Bilişim Sistemini Engelleme Suçu, Bozma, Erişilmez Kılma, Verileri Yok Etme veya Değiştirme Suçu Nedir? (TCK 244/1-2)
Bilişim sistemini engelleme suçu, Türk Ceza Kanunu’nun 244. maddesinde düzenlenen ve hukuka aykırı müdahaleler yoluyla bir bilişim sistemine zarar verilmesiyle oluşan bir suç türüdür. Bu suç; sistemin engellenmesi, bozulması, erişilemez hale getirilmesi, verilerin silinmesi veya değiştirilmesi gibi seçimlik hareketlerle işlenebilir.
Bilişim sistemi kavramı, Windows ve Linux gibi işletim programlarından; e-posta sistemleri, Facebook, Instagram, WhatsApp, Twitter gibi sosyal medya platformlarına kadar geniş bir dijital alanı kapsar. Bu nedenle uygulamada bu fiil genellikle “bilişim sistemine zarar verme suçu” olarak da anılmaktadır.
Bilişim Suçlarının Genel Kapsamı
5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 243 ila 245. maddeleri arasında “Bilişim Alanında Suçlar” başlığı altında yer alan düzenlemeler, dijital sistemlere yönelik saldırıları kapsar. Bu düzenlemeler arasında TCK 244. madde, bilişim sistemine yönelik zarar verici eylemleri özel olarak tanımlamaktadır.
Bilişim Sistemini Engelleme, Bozma, Verileri Yok Etme veya Değiştirme Suçunun Unsurları
Bilişim sistemini engelleme suçu, seçimlik hareketli bir suç tipidir. Bu nedenle, maddede yer alan herhangi bir eylemin gerçekleştirilmesi, suçun oluşması için yeterlidir. Bu seçimlik hareketler şu şekildedir:
Bilişim Sistemindeki Verileri Yok Etme veya Değiştirme
Bir bilişim sistemine yetkisiz biçimde girilerek sistemde kayıtlı kişisel verilerin silinmesi veya değiştirilmesi bu fiili oluşturur.
- Örneğin, bir kimsenin Instagram hesabına girerek tüm bilgileri silmek, “verileri yok etme” suçunu oluşturur.
- Aynı şekilde, kişinin profilinde yazılı olan tanıtım metninin değiştirilmesi, verileri değiştirme fiilini meydana getirir.
Bilişim Sistemini Engelleme veya Erişilmez Kılma
Sisteme erişim hakkı olan kişinin bu erişiminden mahrum bırakılması durumunda erişilmez kılma veya sistemi engelleme fiili gerçekleşmiş olur.
Örneğin, bir kişinin Twitter hesabına girip şifresini değiştirerek onun hesaba erişimini engellemek bu suçun tipik örneklerindendir.
Bilişim Sistemini Bozma
Sistemin teknik işleyişini bozmaya yönelik fiiller, bilişim sistemini bozma suçu kapsamına girer.
Örneğin, internet üzerinden sipariş verilen bir web sitesinin veri akışını kasıtlı olarak geciktirmek amacıyla sisteme müdahale edilmesi, bu eylemin örneğidir.
Yargıtay Kararları Işığında Uygulama Örnekleri
Yargıtay 8. Ceza Dairesi’nin çeşitli kararlarına göre; başkasına ait e-posta veya sosyal medya hesaplarının şifrelerinin kırılması, bu hesaplara giriş yapılması ve erişimin engellenmesi, TCK 244/2 kapsamında bilişim sistemini engelleme suçu olarak değerlendirilmiştir.
- Karar 1: Sanığın, müştekiye ait elektronik posta ve Facebook hesaplarının şifresini ele geçirerek bu hesaplara giriş yapması, yazışmalarda bulunması ve şifreyi değiştirerek erişimi engellemesi nedeniyle TCK 244/2 kapsamında cezalandırılması gerektiği; buna rağmen beraat verilmesinin hukuka aykırı olduğu belirtilmiştir. (Yargıtay 8. CD, 2013/25987 K.)
- Karar 2: Sanığın, mağdurun e-posta şifresini ele geçirip erişimi engellemesi nedeniyle TCK 244/2 uyarınca cezalandırılması gerekirken beraat kararı verilmesi kanuna aykırı bulunmuştur. (Yargıtay 8. CD, 2013/25978 K.)
- Karar 3: Eşlerden birinin diğerine ait Facebook hesabının şifresini değiştirerek erişimi engellemesi ve uygunsuz içerik paylaşması, TCK 244/2 kapsamında sisteme erişimi engelleme ve verileri değiştirme suçu olarak kabul edilmiştir.
Bilişim Sistemini Engelleme, Bozma, Verileri Yok Etme veya Değiştirme Suçunun Cezası
Bilişim Sistemini Engelleme veya Bozma Cezası
Bir bilişim sisteminin işleyişini kasten engelleyen veya bozan kişi, bir yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır (TCK m.244/1). Failin fiili sadece sistemin çalışmasını engellemek veya bozmakla sınırlıysa, bu fıkra hükmü uygulanır.
Verileri Bozma, Yok Etme, Değiştirme veya Erişilmez Kılma Cezası
Bir bilişim sisteminde yer alan verileri bozan, yok eden, değiştiren veya erişilemez hale getiren; sisteme veri yerleştiren veya mevcut verileri başka bir yere gönderen kişi, altı aydan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır (TCK m.244/2).
Bu fiile örnekler:
- Başkasının e-posta hesabına girip şifreyi değiştirmek,
- E-posta adresinden pornografik içerik göndermek,
- Üniversite sistemine girip ders notlarını değiştirmek.
Banka, Kredi Kurumu veya Kamu Kurumlarına Karşı İşlenmesi
Bu suçların banka, kredi kurumu veya kamu kurumu sistemlerinde işlenmesi durumunda verilecek ceza yarı oranında artırılır (TCK m.244/3).
Haksız Çıkar Sağlama Durumu
Fiillerin işlenmesiyle failin kendisine veya bir başkasına haksız kazanç sağlaması, başka bir suçu oluşturmuyorsa, iki yıldan altı yıla kadar hapis ve beş bin güne kadar adlî para cezası uygulanır (TCK m.244/4).
Bilişim Sistemini Engelleme Suçunun İspatlanması
Bu suçun tespitinde çoğu zaman Microsoft Corporation veya benzeri teknik kaynaklardan yardım alınır.
Soruşturma süreci genellikle şu şekilde ilerler:
- Suç konusu sistemin mağdura ait olup olmadığı tespit edilir.
- Kullanıcıların IP adresleri belirlenir ve bilgisayar harddiskleri incelenir.
- Şüpheli, başkasının cihazını kullandığını iddia ederse, bu savunma teknik incelemeyle doğrulanır.
- Gerektiğinde tanık beyanlarına başvurulur.
Bu nedenle bilişim sistemini engelleme suçu, sadece teknolojik araçlarla değil; tanık anlatımları ve diğer delillerle de ispatlanabilir.
Suçun Şikayet Süresi, Zamanaşımı ve Uzlaşma
Bilişim sistemini engelleme, bozma veya verileri değiştirme suçları, resen soruşturulan suçlardandır.
Bu nedenle:
- Şikayet şartı aranmaz.
- Mağdurun şikayetten vazgeçmesi davayı düşürmez.
- Savcılık bu suçları kendiliğinden soruşturmak zorundadır.
Dava zamanaşımı süresi sekiz yıldır. Bu süre geçtikten sonra suç ihbarında bulunulması veya dava açılması mümkün değildir.
Ayrıca, bu suçlar uzlaşma kapsamına girmez; fail ile mağdur arasında uzlaştırma prosedürü uygulanmaz.
Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması (HAGB) ve Cezanın Ertelenmesi
HAGB Uygulaması
Hükmün açıklanmasının geri bırakılması (HAGB), sanık hakkında verilen cezanın belirli şartlar altında hukuki sonuç doğurmamasını sağlayan bir kurumdur. Denetim süresinin olumlu geçmesi halinde dava düşer ve hüküm ortadan kalkar.
Bilişim suçlarında da HAGB kararı verilebilir, ancak mağdurun uğradığı maddi zararın giderilmesi gerekir. Zarar, mağdurun parasal kaybı veya sisteminin zarar görmesi şeklinde olabilir. Sanık bu zararı giderirse HAGB uygulanabilir.
Cezanın Ertelenmesi
Mahkeme, şartların oluşması halinde verilen hapis cezasının infazını erteleyebilir. Bu durumda sanık, belirli süre içinde suç işlemezse cezası infaz edilmez.
Bilişim sistemini engelleme, bozma, verileri yok etme veya değiştirme suçlarında da ceza erteleme hükümleri uygulanabilir.
Bilişim Sistemini Engelleme, Bozma, Verileri Yok Etme veya Değiştirme Suçu – Yargıtay Kararları (TCK 244/2-3-4)
Bu bölüm, bilişim sistemini engelleme suçu ile bağlantılı Yargıtay içtihatlarını konu, olay ve sonuç ekseninde derleyerek sunar. Kararlarda özellikle e-posta ve sosyal medya şifrelerinin değiştirilmesi, e-okul gibi kamu sistemlerine müdahale ve e-bildirge üzerinden veri yerleştirme fiilleri öne çıkmaktadır.
E-Mail Şifresini Değiştirme Yoluyla Bilişim Sistemini Engelleme Suçu
Yargıtay, mağdurun e-posta hesabına izinsiz girilip şifrenin değiştirilerek erişimin engellenmesini bilişim sistemini engelleme suçu kapsamında değerlendirir. Bu fiil, TCK 244/2’deki “verileri bozma, yok etme, değiştirme veya erişilmez kılma” seçimlik hareketlerinden “erişilmez kılma”ya karşılık gelir.
Karar Özeti (Yargıtay 8. CD, E. 2013/771, K. 2014/15833, 23.06.2014)
Sanığın müştekinin e-posta adresine girip yeni şifre oluşturması ve mağdurun erişimini kesmesi, TCK 244/2 anlamında bilişim sistemini engelleme suçu oluşturur; bu kapsamda mahkûmiyet gerekir.
Sistemi Engelleme, Bozma, Verileri Yok Etme veya Değiştirme Suçunun Cezası – Kamu Sistemlerinde Artırım (TCK 244/3)
Kamu kurumlarına ait sistemlere yönelik müdahalelerde, bilişim sistemini engelleme suçu bakımından ceza artırımı söz konusudur. Ayrıca haksız menfaat temini iddiası varsa TCK 244/4’ün uygulanabilmesi için menfaatin türü ve faili somut olarak ortaya konulmalıdır.
Karar Özeti (Yargıtay 8. CD, K. 2017/1405)
E-okul bilişim sistemi şifreleri ele geçirilerek ders notu ve devamsızlık bilgilerinin değiştirilmesi olayında, sistemin kamu kurumuna ait olması nedeniyle TCK 244/3 uyarınca artırıma gidilmesi gerekir. Haksız menfaat iddiasında ise menfaatin ne olduğu ve kime sağlandığı açıklanmadan TCK 244/4 uygulanamaz.
Facebook Hesabında Verileri Değiştirme veya Erişimi Engelleme (TCK 244/2)
Sosyal medya hesaplarının şifrelerinin ele geçirilmesi ve mağdurun erişiminin engellenmesi, bilişim sistemini engelleme suçu yönünden tipik bir görünüm arz eder. Yargıtay bu fiili “verileri değiştirme/erişilmez kılma” seçimlik hareketleri kapsamında değerlendirir.
Karar Özeti (Yargıtay 8. CD, K. 2013/25987)
Mağdurun Facebook şifresinin ele geçirilip erişiminin engellenmesi, TCK 244/2 anlamında “verileri bozma, yok etme, değiştirme veya erişilmez kılma” fiilini oluşturur.
Hotmail Şifresi Değiştirilerek Erişimi Engelleme – Beraatın Hukuka Aykırılığı
E-posta hesabına izinsiz giriş ve şifre değişikliği ile mağdurun erişiminin kesilmesi, bilişim sistemini engelleme suçu kapsamında mahkûmiyetle sonuçlanmalıdır. Bu durumda beraat kararı isabetli değildir.
Karar Özeti (Yargıtay 8. CD, K. 2014/15833)
Şikayetçiye ait hotmail adresine girip yeni şifre oluşturarak erişimi engelleyen sanığın TCK 244/2 uyarınca cezalandırılması gerekirken, yetersiz gerekçeyle beraat verilmesi kanuna aykırıdır.
Bilişim Sistemine Girmeyi Engelleme veya Erişilmez Kılma Suçunda İspat Yükü ve Delil İncelemesi
Bilişim sistemini engelleme suçu yargılamasında; IP kayıtları, banka hareketleri, hesap erişim zamanları ve tanık anlatımları uyumlu biçimde değerlendirilmeli, şüphelinin inkârı halinde teknik incelemeler derinleştirilmelidir. Delillerin şikayet dönemiyle örtüşmesi ve ilgili tanıkların dinlenmesi önem taşır.
Karar Özeti (Yargıtay 8. CD, K. 2017/1652)
Facebook ve e-posta şifrelerinin değiştirildiği iddiasında; para transferine ilişkin belge incelemesi, hesabı kullanan kişinin belirlenmesi, ilgili tanıkların dinlenmesi ve teknik tespitlerin suç tarihiyle uyumunun araştırılması gerekir. Eksik inceleme ile hüküm kurulması hukuka aykırıdır.
Facebook Üzerinden Erişimin Engellenmesi ve İçerik Yayımı – İkrarın Etkisi
Failin, mağdurun Facebook şifresini rıza dışı değiştirerek erişimini engellemesi ve video paylaşması, bilişim sistemini engelleme suçu bakımından suçu oluşturur. Sonradan gelen şikayetten vazgeçme veya pişmanlık açıklamaları hukuki nitelendirmeyi değiştirmez.
Karar Özeti (Yargıtay 12. CD, K. 2017/192)
Sanığın “hesap şifresini bildiğini ve erişimi engellediğini” ikrar ettiği olayda, TCK 244/2 kapsamında suçun sübutu kabul edilmiştir. Mağdurun sonradan sunduğu dilekçedeki vazgeçme ve rıza iddiaları, bu suça ilişkin hukuki durumu değiştirmez.
İşe Giriş Bildirgesi Düzenleyerek Sisteme Veri Yerleştirme – Suç Niteliğinin Belirlenmesi
E-bildirge üzerinden yapılan yanıltıcı veri girişlerinin, somut maddi varlığı bulunan “resmî belge” niteliği taşımadığı hallerde, eylem bilişim sistemini engelleme suçu çatısı altındaki “sisteme veri yerleştirme” seçimlik hareketine girebilir. Bu durumda TCK 244/2-3 hükümleri uygulanır.
Karar Özeti (Yargıtay 11. CD, K. 2018/4606)
İşe giriş bildirgelerinin e-bildirge sistemiyle imza/şifre kullanılarak bilgisayar ortamında verilmesi olayında, somut maddi varlığı haiz resmî belge bulunmadığından, eylem TCK 244/2-3’teki “sisteme veri yerleştirme” suçunu oluşturur; “kamu görevlisinin resmî belgede sahteciliği” olarak nitelendirme isabetsizdir.
Karar Özeti (Yargıtay 11. CD, K. 2018/4884)
Sanığın fiilen çalışmayan kişiyi çalışıyormuş gibi SGK’ya e-bildirgeyle bildirmesi, somut belge yaratılmadığından TCK 244/2-3 kapsamında “sisteme veri yerleştirme” olarak kabul edilmelidir; TCK 204/2 ile mahkûmiyet bozma nedenidir.
Sisteme Veri Yerleştirme Suçunun Unsurları ve Tasarruf Yetkisi – (TCK 244/2) Gerekçe Okuması
TCK 244/2, verileri bozma/yok etme/değiştirme yanında “sisteme veri yerleştirme” ve “mevcut verileri başka yere gönderme” fiillerini de kapsar. Bilişim sistemini engelleme suçu bu yönüyle mala zarar vermenin özel bir görünüm biçimidir; korunan değer hem sistemin kendisi hem de içindeki verilerdir.
Karar Özeti (Yargıtay 11. CD, E. 2018/6165, K. 2021/2805)
Sisteme veri yerleştirme suçunun oluşması için, hukuka aykırı şekilde sisteme girilerek veri eklenmesi gerekir. Şirket yetkilisinin kurumla yaptığı sözleşmeye dayanarak verilen şifreyle sisteme hukuka uygun giriş yaptıktan sonra doğru olmayan e-bildirge verilerini iletmesi, TCK 244/2 anlamında “sisteme veri yerleştirme” suçunun unsurlarını karşılamaz.
Avukat Gökhan Yağmur Kimdir?
Av. Gökhan Yağmur, İstanbul merkezli olarak faaliyet gösteren, ceza hukuku, aile hukuku, ticaret hukuku ve fikri mülkiyet hukuku alanlarında uzmanlaşmış bir avukattır. Uzun yıllara dayanan mesleki deneyimiyle birlikte yalnızca dava ve uyuşmazlıkların çözümünde değil, aynı zamanda önleyici hukuk danışmanlığı, sözleşme yönetimi ve şirketlere stratejik hukuki destek sunmaktadır.
Ceza yargılamaları, boşanma ve velayet davaları, ticari uyuşmazlıklar ve marka–patent süreçlerinde müvekkillerine etkin savunma ve çözüm odaklı yaklaşımıyla hizmet vermektedir. Ayrıca TÜRKPATENT, USPTO ve EUIPO nezdinde marka tescili ve fikri mülkiyet koruması konularında hem yerli hem de yabancı müvekkillere danışmanlık sağlamaktadır. – Turkey Brand Law
Kurucusu olduğu Hukuk Plus, HukukBankasi.net ve diğer dijital projeleriyle hukuk öğrencileri, stajyer avukatlar ve meslektaşlara yönelik özgün bir ekosistem geliştirmiştir. Bu sayede hukuk bilgisinin paylaşımı, güncel içtihatların takibi ve mesleki dayanışmanın güçlenmesine katkı sunmaktadır.
Av. Gökhan Yağmur, girişimci vizyonu ile yalnızca klasik avukatlık hizmeti sunmakla kalmayıp; marka yönetimi, e-ticaret hukuku, uluslararası şirket danışmanlığı ve dijital hukuk çözümleri alanlarında da fark yaratan çalışmalara imza atmaktadır.
Daha fazla bilgi için:
📌 www.gokhanyagmur.com
📌 www.gokhanyagmur.com.tr
📞 0542 157 06 34
Yolculuk Süresini Hesaplayın
Yakındaki yerler için seyahat süresini ve yol tariflerini görün
