Adli Sicil Kaydının Silinmesi | Sabıka Kaydı Ne Zaman ve Nasıl Silinir?
Adli sicil kaydının silinmesi hakkında kapsamlı rehber. Sabıka kaydı nedir, hangi bilgiler adli sicile işlenir, kayıt ne zaman silinir, arşiv kaydı nasıl kaldırılır? Yargıtay kararlarıyla birlikte ayrıntılı açıklama.
Adli Sicil Kaydının Silinmesi
Adli sicil kaydının silinmesi, kişilerin geçmişte almış oldukları mahkûmiyet kararlarının veya güvenlik tedbirlerinin belirli şartlar altında kayıt sisteminden kaldırılmasını ifade eder. Türk hukukunda bu konu, hem kişisel hakların korunması hem de cezanın toplumsal amacına ulaşması açısından büyük önem taşır.
Adli Sicil Kaydı Nedir?
Adli sicil kaydı, kesinleşmiş mahkeme kararlarına dayanarak kişiler hakkında hükmedilen ceza ve güvenlik tedbirlerinin kaydedildiği resmi bilgi sistemidir. Halk arasında sabıka kaydı olarak da bilinen bu kayıt, devletin bireyler hakkındaki ceza geçmişini gösterir.
Bir kimse hakkında verilen mahkûmiyet veya güvenlik tedbiri kararının adli sicile işlenebilmesi için kararın kesinleşmiş olması gerekir. Kesinleşmemiş kararlar adli sicil sistemine kaydedilmez.
Kural olarak her mahkûmiyet kararı adli sicil kaydına işlenir. Ancak, mahkeme tarafından hükmün açıklanmasının geri bırakılması (HAGB) kararı verilmişse, bu karar adli sicil kaydına değil, HAGB kayıtlarının tutulduğu ayrı bir sisteme işlenir. Bunun nedeni, HAGB kararlarının teknik olarak mahkûmiyet sayılmamasıdır.
Adli Sicil Kaydına İşlenen Bilgiler
Adli sicil kaydında yer alan bilgiler, kişinin adli geçmişini bütün yönleriyle ortaya koyar.
Hapis Cezaları
- Hapis cezasına ilişkin mahkûmiyet kararları kayda alınır.
- Koşullu salıverilme veya tahliye kararları, bu sürelere dair denetim bilgileriyle birlikte işlenir.
- Denetim süresinin uzatılması veya geri alınmasına dair kararlar da sisteme kaydedilir.
Cezanın İnfazı
Hapis cezasının tamamen infaz edilmesi hâlinde, bu durum adli sicil kaydına “cezanın infazı tamamlandı” ibaresiyle yazılır.
Ertelenen Hapis Cezaları
Cezası ertelenmiş olan hükümlülerin denetim süresi, yükümlülükleri ve bu sürecin sonucuna ilişkin bilgiler de adli sicil kaydına işlenir. Denetim süresinde yükümlülüklere uyulmazsa, cezanın cezaevinde çektirilmesine karar verilmişse, bu bilgi de kayıt altına alınır.
Adli Para Cezaları
Adli para cezasına ilişkin mahkûmiyet kararları da adli sicil kaydında yer alır.
- Ceza ödenmişse, infazın ödeme yoluyla tamamlandığı belirtilir.
- Ceza ödenmemişse, tazyik hapsi yoluyla kısmen veya tamamen infaz edildiği kayıt altına alınır.
Seçenek Yaptırımlar ve Hak Yoksunlukları
- Kısa süreli hapis cezalarına seçenek yaptırımlar uygulanmışsa bu kararlar da adli sicile işlenir.
- Ayrıca, belli hakları kullanmaktan yoksun bırakılma, meslek veya sanat yasağı, sürücü belgesinin geri alınması gibi kararlar da kaydedilir.
Yabancı Mahkeme Kararları
Türk vatandaşı hakkında yabancı bir mahkeme tarafından verilen ve kesinleşen mahkûmiyet kararlarının, Türk hukuku açısından doğurduğu sonuçlar da adli sicile işlenir.
Ceza Zamanaşımı, Af ve Etkin Pişmanlık
- Ceza zamanaşımının dolduğuna dair kararlar,
- Genel veya özel affa ilişkin kanunlar, Cumhurbaşkanlığı özel af kararları,
- Etkin pişmanlık veya şikayetten vazgeçme kararları da adli sicil kaydına dahil edilir.
Adli Sicil Kaydında Yer Almayan Kararlar
Bazı kararlar ise hukuki nitelikleri gereği adli sicile işlenmez:
- Disiplin suçları ve sırf askerî suçlara ilişkin mahkûmiyet kararları,
- Disiplin veya tazyik hapsine ilişkin hükümler,
- İdarî para cezalarına dair kararlar.
Adli Sicil Kaydı ve Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması
Hükmün açıklanmasının geri bırakılması (HAGB) ve kamu davasının açılmasının ertelenmesi kararları, adli sicil sisteminde özel bir bölümde tutulur. Bu bilgiler, kişinin aldığı standart sabıka kaydı belgesinde görünmez. Ancak bu kayıtlar, yalnızca bir soruşturma veya kovuşturma kapsamında mahkeme, hâkim, savcı veya askerî makamlar tarafından talep edilirse erişilebilir hale gelir.
Adli Sicil Kaydının Silinmesi
Adli Sicil Kanunu, adli sicil kaydının ne zaman ve hangi koşullarda silineceğini açıkça düzenlemiştir. Ayrıca Yargıtay içtihatları da uygulamadaki tereddütleri gidermiştir. Buna göre, adli sicil kaydı aşağıdaki durumlarda silinir:
İnfazın Tamamlanması
Ceza veya güvenlik tedbirinin infazı tamamlandığında, adli sicil kaydı kendiliğinden silinir ve bilgiler arşiv kaydına alınır.
- Hapis cezalarında bu tarih, bihakkın tahliye günü veya denetim süresinin bitimidir.
- Adli para cezasında ise ödeme tarihi ya da tazyik hapsinden çıkış tarihi esas alınır.
Örneğin; 3 yıl hapis cezası kesinleşip 01.01.2016’da cezaevine giren, 01.01.2017’de denetimli serbestlikle tahliye edilen bir kişinin adli sicil kaydı 01.01.2019’dan sonra silinebilir hale gelir.
Etkin Pişmanlık veya Şikayetten Vazgeçme
Ceza mahkûmiyetinin bütün sonuçlarıyla ortadan kalktığı durumlarda kayıt silinir.
Zamanaşımı, Af veya Ölüm
Ceza zamanaşımının dolması, genel af veya hükümlünün ölümü hâlinde adli sicil kaydı silinir.
Arşiv Kaydının Silinmesi
Adli sicil kaydı ile arşiv kaydı aynı şey değildir. Adli sicil kaydı silindikten sonra bilgiler arşiv kaydına aktarılır.
Arşiv Kaydının Silinme Şartları
Kural olarak, cezanın infazından beş yıl sonra arşiv kaydı silinir.
Ancak bazı özel durumlarda bu süre uzar:
- Eğer mahkûmiyet, TCK dışındaki kanunlara göre hak yoksunluğu doğuruyorsa, ve hükümlü memnu hakların iadesi kararı almışsa, arşive alınma tarihinden itibaren 15 yıl sonra kayıt silinir.
- Memnu hakların iadesi kararı alınmamışsa bu süre 30 yıla çıkar.
Ayrıca hükümlünün ölümü veya fiilin suç olmaktan çıkması gibi durumlarda da arşiv kaydı silinir.
Adli Sicil Kaydının Silinmesi İçin Başvuru
Cezası infaz edildiği halde adli sicil kaydı silinmemiş olan kişiler, Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğü’ne başvurarak kayıtlarının silinmesini talep edebilirler.
Başvuru, Adli Sicil Kaydının Silinmesi Dilekçesi ile yapılır.
- Dilekçe, avukat aracılığıyla hazırlanabileceği gibi, kişi tarafından PTT aracılığıyla da gönderilebilir.
- Adli sicil kaydı, koşullar gerçekleştiğinde kendiliğinden silinmelidir; ancak uygulamada bazı kayıtlar sistemde görünmeye devam edebilmektedir.
Yargıtay Kararları Işığında Adli Sicil Kaydının Silinmesi
Yargıtay kararları, adli sicil kaydının silinmesi konusunda uygulamada birlik sağlamaktadır. Özellikle infazın tamamlanması, etkin pişmanlık veya zamanaşımı durumlarında kayıtların nasıl ve ne zaman silineceğine ilişkin yorumlarda Yargıtay’ın içtihatları belirleyici niteliktedir.
Avukat Gökhan Yağmur Kimdir?
Av. Gökhan Yağmur, İstanbul merkezli olarak faaliyet gösteren, ceza hukuku, aile hukuku, ticaret hukuku ve fikri mülkiyet hukuku alanlarında uzmanlaşmış bir avukattır. Uzun yıllara dayanan mesleki deneyimiyle birlikte yalnızca dava ve uyuşmazlıkların çözümünde değil, aynı zamanda önleyici hukuk danışmanlığı, sözleşme yönetimi ve şirketlere stratejik hukuki destek sunmaktadır.
Ceza yargılamaları, boşanma ve velayet davaları, ticari uyuşmazlıklar ve marka–patent süreçlerinde müvekkillerine etkin savunma ve çözüm odaklı yaklaşımıyla hizmet vermektedir. Ayrıca TÜRKPATENT, USPTO ve EUIPO nezdinde marka tescili ve fikri mülkiyet koruması konularında hem yerli hem de yabancı müvekkillere danışmanlık sağlamaktadır. – Turkey Brand Law
Kurucusu olduğu Hukuk Plus, HukukBankasi.net ve diğer dijital projeleriyle hukuk öğrencileri, stajyer avukatlar ve meslektaşlara yönelik özgün bir ekosistem geliştirmiştir. Bu sayede hukuk bilgisinin paylaşımı, güncel içtihatların takibi ve mesleki dayanışmanın güçlenmesine katkı sunmaktadır.
Av. Gökhan Yağmur, girişimci vizyonu ile yalnızca klasik avukatlık hizmeti sunmakla kalmayıp; marka yönetimi, e-ticaret hukuku, uluslararası şirket danışmanlığı ve dijital hukuk çözümleri alanlarında da fark yaratan çalışmalara imza atmaktadır.
Daha fazla bilgi için:
📌 www.gokhanyagmur.com
📌 www.gokhanyagmur.com.tr
📞 0542 157 06 34
Yolculuk Süresini Hesaplayın
Yakındaki yerler için seyahat süresini ve yol tariflerini görün
