Anahtar kavram: “uyuşturucu madde kişisel kullanım sınırı” ölçütü, 5237 sayılı TCK’nın 191. maddesinde düzenlenen kullanmak için uyuşturucu veya uyarıcı madde bulundurma/kullanma suçu bakımından belirleyicidir. Kişi üzerinde ele geçen madde uyuşturucu madde kişisel kullanım sınırı içinde kalıyor ve uyuşturucu madde ticareti yapıldığına ilişkin herhangi bir delil bulunmuyorsa, fiil kullanmak amacıyla bulundurma kapsamında değerlendirilir.
Uyuşturucu maddenin uyuşturucu madde kişisel kullanım sınırı; kişinin bedensel/ruhsal özellikleri ile maddenin türü, niteliği ve kalitesine göre değişmekle birlikte, Adli Tıp Kurumu mütalaalarında ve Yargıtay uygulamasında somut olaya göre belirlenen ölçütler yer almaktadır.
Uyuşturucu Madde Kişisel Kullanım Sınırı: Genel Çerçeve
Özet: Bu bölüm, uyuşturucu madde kişisel kullanım sınırı değerlendirmesinin dayandığı temel ilkeleri açıklar. TCK m.191’in uygulamasında, miktar tek başına yeterli ölçüt değildir; somut olayın tüm verileri birlikte gözetilir.
- Temel ilke: “Uyuşturucu madde kişisel kullanım sınırı” sabit ve kesin bir rakam değildir; kişiye ve maddeye göre değişir.
- ATK ve Yargıtay yaklaşımı: Fenni raporlar ve yerleşik içtihatlar, belirli aralıklara ve kullanım ritmine göre uyuşturucu madde kişisel kullanım sınırına ışık tutar.
- Ticaret şüphesi yoksa: Sınır içinde kalan miktarlar, ek delil olmadıkça kullanmak için bulundurma olarak kabul edilir.
Yargıtay Uygulamasında Kişisel Kullanım Sınırı/Miktarı
Özet: Aşağıda uyuşturucu madde kişisel kullanım sınırı bakımından Yargıtay’da öne çıkan tür bazlı ölçütler yer alır. Her başlık, maddeye özgü miktar aralıklarını ve tipik değerlendirme ilkelerini içerir.
Esrar İçin Uyuşturucu Madde Kişisel Kullanım Sınırı
Özet: Uygulamada yıllık kullanım üzerinden eski ölçütler terk edilerek, olaya özgü tüketim dönemi ve koşullara göre uyuşturucu madde kişisel kullanım sınırı belirlenir.
- Uygulamada bir dönem 1 kg/yıl eşiğinden söz edilse de, nakil ve ticaret suçlarında daha küçük miktarlarla hareket edilmesi nedeniyle güncel içtihatlarda net 600–700 gram üzeri miktarlar çoğunlukla ticaret amacı göstergesi sayılmaktadır.
- Dolayısıyla yaklaşık 600–700 gram ve altı esrar, ek ticaret emaresi yoksa kullanmak amacıyla bulundurma kapsamında değerlendirilir.
Örnek içtihatlar:
- 577,10 gr esrarın kişisel kullanım sınırı içinde kabul edilmesi; ticaret amacıyla bulundurmaya dair kuşkuyu aşan delil yoksa kullanmak için bulundurma (Y20CD 2015/1538 E., 2015/4362 K.).
- 660 mg (üç içimlik) esrarın kişisel kullanım sınırı içinde sayılması; aksini gösterir kesin delil yoksa kullanmak için bulundurma (Y20CD 2015/1357 E., 2015/368 K.).
- 1018,800 gr esrarın kişisel kullanım sınırının üzerinde olduğu; fiilin satmak/başkasına vermek için bulundurma (TCK 188/3) kapsamında değerlendirilmesi gerektiği (Y20CD 2015/1252 E., 2015/785 K.).
Eroin ve Kokain İçin Uyuşturucu Madde Kişisel Kullanım Sınırı
Özet: Uyuşturucu madde kişisel kullanım sınırı değerlendirmesinde eroin/kokain için miktar, paketleme ve bulundurma biçimi birlikte anlam kazanır.
- Başka bir yan delil yoksa 20 gram ve üzeri eroin/kokain, Yargıtay uygulamasında çoğunlukla ticaret amacı göstergesi kabul edilmiştir.
- Fenni raporlarda toksiman bir kullanıcı için eroinin tek doz: 0,01–0,02 gr, günlük 4–6 doz aralığında tüketilebildiği gözetilmektedir.
Örnek içtihatlar:
- Net 6,5 gr eroinin 11 fişek halinde, satın alma ve hareket tarzıyla birlikte değerlendirilerek kullanma dışında amaç kabul edilmesi (CGK 2020/104 E., 2022/444 K.).
- Net 36,9 gr kokainin kişisel kullanım sınırının belirgin biçimde üstünde olduğu; yer, çeşitlilik ve ekonomik verilerle birlikte ticaret şüphesini güçlendirdiği (Y10CD 2015/2516 E., 2018/9417 K.).
Sentetik Haplar (MDMA vb.) İçin Uyuşturucu Madde Kişisel Kullanım Sınırı
Özet: Uyuşturucu madde kişisel kullanım sınırı haplarda adet bazlı değerlendirilir; paketleme ve çeşitlilik önemlidir.
- Uygulamada 50 adet ve üzeri hap, yan delil olmasa dahi çoğu kez ticaret amacına işaret eder.
- Ancak somut olayın özelliklerine göre, 87 adet MDMA içeren ecstasy hapının kişisel kullanım sınırı içinde kabul edildiği örnek de vardır; ticarete dair kuvvetli emare yoksa kullanmak için bulundurma (Y10CD 2010/37872 E., 2014/2770 K.).
- 40 adet MDMA tablet + 250,95 gr esrar birlikte ele geçirildiğinde; tahlil, kullanım alışkanlığı ve miktar kişisel kullanım sınırı içinde ise kullanmak için bulundurma (CGK 2015/1250 E., 2017/312 K.).
Metamfetamin İçin Uyuşturucu Madde Kişisel Kullanım Sınırı
Özet: Metamfetamin bakımından kesin bir standart uyuşturucu madde kişisel kullanım sınırı yoktur; tüketim düzeni, etki süresi ve kişinin özellikleri belirleyicidir.
- Yargıtay uygulamasında net 10 gram altı metamfetamin çoğunlukla kişisel kullanım sınırı kapsamında görülmüştür.
- Net 9,9 gr metamfetaminin olay bağlamıyla birlikte kullanmak için bulundurma sayılması (Y20CD 2018/2232 E., 2018/4842 K.).
- Net 11,172 gr metamfetamin + başka maddeler olsa dahi, kullanma dışında amaç için kuşkuyu aşan delil yoksa beraat yerine mahkûmiyet verilmesi bozma nedenidir (Y10CD 2020/15691 E., 2020/9450 K.).
- Net 15,2 gr metamfetaminin ele geçiriliş biçimi (iç çamaşırında iki ayrı cepte) ve yerin özelliğiyle birlikte ticaret suçunu ortaya koyduğu kabulü (Y10CD 2015/1631 E., 2015/31248 K.).
- Net 4,9536 gr metamfetamin + 0,858 gr esrar; tahlil bulguları ve savunma ile birlikte kullanmak için bulundurma (Y20CD 2017/69 E., 2017/1354 K.).
- 1 gr eroin + 4 gr metamfetamin (10 parça); çeşitlilik, paketleme ve iletişim tespitleriyle ticaret (Y10CD 2020/5488 E., 2020/8161 K.).
Kenevir İçin Uyuşturucu Madde Kişisel Kullanım Sınırı
Özet: Yargıtay, ticari amaça dair başka delil yoksa 20 köke kadar dikili keneviri kişisel kullanım kapsamında kabul edebilmektedir; bu, uyuşturucu madde kişisel kullanım sınırı yönünden istisnai bir kabuldür.
- 20 köke kadar kenevirin kişisel kullanım amacıyla ekildiğinin kabulü (Y10CD 2019/4267 E., 2019/9062 K.).
- Kenevir sayısı tespit edilememiş ve 15 gr kenevir yaprak/kırıntısı dışında delil yoksa sanık lehine kişisel kullanım kabulü (Y10CD 2019/3317 E., 2019/7502 K.).
Günlük Kullanım Miktarları (Araştırma Bulguları)
Özet: Aşağıdaki değerler, uyuşturucu madde kişisel kullanım sınırına ilişkin fenni değerlendirmede başvurulan tipik günlük tüketim aralıklarını gösterir; her olayda kişisel farklılıklar dikkate alınır.
- Esrar: ~2 gram/gün
- Eroin: ~150 mg/gün
- Kokain: ~60 mg/gün
- Haplar: ~3–4 adet/gün
Birden Fazla Türde Madde Ele Geçmesi
Özet: Uyuşturucu madde kişisel kullanım sınırı altındaki miktarlar bile, çeşitlilik ve paketleme gibi unsurlarla birlikte ticaret lehine yorumlanabilir.
- Örneğin 50 gr esrar + 2 gr eroin + 8 adet hap birlikte ele geçirilirse, Yargıtay kararları ticaret suçunu kabul etmektedir.
- Esas olan, uyuşturucu madde kişisel kullanım sınırına ilişkin kıstasların yanı sıra somut olayın özgün koşullarıdır.
HSYK Müzakere Notu (16–19 Mayıs 2013)
Özet: HSYK’nın 2013 tarihli hukuki müzakere toplantısı tutanağı, Uyuşturucu madde kişisel kullanım sınırı konusunda Yargıtay’ın benimsediği yaklaşımı işaret etmiştir.
- Tutanağa göre, uygulamada uyuşturucu madde kişisel kullanım sınırı ölçütleri Yargıtay görüşü doğrultusunda benimsenmiştir.
- Buna göre, tüketilebilecek miktar ve somut olay esaslı değerlendirme öne çıkar.
Kişisel Kullanım Sınırının Tespitinde Dikkat Edilecek Hususlar
Özet: Uyuşturucu madde kişisel kullanım sınırı saptanırken, salt miktar yerine olayın bütünlüğü esas alınır; özellikle tüketim süresi, yakalanma yeri/zamanı ve bulundurma biçimi önemlidir.
- Yargıtay, yıllık kullanım kriterini terk ederek belirli bir zaman diliminde tüketilebilecek miktar ölçütünü benimsemiştir.
- Örneğin, doğduğu köye 1 haftalık tatile giden kişinin yanında taşıdığı esrar, bu 1 haftalık dönemde tüketim varsayımıyla uyuşturucu madde kişisel kullanım sınırı açısından değerlendirilir.
Örnek içtihat (yer, zaman, miktar birlikteliği):
Bingöl/Genç/Yayla’da ikamet eden sanığın Diyarbakır/Sur’da, kemer ile bel arasına sıkıştırılmış net 595 gr toz esrarla yakalanması; miktar, bulundurma şekli, yakalanma yeri ve zamanı bir arada gözetilerek ticaret kabulü (Y10CD 2020/1384 K.).
Ekonomik durum ile miktarın birlikte değerlendirilmesi:
Sanığın beyan ettiği düşük gelir ile yüksek miktar uyuşturucu bulundurma arasındaki orantısızlık, ticaret şüphesini güçlendirebilir.
- Örnek: Aylık 600 TL geliri olduğunu söyleyen, sabit işi ve kalacak yeri bulunmayan sanığın net 1044,5 gr esrarı “bir yıllık kişisel kullanım” diye taşımasına ilişkin; yalnızca bu söyleme dayanılarak kullanmak için bulundurma kararı verilmesi bozma nedenidir (Y20CD 2017/6396 K.).
Suç Vasıflandırmasında Miktar Dışındaki Ölçütler
Özet: Yargıtay’a göre uyuşturucu madde kişisel kullanım sınırı tek başına suç vasfını belirlemeye yetmez; amaç (kullanma/ticaret) somut emarelerle saptanır.
- İlke: 0,1 gr dahi, koşullara göre kullanmak için bulundurma veya ticari amaçla bulundurma sayılabilir (Y20CD 2017/6864).
- Değerlendirme başlıkları:
- Sanığın hareketleri: Müşteri arama, pazarlık, numune gösterme vb.
- Ele geçiriliş/bulundurma biçimi ve çeşitlilik: Çok sayıda küçük paket, hassas terazi, birden fazla tür (esrar, eroin, kokain, MDMA, sentetik kannabinoid vb.).
- Yer, zaman ve belirlenen dönem içinde tüketilebilecek miktar.
- Sanığın kullanım alışkanlığı: Uyuşturucu kullanıp kullanmadığına ilişkin bulgular.
- Sosyal/ekonomik durum: Gelir, geçim kaynağı ve masraf/miktar orantısı.
Sonuç ve Uygulama İlkeleri
Özet: Uyuşturucu madde kişisel kullanım sınırı, maddenin türü ve olaya özgü koşullarla birlikte değerlendirilir; miktar bir başlangıç göstergesidir, tek başına belirleyici değildir.
- Esrar: Uygulamada ~600–700 gr ve altı, ek emare yoksa kullanım lehine.
- Eroin/Kokain: ~20 gr ve üzeri, çoğunlukla ticaret emaresi.
- Haplar (MDMA): ~50 adet ve üzeri, genel kabulle ticaret; ancak somut olay farklılık gösterebilir.
- Metamfetamin: Kesin ölçüt yok; ~10 gr altı çoğu kez kullanım lehine; paketleme/yakalanma şekli sonucu değiştirebilir.
- Kenevir: ~20 köke kadar, başka ticaret delili yoksa kişisel kullanım kabulü.
(Ek) Günlük Kullanım Örnekleri – Kısa Hatırlatma
Özet: Aşağıdaki aralıklar, uyuşturucu madde kişisel kullanım sınırı değerlendirmesinde destekleyici niteliktedir.
- Esrar: 2 gr/gün | Eroin: 150 mg/gün | Kokain: 60 mg/gün | Haplar: 3–4 adet/gün
Avukat Gökhan Yağmur Kimdir?
Av. Gökhan Yağmur, İstanbul merkezli olarak faaliyet gösteren, ceza hukuku, aile hukuku, ticaret hukuku ve fikri mülkiyet hukuku alanlarında uzmanlaşmış bir avukattır. Uzun yıllara dayanan mesleki deneyimiyle birlikte yalnızca dava ve uyuşmazlıkların çözümünde değil, aynı zamanda önleyici hukuk danışmanlığı, sözleşme yönetimi ve şirketlere stratejik hukuki destek sunmaktadır.
Ceza yargılamaları, boşanma ve velayet davaları, ticari uyuşmazlıklar ve marka–patent süreçlerinde müvekkillerine etkin savunma ve çözüm odaklı yaklaşımıyla hizmet vermektedir. Ayrıca TÜRKPATENT, USPTO ve EUIPO nezdinde marka tescili ve fikri mülkiyet koruması konularında hem yerli hem de yabancı müvekkillere danışmanlık sağlamaktadır. – Turkey Brand Law
Kurucusu olduğu Hukuk Plus, HukukBankasi.net ve diğer dijital projeleriyle hukuk öğrencileri, stajyer avukatlar ve meslektaşlara yönelik özgün bir ekosistem geliştirmiştir. Bu sayede hukuk bilgisinin paylaşımı, güncel içtihatların takibi ve mesleki dayanışmanın güçlenmesine katkı sunmaktadır.
Av. Gökhan Yağmur, girişimci vizyonu ile yalnızca klasik avukatlık hizmeti sunmakla kalmayıp; marka yönetimi, e-ticaret hukuku, uluslararası şirket danışmanlığı ve dijital hukuk çözümleri alanlarında da fark yaratan çalışmalara imza atmaktadır.
Daha fazla bilgi için:
📌 www.gokhanyagmur.com
📌 www.gokhanyagmur.com.tr
📞 0542 157 06 34
Yolculuk Süresini Hesaplayın
Yakındaki yerler için seyahat süresini ve yol tariflerini görün
