Tebliğname Nedir , temyiz başvurusu sonrasında dosyanın ulaştığı Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının, yerel mahkeme ya da bölge adliye mahkemesi (istinaf) kararına ilişkin görüşünü yazılı olarak Yargıtay ceza dairesine bildirmesini sağlayan resmi belgedir.
Temyiz edilen karar hakkında Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı görüşünü ayrıntılı bir şekilde tebliğname aracılığıyla açıklar. Düzenlenen bu yazılı görüş, doğrudan temyiz incelemesini yapacak olan ilgili Yargıtay Ceza Dairesine gönderilir.
Ayrıca, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından oluşturulan tebliğnameler, “Tebliğname Sorgu” sistemi üzerinden elektronik ortamda da sorgulanabilmektedir.
Tebliğname Hangi Aşamada Düzenlenir?
Ceza davası dosyası, yerel mahkeme (ilk derece) veya bölge adliye mahkemesi (istinaf) kararına karşı yapılan temyiz başvurusu üzerine önce Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına gönderilir. Başsavcılığa ulaşan dosya burada kayda alınır ve kendisine bir tebliğname numarası verilir.
Tebliğname numarası üzerinden takip edilen dosya, savcılık incelemesi için sırasını beklemek üzere arşive kaldırılır. Sırası gelen dosyaya bir Yargıtay Cumhuriyet savcısı atanır. Savcı, dosyayı ayrıntılı biçimde inceledikten sonra görüşlerini içeren tebliğnameyi hazırlar.
Bu aşamanın ardından, dosya tebliğname ile birlikte temyiz incelemesini yapacak olan ilgili Yargıtay Ceza Dairesine gönderilerek yargısal süreç devam ettirilir.
Tebliğname Düzenlenmesinin İşlevi Nedir?
Ceza yargılamasında, tarafların temyiz taleplerinin Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından değerlendirilmesi için tebliğname hazırlanması zorunludur. Bu belgede, temyiz başvurusunda bulunan tüm taraflara yönelik savcılığın hukuki görüşü açıkça belirtilmelidir.
Nitekim Yargıtay 5. Ceza Dairesi’nin 2018/201 sayılı kararında da görüldüğü üzere, sanık hakkında verilen beraat hükmünün katılanlar tarafından temyiz edilmesine rağmen tebliğnamede bu konuya ilişkin herhangi bir değerlendirme yapılmadığı tespit edilmiştir. Bu eksikliğin giderilmesi için ek tebliğname düzenlenmesi gerektiği ifade edilerek dosya Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına iade edilmiştir.
Dolayısıyla tebliğnamenin temel işlevi, Yargıtay ceza dairesi karar vermeden önce savcılığın görüşünün taraflarca öğrenilmesini sağlamak ve ilgililere buna karşı görüş bildirme olanağı tanımaktır. Bu yönüyle tebliğname, çelişmeli yargılama ilkesinin uygulanmasına hizmet eden önemli bir mekanizmadır.
Tebliğnamenin İçeriği Nasıldır?
Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı, temyiz incelemesine konu dosya için bir savcı görevlendirerek tebliğname hazırlanmasını sağlar. Hazırlanan tebliğnamede, dosyanın hukuki durumu değerlendirilir ve sonuç kısmında Yargıtay Ceza Dairesinden üç farklı karardan biri talep edilir:
1. Esastan Red (Onama) Talebi:
Eğer bölge adliye mahkemesi ya da yerel mahkeme hükmü Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından hukuka uygun görülürse, temyiz isteminin esastan reddi istenir. Bu talep, hükmün “onaylanması” anlamına gelir. Yargıtay ceza dairesi savcılığın bu görüşünü benimsediğinde karar metninde genellikle “temyiz isteminin esastan reddi ile hükmün onanmasına” ifadesine yer verilir.
2. Hükmün Düzeltilerek Esastan Red Talebi:
Kararın bozulmasına veya ek araştırmaya gerek bulunmadığı, ancak bazı eksikliklerin evrak üzerinde giderilebildiği hallerde, hükmün düzeltilerek temyiz isteminin esastan reddine karar verilmesi talep edilir. Bu durumda hüküm küçük değişikliklerle geçerliliğini korur.
3. Bozma Talebi:
Temyiz başvurusunda ileri sürülen ve hükmü etkileyecek nitelikteki hukuka aykırılıkların varlığı halinde, Yargıtay ceza dairesinden kararın bozulması istenir. Bu talep, yargılamanın yeniden yapılmasının veya eksikliklerin giderilmesinin zorunlu olduğu durumlarda gündeme gelir.
Tebliğnameye Cevap ve İtiraz Süresi
Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından hazırlanan tebliğname, kararı temyiz eden taraflara veya aleyhlerine sonuç doğurabilecek görüş içermesi halinde sanık, müdafi, katılan ya da vekillerine ilgili Yargıtay ceza dairesi aracılığıyla tebliğ edilir (CMK m.297/3). Bu tebligat, tarafların dava dosyasında yer alan en son adreslerine yapılmak suretiyle geçerli olur.
Tebliğnamenin taraflara ulaşmasından itibaren iki hafta içinde yazılı olarak cevap verilme hakkı bulunmaktadır. Bu süre içinde sunulan cevap dilekçeleri, temyiz incelemesini gerçekleştirecek olan ceza dairesine yöneliktir.
Tebliğnameye cevap verilmesi, çelişmeli yargılama ilkesinin hayata geçirilmesi açısından büyük önem taşır. Taraflar, bu yolla Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının görüşünü tartışmaya açarak ceza dairesinin dikkatini kendi lehlerine olacak şekilde yönlendirme imkanına sahip olurlar.
Ek Tebliğname Nedir?
Ek tebliğname, Yargıtay Cumhuriyet savcısının düzenlediği ilk tebliğnamede yer almayan veya eksik bırakılan hususların tamamlanması amacıyla hazırlanan ek görüş yazısıdır. Özellikle taraflardan birinin temyiz istemi hakkında görüş bildirilmemesi, ek tebliğname düzenlenmesini gerektiren bir eksikliktir.
Nitekim Yargıtay 19. Ceza Dairesi’nin 2020/1229 sayılı kararında; sanıklar hakkında 6831 sayılı Kanun’un 93/1-2. maddesine aykırılık nedeniyle açılan davada beraat kararı verilmiş, bu hüküm Cumhuriyet savcısı tarafından temyiz edilmesine rağmen tebliğnamede bu temyiz talebine dair herhangi bir görüş yer almamıştır. Bu nedenle eksikliğin giderilmesi için ek tebliğname düzenlenmesine karar verilmiştir.
Aynı şekilde, Yargıtay 19. Ceza Dairesi’nin 2020/1320 sayılı kararında da, 5809 sayılı Kanun’a aykırılık suçundan zarar gören Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu’nun (BTK) duruşmaya çağrılmaması üzerine gıyabında verilen kararın tebliğ edilmesi gerektiği belirtilmiş; kurumun temyiz dilekçesi sunması halinde ek tebliğname düzenlenmesi zorunlu görülmüştür.
Sonuç olarak, temyiz edilen kararın niteliği ne olursa olsun (beraat, mahkûmiyet veya “ceza verilmesine yer olmadığı” gibi kararlar), Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı mutlaka tarafların temyiz istemine dair görüş bildirmek zorundadır. Görüşün eksik bırakılması halinde ise ek tebliğname düzenlenerek süreç tamamlanır.
Yargıtay Başsavcılığı Tebliğnamesi Yargıtay Kararları
Tebliğnamenin Tebliği Zorunluluğu
5320 sayılı Kanun’un 8. maddesi ile yürürlükte bulunan 1412 sayılı CMUK’un 316/3. maddesinde, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından düzenlenen tebliğnamenin, hükmü temyiz edenlere veya aleyhlerine sonuç doğurabilecek görüş içermesi halinde sanık, müdafi, katılan ya da vekillere tebliğ edilmesi gerektiği açıkça belirtilmiştir. Bu düzenleme, adil yargılanma ve savunma hakkının bir gereği olup, AİHM içtihatlarıyla da uyumludur. CMK m.297’de de aynı ilke korunmuştur.
- Nitekim Yargıtay Ceza Genel Kurulu, tebliğnamenin müdafiye tebliğ edilmeden karar verilmesini usule aykırı bularak, kararın kaldırılıp tebliğden sonra inceleme yapılması gerektiğine hükmetmiştir (YCGK, K.2007/184).
Tebliğnameye Cevap Hakkı Tanınmadan Karar Verilmesi
Sanık müdafiine tebliğname gönderilmiş olsa da, Yargıtay Özel Dairesinin tebliğ yapılmadan önce karar vermesi, tebliğnamenin amacını ortadan kaldırır. Bu durumda taraflara görüş bildirme imkânı tanınmamış olur. YCGK, böyle bir durumda itirazı kabul ederek Özel Daire kararını kaldırmış ve cevapların değerlendirilmesi için dosyanın geri gönderilmesine karar vermiştir (YCGK, K.2008/209).
Tebliğnamenin Tüm Temyiz Taleplerini Kapsaması
Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı tebliğnamesinde, yalnızca bir tarafın temyiz istemine yer verilip diğerinin göz ardı edilmesi halinde eksiklik doğar. Yargıtay Ceza Genel Kurulu, Cumhuriyet savcısının temyiz gerekçeleri değerlendirilmeden karar verilmesini hukuka aykırı bulmuş ve mutlaka ek tebliğname düzenlenmesi gerektiğini vurgulamıştır (YCGK, K.2018/631).
Tebliğnamenin Usulüne Uygun Tebliği
Adil yargılanma hakkının sağlanması amacıyla, tebliğnamenin mutlaka hükmü temyiz eden sanığa veya müdafiine usulüne uygun şekilde tebliği zorunludur. Tebliğnamenin müdafie ulaştırılamaması veya sanığa usulüne aykırı tebliğ yapılması, savunma hakkının ihlali sonucunu doğurur. Bu sebeple YCGK, usulsüz tebliğe rağmen yapılan temyiz incelemesini bozma nedeni saymıştır (YCGK, K.2018/553).
Cezaevinde Bulunan Sanığa Tebliğ Yapılmaması
Sanığın cezaevinde bulunduğu sırada mernis adresine yapılan tebligat geçerli kabul edilmez. Yargıtay 13. Ceza Dairesi, böyle bir durumda savunma hakkının ihlal edildiğine hükmederek itirazı kabul etmiştir (Y13CD, K.2017/497).
Usulsüz Tebligat ve Ek Tebliğname
Sanığın bildirdiği adrese usule aykırı tebligat yapılması halinde, temyiz talebinin geçerli biçimde değerlendirilmesi mümkün değildir. Bu durumda gerekçeli kararın usulüne uygun tebliği ve temyiz dilekçesi sunulması halinde ek tebliğname düzenlenmesi gerekir (Y18CD, K.2020/4103).
Tebliğnamenin Eksik Düzenlenmesi
Cumhuriyet savcısının temyiz istemine ilişkin görüş içermeyen tebliğname, eksik düzenlenmiş sayılır. Bu durumda dosya, ek tebliğname düzenlenmesi için Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına gönderilir (Y19CD, K.2020/1041).
Uyarlama Yargılamasında Tebliğname
Uyarlama yargılamasında da tebliğnamenin tebliği zorunludur. Yargıtay Ceza Genel Kurulu, bu aşamada tebliğ yapılmamasını savunma hakkının kısıtlanması ve adil yargılanma hakkının ihlali olarak değerlendirmiştir (YCGK, K.2009/37).
Avukat Gökhan Yağmur Hakkında
Av. Gökhan Yağmur, İstanbul merkezli olarak faaliyet gösteren ve hem ulusal hem de uluslararası alanda müvekkillerine hukuki hizmet sunan deneyimli bir avukattır. Özellikle ceza hukuku, aile hukuku, ticaret hukuku ve fikri mülkiyet hukuku alanlarında uzmanlaşmış olup, Yargıtay ve istinaf kararları ışığında güçlü savunma ve danışmanlık hizmetleri sunmaktadır.
Kendisinin öncelikli hedefi, müvekkillerinin haklarını en etkin şekilde korumak, dava ve uyuşmazlıklarda en doğru hukuki stratejiyi belirleyerek sonuç almaktır. Ayrıca, marka ve patent tescili, uluslararası marka başvuruları, e-ticaret marka koruması gibi fikri mülkiyet konularında da girişimcilere ve şirketlere profesyonel destek sağlamaktadır.
Av. Gökhan Yağmur, aynı zamanda gokhanyagmur.com ve gokhanyagmur.com.tr siteleri üzerinden hukuki içerikler, makaleler ve güncel yargı kararlarını paylaşarak hem meslektaşlarına hem de hukukla ilgilenen geniş bir kitleye rehberlik etmektedir.
📞 İletişim: 0542 157 06 34
🌐 Web: gokhanyagmur.com | gokhanyagmur.com.tr
