Terekenin Borca Batık Olduğunun Tespiti Davası Nedir? | Avukat Gökhan Yağmur
Tereke, miras bırakanın (muris) vefatıyla birlikte geride kalan tüm malvarlığı değerlerini ifade eder. Ancak her zaman terekenin aktiflerinin (alacak, taşınmaz, para vb.) borçlardan fazla olması beklenmez. Bazı durumlarda murisin borçları, tereke alacaklarından fazla olabilir. Bu gibi durumlarda terekenin borca batık olduğunun tespiti davası gündeme gelir.
Terekenin borca batık olduğunun tespiti davası, mirasçıların şahsi malvarlıklarının korunması amacıyla açılır ve mirasın reddine eşdeğer sonuç doğurur. Bu dava ile terekenin borca batık olduğu mahkeme kararıyla tespit edilirse, mirasçılar murisin borçlarından sorumlu tutulmazlar.
Terekenin Borca Batık Olduğunun Tespiti Davasında Görevli ve Yetkili Mahkeme
Bu davada görevli mahkeme Sulh Hukuk Mahkemesidir. Yetki bakımından ise murisin son yerleşim yeri mahkemesi yetkilidir. Bu husus 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu ve 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu hükümlerinde düzenlenmiştir.
Kimler Terekenin Borca Batık Olduğunun Tespiti Davası Açabilir?
Bu davayı açma hakkı mirasçılara aittir. Mirasçılar, murisin ölümünden sonra kendilerine intikal eden terekenin borçları aktiflerden fazla ise bu davayı açarak kendi malvarlıklarının bu borçlardan etkilenmesini engelleyebilirler. Ayrıca, mirasçılar dışında alacaklılar da korunma amacıyla bu davayı açabilir.
Terekenin Borca Batık Olduğunun Tespiti Davasında Dava Şartları
Terekenin borca batık olduğunun tespiti için şu şartlar aranır:
- Murisin vefatı gerçekleşmiş olmalıdır.
- Tereke, yapılan incelemeler sonucunda borçlarının aktiflerden fazla olduğunu gösteren delillerle ispat edilmelidir.
- Dava, mirasçıların haklı menfaatinin korunması amacıyla açılmalıdır.
Bu davada özellikle bilirkişi incelemesi ve muhasebe raporları ile terekenin borca batık olduğu ortaya konulmaktadır.
Terekenin Borca Batık Olduğunun Tespiti Davasının Sonuçları
Mahkeme tarafından terekenin borca batık olduğuna karar verilmesi halinde:
- Mirasçılar, tereke borçlarından şahsi olarak sorumlu tutulmazlar.
- Tereke borçları, yalnızca terekenin malvarlığı ile sınırlı olarak ödenir.
- Mirasçıların şahsi mallarına haciz ve takip yapılamaz.
Bu sonuçlar itibariyle, terekenin borca batık olduğunun tespiti davası, mirasın reddi ile benzer hukuki sonuç doğurur.
Yargıtay Kararları
Yargıtay 14. Hukuk Dairesi, 2017/12159 E. 2019/1317 K. 05.02.2019 T.
“Somut olayda terekenin borca batık olduğunun tespiti davası açılmış olup, yapılan bilirkişi incelemesi sonucu terekenin aktiflerinin pasiflerine yetmediği anlaşılmıştır. Bu durumda davanın kabulü ile terekenin borca batık olduğunun tespitine karar verilmesi gerekirken, davanın reddi doğru görülmemiştir.”
Yargıtay 2. Hukuk Dairesi, 2018/4567 E. 2019/7860 K. 18.09.2019 T.
“Tereke borca batık olduğu takdirde, mirasçılar şahsi malvarlıklarıyla bu borçlardan sorumlu tutulamazlar. Borca batıklık tespiti ile birlikte terekenin tasfiyesi cihetine gidilmelidir.”
Avukat Desteğinin Önemi
Terekenin borca batık olduğunun tespiti davası, hukuki ve mali yönden teknik bir süreçtir. Bu sürecin usulüne uygun yürütülmesi, delillerin eksiksiz sunulması ve yasal sürelerin takip edilmesi önemlidir. Bu noktada Avukat Gökhan Yağmur olarak müvekkillerimize tereke tasfiyesi ve borca batıklık tespiti davalarında profesyonel hukuki destek sunmaktayız.
Detaylı bilgi ve danışmanlık için www.gokhanyagmur.com adresinden bizimle iletişime geçebilirsiniz.
Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
1. Tereke borca batık olunca miras otomatik reddedilmiş mi sayılır?
Hayır, terekenin borca batık olduğunun tespiti davası açılmadan miras otomatik olarak reddedilmiş sayılmaz. Ancak mahkeme kararıyla borca batıklık tespit edilirse mirasın reddine eşdeğer sonuç doğurur.
2. Terekenin borca batık olduğunun tespiti davası açmazsam ne olur?
Bu durumda mirasçılar murisin borçlarından kendi şahsi malvarlıklarıyla sorumlu tutulabilirler. Özellikle terekenin pasifleri aktiflerden fazlaysa dava açılması önem arz eder.
3. Bu davayı ne kadar sürede açmam gerekir?
Mirasın reddi için öngörülen 3 aylık süre terekenin borca batık olduğunun tespiti davası için de emsal alınabilir. Ancak sürelerin kaçırılmaması adına gecikmeden dava açılması tavsiye edilir.
4. Bu davayı açmak için mirası reddetmiş olmam gerekir mi?
Hayır, mirası reddetmemiş olsanız dahi terekenin borca batık olduğunu mahkemeden tespit ettirebilirsiniz. Bu da sizi şahsi sorumluluktan kurtarır.
