıçağının adam öldürmede kullanıldığı olayda 15/4 uygulanması gerekir (Yargıtay 8. CD, 2013/8920). 15/4’e muhalefet ön ödemelik olduğundan, usulünce ön ödeme önerisi yapılmadan hüküm kurulması yanlıştır (Yargıtay 8. CD, 2015/17365). Bu yaklaşım, 6136 sayılı Kanuna muhalefet suçu ile usul hükümlerinin kesişimini gösterir.
Taşıma Ruhsatının Süresinin Dolması – Bulundurma Ruhsatına Dönüşüm
Özet: Yasa ve yönetmelik, taşıma ruhsatının süresi bitince bildirime gerek olmaksızın ruhsatın kendiliğinden bulundurma ruhsatına dönüştüğünü düzenler. Bu aşamadan sonra silahın taşınması, 6136 sayılı Kanuna muhalefet suçu kapsamında 13/1’dir.
Süreç ve Hukuki Sonuç
Süre bitiminden bir ay önce tebligat yapılır; 6 ay içinde yenilenmezse iptal söz konusudur. Bu mekanizma, taşımayı engelleme amacını taşır. Somut olayda sanık, ruhsat iptalini bildiği hâlde tabancayı iki gün üzerinde taşımış; bu sebeple 13/1 kapsamında ruhsatsız taşıma suçu oluşmuştur (YCGK, 2005/61).
Yasak Bıçakların Satışı
Özet: Yasak bıçakların satışı, 6136 sayılı Kanuna muhalefet suçu yönünden 15/1 kapsamındadır. Eksik inceleme ile verilen hükümler bozulur.
Tüm Emanetin İncelenmesi
Emanetteki 56 bıçağın yalnız birinin Adli Tıp’a gönderilmesi yeterli değildir; tamamı Kriminal/Adli Tıp’a sevk edilip 6136 kapsamı belirlenmelidir. Ayrıca, yasak bıçak satma suçu 15/1’de düzenlenmişken 14/1’den hüküm kurulması hatalıdır (Yargıtay 8. CD, 2012/29826).
Hatıra Silah Bulundurma
Özet: Dedesinden kalan ve evde “hatıra” olarak saklanan tabanca, 6136 sayılı Kanuna muhalefet suçu yönünden 13/3’e girer; 13/1’e göre uygulama yapmak doğru değildir.
Doğru Fıkra
Sanığın 30 yıldır evinde muhafaza ettiği silah, bulundurma niteliğiyle 13/3 kapsamındadır (Yargıtay 8. CD, 2012/30293).
Ses ve Gaz Fişeği Atabilen Silahlar – Üretim ve Dönüştürme
Özet: Bu silahlar, 6136 kapsamındaki silah vasfına dönüştürülemeyecek biçimde ve ayırt edici işaretlerle üretilmelidir. Dönüştürme imalatı 5729 s. Kanun 4/1 veya 6136 sayılı Kanuna muhalefet suçu bakımından 13/1-13/5 çerçevesinde yaptırıma tabidir.
İdari ve Teknik Doğrulama
Bir kamu davasında, silahın üretim tarihi, marka-modeli ve ithal/üretim izinlerinin Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığından sorulması; üretim şemasının, mekanik yapısının ve fişek uyumunun incelenmesi gerekir. Silahın 6136 kapsamını bilip bilmediği de değerlendirilmelidir (YCGK, 2014/362).
6136 Kapsamındaki Silahın Teknik İncelemesi
Özet: Gaz ayırıcı parça yapısı mermi çekirdeği geçişine imkân veriyorsa, silah 6136 kapsamına girebilir. Ancak üretim izni/şeması ve olası tadilat Adli Tıp incelemesiyle netleştirilmelidir.
Eksiksiz Bilirkişilik
Silahın marka-model-üretim yılı belirlenmeli; Bakanlıktan izin durumu sorulmalı, üretim şeması temin edilemiyorsa üreticiden gaz ayırıcı parçanın orijinal hali öğrenilmeli ve dosya Adli Tıp’a gönderilerek tadilat olup olmadığı kesinleştirilmelidir. Bu işlemler tamamlanmadan hüküm kurulması eksik soruşturmadır (Yargıtay 8. CD, 2015/23913). Bu yöntem, 6136 sayılı Kanuna muhalefet suçu tespitinin teknik temelini oluşturur.
Ruhsatsız Kalaşnikov, Tüfek, Tabanca ve İletişimin Tespiti
Özet: Bir suç nedeniyle verilen iletişimin tespiti kararında, soruşturma konusu dışındaki suçlara ilişkin konuşmalar, o yeni suç iletişimin tespiti kapsamına girmiyorsa delil sayılamaz. Elde edilemeyen silah, svapta atış artığı yokluğu ve inkâr birlikte değerlendirildiğinde, sabit görülmez.
Delil Değeri ve Elkoyma Ayrımı
Kalashnikov yönünden delil yetersizdir. 09.11.2007 konut aramasında usule uyulmadığından G3’e ilişkin deliller dışlanır. Buna karşılık, 04.06.2007’de sanığın elindeki tabancaya elkoyma hukuka uygundur ve eylem 13/1 kapsamındadır (Yargıtay 8. CD, 2016/7541). Bu ayrım, 6136 sayılı Kanuna muhalefet suçu delil rejimindeki hassasiyeti gösterir.
Yakalanamayan Silahla Ateş – Eksik İnceleme ile Beraat
Özet: Olay yerindeki boş kovanlar, mermi izleri ve svapta atış artığı gibi deliller yöntemince tartışılmadan beraat verilmesi doğru değildir.
Delillerin Değerlendirilmesi
Husumetli taraflar arasında ev yönüne ateş edilmesi; 7 adet 9 mm kovan, kapı/duvarda izler ve ertesi gün sanığın sağ el içindeki atış artığı raporu birlikte değerlendirilmelidir. Bu unsurlar tartışılmadan beraat kurulması hukuka aykırıdır (Yargıtay 4. CD, 2014/19630). Bu yaklaşım, 6136 sayılı Kanuna muhalefet suçu ispatında delil zincirinin bütüncül incelenmesini zorunlu kılar.
Bulundurma Ruhsatlı Silahın Taşınması – Kastın Tespiti
Özet: Bulundurma ruhsatlı silahın, izin verilen yer dışında belirli süre ve mesafede taşınması hâlinde, tabancanın sağlamlığı bilirkişi raporuyla teyit edilirse 6136 sayılı Kanuna muhalefet suçu (13/1) oluşur.
Olayın Somutlanması
Sanık, oğlunun uyarısıyla evdeki bulundurma ruhsatlı tabancayı alıp dışarı çıkmış; kolluk tarafından kahvehane önünde, evinden yaklaşık 500 metre uzaklıkta yakalanmıştır. Zaman dilimi 1–1,5 saat olup taşıma eylemi yakalanıncaya kadar sürmüştür. Tabancanın atışa elverişliliği raporla saptanırsa, ruhsatsız taşıma kastı gerçekleşir (YCGK, 2006/190).
Adli Para Cezasında Alt–Üst Sınırlar
Özet: 6136 sayılı Kanuna muhalefet suçu kapsamında 13/1’de adli para cezasının üst sınırı 100 gündür; alt sınır 30 gündür. Bu sınırlar gözetilmeden hüküm kurulması bozma nedenidir.
Gün Sayısının Doğru Tespiti
100 gün üst sınırı aşılarak 120 gün belirlenmesi (Yargıtay 8. CD, 2017/47) ve 30 gün alt sınırının altında gün sayısı tayini (Yargıtay 8. CD, 2013/17262) hukuka aykırıdır.
Ruhsatlı Silahın Başkasına Verilmesi
Özet: Meskende bulundurma ruhsatlı tabancanın güvenlik amacıyla yakın akrabaya verilmesi, 6136 sayılı Kanuna muhalefet suçu için 13/1’in unsurlarını her zaman oluşturmaz.
YCGK İçtihadı
Sanığın, bulundurma ruhsatlı tabancayı ağabeyine güvenliği için verdiği kabul edilen olayda 13/1 yönünden yasal unsurlar oluşmamıştır; mahkûmiyet isabetsizdir (Yargıtay 8. CD, 2012/38585; YCGK 02.12.1997, 301/285).
Vahim Nitelikte Tüfek ve Tabanca Birlikte
Özet: 12/4 kapsamındaki vahim tüfek ile tabancanın birlikte ele geçtiği olayda, eylem 6136 sayılı Kanuna muhalefet suçu bakımından 13/2’ye uyar; suç vasfının bölünmesi yanlıştır.
Tek Tip Nitelendirme
Mauser marka vahim tüfek ve 7.65 mm tabancanın birlikte bulunması karşısında 13/2’den hüküm kurulması gerekirken tabanca için 13/3, tüfek için beraat verilmesi hukuka aykırıdır (Yargıtay 8. CD, 2012/24430).
Namlu Uzunluğu – Tanım Dışı Silah
Özet: Yönetmelikteki tabanca tanımı, namlu ve toplam uzunluğa ilişkindir; bu ölçülere uymayan kısa namlulu tüfek tabanca sayılmaz ve 6136 sayılı Kanuna muhalefet suçu oluşmaz.
Ölçülerin Karşılaştırılması
Tabancanın namlusu fişek yatağı hariç 30 cm, toplamı 50 cm olmalıdır. Namlusu 32 cm (fişek yatağı dahil) ve toplamı 52 cm olan kısa namlulu tüfek tabanca tanımına girmez; ceza verilemez (Yargıtay 8. CD, 2012/19338). Yivsiz–setsiz av fişeği kullanan silahın da toplam uzunluğu 54 cm ise 6136 kapsamı oluşmaz; mahkûmiyet yerine beraat gerekir (Yargıtay 8. CD, 2011/531).
Ruhsatsız Silah Tamiri – İşyerinde Ele Geçen Silah ve Mermi
Özet: Ruhsatsız silah tamiri yapılan işyerinde yasak nitelikte iki silah ve 230 mermi bulunması, 6136 sayılı Kanuna muhalefet suçu yönünden 13/1’in uygulanmasını gerektirir.
Beraat Yerine Mahkûmiyet
Bu tür bulgular varken beraat verilmesi yanlıştır (Yargıtay 8. CD, 2016/5037). Aynı kararda, yalnız “satın almaya çalışma” eyleminin 13/1’i oluşturmayacağı; ele geçen muşta–kama–az sayı mermi yönünden 15/1 ve 13/4 kıstaslarının dikkate alınması gerektiği de belirtilmiştir (2016/3661).
Silahla Tehdit ve Bıçak – Fikrî İçtima
Özet: Bıçak göstermek, silahla tehdit suçunun unsuru ise, TCK 44 uyarınca tek suçtan hüküm kurulmalıdır; ayrıca 6136 sayılı Kanuna muhalefet suçu (saldırı amacıyla bıçak taşıma) yönünden ikinci bir mahkûmiyet tesis edilemez.
Tek Suç İlkesi
Bıçak göstermek eylemi tehdidin unsurunu oluşturduğundan, hem tehditten hem bıçak taşımadan ayrı ayrı ceza verilmesi bozma nedenidir (Yargıtay 8. CD, 2019/14923 E., 2021/6535 K.).
Avukat Gökhan Yağmur Kimdir?
Av. Gökhan Yağmur, İstanbul merkezli olarak faaliyet gösteren, ceza hukuku, aile hukuku, ticaret hukuku ve fikri mülkiyet hukuku alanlarında uzmanlaşmış bir avukattır. Uzun yıllara dayanan mesleki deneyimiyle birlikte yalnızca dava ve uyuşmazlıkların çözümünde değil, aynı zamanda önleyici hukuk danışmanlığı, sözleşme yönetimi ve şirketlere stratejik hukuki destek sunmaktadır.
Ceza yargılamaları, boşanma ve velayet davaları, ticari uyuşmazlıklar ve marka–patent süreçlerinde müvekkillerine etkin savunma ve çözüm odaklı yaklaşımıyla hizmet vermektedir. Ayrıca TÜRKPATENT, USPTO ve EUIPO nezdinde marka tescili ve fikri mülkiyet koruması konularında hem yerli hem de yabancı müvekkillere danışmanlık sağlamaktadır. – Turkey Brand Law
Kurucusu olduğu Hukuk Plus, HukukBankasi.net ve diğer dijital projeleriyle hukuk öğrencileri, stajyer avukatlar ve meslektaşlara yönelik özgün bir ekosistem geliştirmiştir. Bu sayede hukuk bilgisinin paylaşımı, güncel içtihatların takibi ve mesleki dayanışmanın güçlenmesine katkı sunmaktadır.
Av. Gökhan Yağmur, girişimci vizyonu ile yalnızca klasik avukatlık hizmeti sunmakla kalmayıp; marka yönetimi, e-ticaret hukuku, uluslararası şirket danışmanlığı ve dijital hukuk çözümleri alanlarında da fark yaratan çalışmalara imza atmaktadır.
Daha fazla bilgi için:
📌 www.gokhanyagmur.com
📌 www.gokhanyagmur.com.tr
📞 0542 157 06 34
Yolculuk Süresini Hesaplayın
Yakındaki yerler için seyahat süresini ve yol tariflerini görün
