Bilişim sistemine girme suçu, bir bilişim sistemine hukuka aykırı şekilde erişilmesi ve bu sistemde yetkisiz biçimde kalmaya devam edilmesiyle oluşur (TCK m.243/1). Eğer fail, bu eylem sırasında sistemdeki verileri yok eder veya değiştirirse, suçun daha ağır cezayı gerektiren nitelikli hâli meydana gelir (TCK m.243/3). Uygulamada bu suç türü, bilişim sistemine müdahale suçu olarak da adlandırılmaktadır.
Bilişim sistemi kavramı; Windows, Linux gibi işletim sistemleri ile e-posta, Facebook, Instagram, WhatsApp, Twitter gibi sosyal medya uygulamalarını ve tüm bilgisayar tabanlı veri sistemlerini kapsar.
Bilişim Sistemine Girmenin Kapsamı
Bilişim sistemine girme suçu, bir bilgisayar sisteminde bulunan verilere ya uzaktan erişim sağlanarak ya da doğrudan fiziksel temas yoluyla erişilmesi şeklinde işlenebilir. Bilişim suçları arasında en kolay işlenebilen suç türlerinden biridir.
Örneğin, bir kişinin izni olmadan Facebook, Twitter, Instagram veya e-posta hesabına şifre kırarak ya da güvenlik önlemlerini devre dışı bırakarak erişmek bu suçu oluşturur. Kişinin bilgilerini hangi kişilere açtığı veya gizli tuttuğu, sistemin sunduğu erişim seçeneklerine göre değişir. Kullanıcının erişime açmadığı bilgilere, çeşitli hileli yollarla ulaşmak ise bilişim sistemine girme suçu kapsamında değerlendirilir.
Mağdurun Rızası ve Hukuka Uygunluk
Bu suçta mağdurun rızası, fiilin hukuka uygunluk nedenidir. Yani bilişim sistemi üzerinde hak sahibi olan kişi, başka birine sisteme erişim izni vermiş veya giriş şifresini paylaşmışsa, artık bu fiil hukuka aykırı olmaz.
5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 243 ila 245. maddeleri arasında “Bilişim Alanında Suçlar” başlığı altında yer alan hükümler, bu suçun yasal dayanağını oluşturur.
Bilişim Sistemine Girme Suçu Nasıl İşlenir?
Bilişim sistemine girme suçu, farklı yöntemlerle işlenebilir. Fail, gevşek güvenlik önlemlerinden yararlanabileceği gibi mevcut sistem açıklarını da kullanabilir.
Bunlar arasında:
- Virüsler (örneğin, ek dosyalarla gönderilen zararlı yazılımlar),
- Truva atı (Trojan Horse),
- Macro virüsleri veya solucanlar gibi araçlar bulunur.
Fail, sistemin güvenlik açıklarını zorlayarak da erişim sağlayabilir. Bu tür eylemler bazen “bilgisayara tecavüz”, “kod kırma” ya da “bilgisayar korsanlığı” olarak adlandırılır. Suç, mağdurun bilgisayarının açılarak verilerin incelenmesi veya bir ağ üzerinden sisteme giriş yapılması şeklinde gerçekleşebilir.
Fiziksel ve Uzaktan Erişim Arasındaki Fark
Sisteme erişim kablolu veya kablosuz yollarla sağlanabilir. Mesafenin yakın ya da uzak olması suçun niteliğini değiştirmez. Ancak yalnızca e-posta ya da dosya göndermek bilişim sistemine girme sayılmaz, çünkü burada sisteme doğrudan erişim değil, sadece veri aktarımı söz konusudur.
Yargıtay 8. Ceza Dairesi’nin 2014/11836 sayılı kararında da belirtildiği üzere, bir kişinin başkasının işletim sistemine (örneğin Windows veya Linux) rızası olmadan erişmesi bilişim sistemine girme suçu oluşturur.
Bilişim Sistemine Girme Suçunda IP Adresi ve İspat
Bu suçun tespitinde IP adresi son derece önemlidir. IP adresi, internete bağlanan her cihazın kimliğini belirten benzersiz bir sayısal adrestir.
IP Adresi Türleri
- Statik IP: Belirli bir cihaz veya sunucuya tahsis edilen, değişmeyen sabit adrestir.
- Dinamik IP: İnternete her bağlanıldığında değişen IP adresidir. Servis sağlayıcı, bağlantı kesildiğinde aynı IP’yi başka bir kullanıcıya verebilir.
Bilişim sistemine girme fiilinin işlendiği cihazın IP bilgisi, servis sağlayıcıdan sorularak belirlenmelidir. Ancak IP tespiti her zaman yeterli olmayabilir. Bazı durumlarda GSM operatörleri aynı IP adresini birden fazla kullanıcıya PORT yöntemiyle tahsis eder.
Her program iletişim için farklı bir port numarası kullanır. Bu nedenle tespit sürecinde hem IP hem de port numarası birlikte değerlendirilir. Port bilgisine ulaşılması hâlinde, birden fazla kullanıcıya tahsis edilen IP’nin o anda kim tarafından kullanıldığı belirlenebilir (Yargıtay 8. CD, 2014/9860).
Bilişim Sistemine Girme Suçunun Cezası (TCK 243)
Bilişim sistemine girme suçunun cezası, failin eylemine ve suçun niteliğine göre değişmektedir.
Basit Hâl – TCK 243/1
Bir bilişim sistemine hukuka aykırı olarak giren veya orada kalmaya devam eden kişi, bir yıla kadar hapis veya adlî para cezası ile cezalandırılır. Bu hüküm, sistemde herhangi bir değişiklik yapılmadan çıkılması hâlinde uygulanır.
Bedeli Karşılığı Kullanılan Sistemler – TCK 243/2
Eğer eylem, ücret karşılığı hizmet veren sistemler üzerinde gerçekleşmişse, verilecek ceza yarı oranına kadar indirilebilir.
Verileri Yok Etme veya Değiştirme – TCK 243/3
Failin eylemi nedeniyle sistemdeki veriler yok olur veya değişirse, ceza altı aydan iki yıla kadar hapis olarak belirlenmiştir.
Örneğin, bir kişinin e-posta veya sosyal medya hesabına izinsiz giriş sonucu kayıtlı bilgilerin silinmesi bu kapsamdadır. Ancak fail, sistemdeki verileri bilinçli olarak değiştirirse, bu durum artık TCK 244’te düzenlenen “bilişim sistemini engelleme veya verileri yok etme suçu” olarak değerlendirilir.
Verileri İzleme – TCK 243/4
Bir bilişim sistemi içinde ya da sistemler arasında gerçekleşen veri nakillerini, sisteme girmeden teknik araçlarla izleyen kişi, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
Bilişim Sistemine Girme Suçu Nasıl İspatlanır?
Bu suçun ispatında genellikle teknik incelemeler yapılır. Çoğu zaman Microsoft Corporation gibi firmalardan teknik destek alınır.
Öncelikle bilişim sisteminin gerçekten mağdura ait olup olmadığı belirlenir. Ardından kullanıcıların IP adresleri tespit edilir ve bilgisayar harddiskleri incelenir. Şüpheli, cihazı başkasının kullandığını savunuyorsa bu iddia araştırılır ve gerekiyorsa tanık ifadelerine başvurulur.
Bilişim sistemine girme suçu, yalnızca teknik delillerle değil, tanık beyanlarıyla da ispatlanabilir. Delil değerlendirmesi, olayın özelliklerine göre yapılır.
Bilişim Sistemine Girme Suçu Şikayet, Zamanaşımı ve Uzlaşma
Bu suç şikâyete tabi değildir. Savcılık, bilişim sistemine girme eylemini re’sen (kendiliğinden) soruşturur. Mağdurun şikâyetten vazgeçmesi davayı düşürmez.
Dava zamanaşımı süresi sekiz yıldır. Bu süre dolduktan sonra suç ihbarında bulunulsa bile soruşturma veya kovuşturma yapılamaz. Ancak mağdur, dava aşamasında müdahil olarak davaya katılabilir.
Uzlaşma kurumu bu suçta uygulanmaz; dolayısıyla fail ile mağdurun uzlaşması hâlinde dahi dava düşmez.
Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması (HAGB) ve Cezanın Ertelenmesi
HAGB Uygulaması
Hükmün açıklanmasının geri bırakılması (HAGB), sanığa ikinci bir şans tanıyan bir kurumdur. Mahkemece verilen hüküm açıklanmaz ve sanık denetim süresini olumlu geçirirse dava düşer.
Bu karar, sanığın medeni veya siyasi haklarını etkilemez ve adlî siciline işlenmez. Bilişim sistemine girme suçu için de HAGB kararı verilebilir.
Ancak HAGB kararı için mağdurun zararı giderilmelidir. Zarar, maddi kayıp olabileceği gibi bilişim sisteminin hasar görmesi şeklinde de ortaya çıkabilir. Bu zarar sanık tarafından karşılanırsa HAGB uygulanabilir.
Cezanın Ertelenmesi
Ceza ertelemesi, hükmedilen hapis cezasının cezaevinde infaz edilmemesini sağlayan bir uygulamadır.
Bilişim sistemine girme suçu nedeniyle hükmolunan hapis cezaları için, mahkeme şartlar uygun olduğunda erteleme kararı verebilir.
Bilişim Sistemine Girme Suçu Yargıtay Kararları
Bu bölümde bilişim sistemine girme suçu ile ilgili Yargıtay kararları sistematik olarak özetlenmektedir. Her olayın maddi olguları ve hukuki değerlendirmesi, suçun unsurları, teşebbüs hâli, ispat yöntemleri ve delil toplama yükümlülüğü ekseninde aktarılmaktadır. Amaç, bilişim sistemine girme suçu bakımından uygulamadaki ölçütleri ve ispat standartlarını ayrıntılı biçimde görünür kılmaktır.
Bilişim Sistemine Girme Suçuna Teşebbüs
Yargıtay 8. Ceza Dairesi’nin 2017/6655 sayılı kararında, katılana ait Facebook hesabının şifresinin değiştirilerek erişimin engellendiği iddiası tartışılmıştır. Sanık, gizli soruyu tahmin ederek erişim denediğini ancak başarılı olamadığını beyan etmiş; katılan ise Facebook’un uyarısıyla hesabını kurtarma adımlarını atıp şifreyi değiştirdiğini ifade etmiştir. Bilirkişi raporuna göre hesap bir süre engellenmiş görünse de sanığın şifreyi tespit edemediği ve girişin sonuçlanmadığı anlaşılmış, ayrıca verileri bozma, yok etme, değiştirme, erişilmez kılma, sisteme veri yerleştirme veya verileri başka yere gönderme eylemleri gerçekleşmemiştir. Bu durumda, sanığın eyleminin bilişim sistemine girme suçu bakımından teşebbüs oluşturup oluşturmadığının karar yerinde tartışılmaması bozma nedeni sayılmıştır (Yargıtay 8. Ceza Dairesi – Karar: 2017/6655).
Bilişim Sistemine Girme Fiilinin Yer Sağlayıcı Aracılığıyla İspatı
Yargıtay 8. Ceza Dairesi’nin 2017/5663 sayılı kararında, tarafların geçmişte duygusal birliktelik yaşadığı, ayrılık sonrası şikayetçinin e-posta hesabına şifre kırılarak girildiği ve bazı fotoğrafların alındığı iddia edilmiştir. Sanık, hesabın şirket kuralları gereği iptal edildiğini, kendisinin 01.04.2013’te yeni bir hesap oluşturduğunu ve sonrasında rızayla iade ettiğini savunmuştur. Yargıtay; suç tarihinden önce ve sonra hesabın faal olup olmadığı, şikayetçinin erişim sağlayıp sağlamadığı hususlarının ilgili yer sağlayıcıdan sorulup tüm delillerin birlikte değerlendirilmesi ve gerekirse bilirkişi görüşü alınması gerektiğini vurgulamıştır. Eksik araştırma ile hüküm kurulması bilişim sistemine girme suçu yönünden hukuka aykırı bulunmuştur (Yargıtay 8. Ceza Dairesi – Karar: 2017/5663).
Facebook ve E-posta Hesaplarına İlişkin İspat Sorunu
Yargıtay 8. Ceza Dairesi’nin 2015/24705 sayılı kararında, şikayetçinin Hotmail ve Facebook hesaplarına girildiği ve kullanılamaz hâle getirildiği iddia edilmiştir. Her ne kadar sanığın hesaplara giriş yaptığı belirlenmişse de “erişimin engellendiği” yönünde bir tespit bulunmadığı; ayrıca şikayetçi, sanığın nişanlısı olduğunu, şifrelerin sanıkta bulunduğunu, bu nedenle IP bağlantısının doğal olduğunu belirterek şikayetten vazgeçmiştir. Deliller çerçevesinde rıza dışında giriş yapıldığına dair kanıt bulunmadığından, mahkûmiyet yerine beraat verilmesi gerektiği ifade edilmiştir. Bu karar, bilişim sistemine girme suçu bakımından rızanın belirleyici rolünü ve ispat yükünün önemini ortaya koymaktadır (Yargıtay 8. Ceza Dairesi – Karar: 2015/24705).
Kişisel Web Sitesine Müdahalede Delil Standartları
Yargıtay 8. Ceza Dairesi’nin 2013/25428 sayılı kararında, sanığın bilgisayarından usulüne uygun imaj alma ve hash değerlerinin tespiti yapılmadığı; IP numarasının sadece internet bağlantısını gösterdiği ve kullanılan bilgisayarı göstermediği belirtilmiştir. İncelemede şikayetçiye ait siteye bağlantı tespit edilemediği ve “hack” programına rastlanmasının tek başına müdahaleyi ispatlamayacağı vurgulanmıştır. Kesin delil olmadan varsayımlarla hüküm kurulamayacağı ifade edilerek, beraat kararının bozulması yönündeki tebliğname görüşüne katılınmamıştır. Böylece, bilişim sistemine girme suçu iddialarında teknik delilin usulüne uygun toplanmasının önemi öne çıkmıştır (Yargıtay 8. Ceza Dairesi – Karar: 2013/25428).
Cep Telefonları Yoluyla Bilişim Sistemine Girme ve İnceleme Yükümlülüğü
Yargıtay 8. Ceza Dairesi’nin 2015/14023 sayılı kararında, işletim sistemlerinin (Windows, Android, Linux vb.) yalnızca bilgisayarlarda değil cep telefonları ve tabletlerde de kullanılabildiği vurgusu yapılmıştır. Somut olayda, şikayetçi tarafından boşanma davasında delil olarak sunulan mesajın sanık tarafından oluşturulup gönderildiği iddia edilmiş, sanık bunu kabul etmemiştir. Bilirkişi, iletişim detaylarında kayda rastlanmadığını; ancak özel yazılımlar veya internet yoluyla mesaj oluşturulabileceğini belirterek cihazların incelenmesi gerektiğini bildirmiştir. Bu nedenle, taraflara ait telefonların uzman bilirkişi tarafından incelenip operatör kayıtlarıyla karşılaştırılması ve sonucuna göre bilişim sistemine girme suçu yönünden değerlendirme yapılmadan eksik inceleme ile hüküm kurulması hukuka aykırı bulunmuştur (Yargıtay 8. Ceza Dairesi – Karar: 2015/14023).
Bilişim Sistemine Girme, Şantaj ve Özel Hayatın Gizliliğini İhlal
Yargıtay 4. Ceza Dairesi’nin 2015/24755 sayılı kararında, sanığın katılanın telefon hafıza kartını ele geçirip Facebook şifresini kırarak hesabı kullanmaya başladığı; elde ettiği görselleri yayımlama tehdidiyle katılanı görüşmeye zorladığı yönündeki mesaj içerikleri değerlendirilmiştir. Dosya kapsamındaki mesajlar ve olgular dikkate alındığında, sanığın şantaj, bilişim sistemine girme suçu ve özel hayatın gizliliğini ihlal suçlarını işlediği anlaşılmıştır. Buna rağmen beraat verilmesi yerinde görülmemiş; tüm suçlar yönünden ayrı ayrı cezalandırma gerektiği vurgulanmıştır (Yargıtay 4. Ceza Dairesi – Karar: 2015/24755).
Bilişim Sistemine Girme Suçunun İspatı ve Araştırma Yükümlülüğü
Yargıtay 8. Ceza Dairesi’nin 2015/2322 sayılı kararına göre, “bilişim sistemine girmek”, sistemdeki verilere fiziken veya uzaktan erişmeyi ifade eder; zayıf güvenlikler veya sistem açıkları kullanılabilir, zararlı yazılımlar (virüsler, truva atı, makro virüsleri, solucanlar) veya “açık kapılar” üzerinden giriş sağlanabilir. E-posta ya da dosya göndermek tek başına bilişim sistemine girme suçu sayılmaz; ancak mağdurun işletim sistemine rıza dışı erişim suç oluşturur. Uygulamada, erişimi engellendiği iddiasında öncelikle erişimi engellenen ve sanığa ait olduğu ileri sürülen adreslerin aidiyeti, oluşturulma tarihi ve IP numaraları yer sağlayıcıdan sorulmalı; Microsoft Corporation’dan erişim tarihleri, IP bilgileri, şifre değişiklikleri araştırılmalıdır. Telekom müdürlüklerinden IP kullanıcılarının adres-telefonları istenmeli; şikayetçi ve sanığın bilgisayarlarına el konulup hard diskler incelenmeli, veri akışı tespit edilmeli ve gerekirse tanıklar dinlenmelidir. Somut olayda bu araştırmalar yapılmadan mahkumiyet kurulması, bilişim sistemine girme suçu yönünden eksik soruşturma nedeniyle hukuka aykırı bulunmuştur (Yargıtay 8. Ceza Dairesi – Karar: 2015/2322).
Hukuka Aykırı Girme ve Kullanıcı Bilgisayarının Tespiti
Yargıtay 4. Ceza Dairesi’nin 2017/18243 sayılı kararında, bilişim sistemine girme suçu nedeniyle verilen beraat kararı katılan tarafından temyiz edilmiştir. Sanık, mesajları kendisinin gönderdiğini ve telefon hattını kullandığını ikrar etmiştir. Bu durumda, katılanın hesabından arkadaşlarına gönderilen mesajları sanığın çekip çekmediğinin açıkça sorulması, gerektiğinde IP üzerinden kullanıcı bilgisayarının tespiti ve dosyanın bilişim suçları konusunda uzman bilirkişiye tevdi edilerek rapor alınması gerektiği ifade edilmiştir. Dosyadaki tüm verilerle birlikte sanığın hukuki durumunun değerlendirilmesi gerekirken eksik inceleme ve yetersiz gerekçeyle hüküm kurulması hukuka aykırı görülmüştür (Yargıtay 4. Ceza Dairesi – Karar: 2017/18243).
(Ek Bilgilendirici Not) Bilişim Sistemine Girme Suçunun Tanımı
Bilişim sistemine girme suçu, bir bilişim sistemine hukuka aykırı biçimde erişilmesi ve sistemde yetkisiz şekilde kalınmasıyla oluşur (TCK m.243/1). Eylem sırasında verilerin yok edilmesi veya değiştirilmesi hâlinde nitelikli hâl gündeme gelir (TCK m.243/3). Bu çerçeve, yukarıdaki Yargıtay içtihatlarının ortak dayanağını oluşturmakta ve bilişim sistemine girme suçu bakımından ispat ve araştırma yükümlülüklerini yönlendirmektedir.
Avukat Gökhan Yağmur Kimdir?
Av. Gökhan Yağmur, İstanbul merkezli olarak faaliyet gösteren, ceza hukuku, aile hukuku, ticaret hukuku ve fikri mülkiyet hukuku alanlarında uzmanlaşmış bir avukattır. Uzun yıllara dayanan mesleki deneyimiyle birlikte yalnızca dava ve uyuşmazlıkların çözümünde değil, aynı zamanda önleyici hukuk danışmanlığı, sözleşme yönetimi ve şirketlere stratejik hukuki destek sunmaktadır.
Ceza yargılamaları, boşanma ve velayet davaları, ticari uyuşmazlıklar ve marka–patent süreçlerinde müvekkillerine etkin savunma ve çözüm odaklı yaklaşımıyla hizmet vermektedir. Ayrıca TÜRKPATENT, USPTO ve EUIPO nezdinde marka tescili ve fikri mülkiyet koruması konularında hem yerli hem de yabancı müvekkillere danışmanlık sağlamaktadır. – Turkey Brand Law
Kurucusu olduğu Hukuk Plus, HukukBankasi.net ve diğer dijital projeleriyle hukuk öğrencileri, stajyer avukatlar ve meslektaşlara yönelik özgün bir ekosistem geliştirmiştir. Bu sayede hukuk bilgisinin paylaşımı, güncel içtihatların takibi ve mesleki dayanışmanın güçlenmesine katkı sunmaktadır.
Av. Gökhan Yağmur, girişimci vizyonu ile yalnızca klasik avukatlık hizmeti sunmakla kalmayıp; marka yönetimi, e-ticaret hukuku, uluslararası şirket danışmanlığı ve dijital hukuk çözümleri alanlarında da fark yaratan çalışmalara imza atmaktadır.
Daha fazla bilgi için:
📌 www.gokhanyagmur.com
📌 www.gokhanyagmur.com.tr
📞 0542 157 06 34
Yolculuk Süresini Hesaplayın
Yakındaki yerler için seyahat süresini ve yol tariflerini görün
