Tehdit Suçu Nedir? (TCK m.106) | Cezası, Unsurları ve Yargıtay Kararları – Av. Gökhan Yağmur
Tehdit suçu, bir kimsenin hayatına, vücut veya cinsel dokunulmazlığına ya da malvarlığına yönelik saldırı tehdidiyle işlenen suçtur. TCK m.106 kapsamı, cezalar, unsurlar ve Yargıtay kararları hakkında detaylı açıklamayı Av. Gökhan Yağmur’dan öğrenin.
Tehdit Suçu Nedir? (TCK m.106)
Tehdit suçu; failin iradesine bağlı bir kötülüğün, belirli bir kişiye karşı gelecekte gerçekleşecekmiş gibi gösterilmesiyle oluşan bir suç tipidir. Başka bir ifadeyle, bir kimsenin haksız bir zarara veya kötülüğe uğratılacağının bildirilmesi, bu suçun temel unsurunu meydana getirir. Tehdit bildirimi yalnızca sözle değil, aynı zamanda davranışla da yapılabilir. Örneğin, “seni mahvedeceğim” şeklindeki sözler basit tehdit suçu, belindeki silahı göstererek gözdağı vermek ise silahla tehdit suçu olarak değerlendirilir.
Bu suç türü, Türk Ceza Kanunu’nun 106. maddesinde düzenlenmiş olup kişilerin iç huzuru, karar verme özgürlüğü ve sükûnet duygusunu korumayı amaçlar. Fail, tehditte bulunurken mağdurdan haksız bir çıkar sağlamak veya onun şeref ve saygınlığını zedelemeyi hedefliyorsa, bu durumda şantaj suçu gündeme gelebilir.
Tehdit Kavramı ve Hukuki Anlamı
Tehdit, bir kimseye gelecekte gerçekleşmesi mümkün bir zarar veya kötülüğün yöneltileceğinin bildirilmesidir. Bu bildirimin sözle yapılması şart olmayıp, davranış, yazı, şekil, işaret veya resim gibi yollarla da gerçekleştirilebilir. Önemli olan, tehdit edilen kötülüğün mağdur tarafından öğrenilmesidir.
Örneğin, mağdura silah göstermek, el hareketiyle korkutmak veya tehdit içerikli bir not bırakmak da bu kapsamda değerlendirilir.
Bu yönüyle tehdit suçu, mağdurun psikolojik güvenliğini ve karar verme özgürlüğünü koruyan bir suç tipidir (Bkz. M. Emin Artuk – A. Gökçen, Ceza Hukuku Özel Hükümler, Adalet Yayınevi, 17. Baskı, s. 340).
Tehdit Suçu TCK 106. Madde Metni
Aşağıda Türk Ceza Kanunu’nun 106. maddesinde yer alan tehdit suçuna ilişkin düzenleme yer almaktadır:
TCK m.106
(1) Bir başkasını, kendisinin veya yakınının hayatına, vücut veya cinsel dokunulmazlığına yönelik bir saldırı gerçekleştireceğinden bahisle tehdit eden kişi, altı aydan iki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Bu suçun kadına karşı işlenmesi hâlinde cezanın alt sınırı dokuz aydan az olamaz.
Malvarlığı itibarıyla büyük bir zarara uğratacağından veya sair bir kötülük edeceğinden bahisle tehditte bulunulması hâlinde ise, mağdurun şikâyeti üzerine, iki aydan altı aya kadar hapis veya adlî para cezasına hükmolunur.(2) Tehdidin;
a) Silahla,
b) Kişinin kendisini tanınmayacak bir hâle koyması suretiyle, imzasız mektupla veya özel işaretlerle,
c) Birden fazla kişi tarafından birlikte,
d) Var olan veya varsayılan suç örgütlerinin oluşturdukları korkutucu güçten yararlanılarak,
işlenmesi hâlinde, fail hakkında iki yıldan yedi yıla kadar hapis cezasına hükmolunur.(3) Tehdit amacıyla kasten öldürme, yaralama veya mala zarar verme suçunun işlenmesi hâlinde ayrıca bu suçlardan dolayı da ceza verilir.
Tehdit Suçunun Konusu ve Korunan Hukuki Değer
Tehdit suçunda korunan temel hukuki değer, bireylerin iç huzuru, güvenlik duygusu ve karar verme özgürlüğüdür. Failin eylemi, mağdurun psikolojik bütünlüğüne ve özgür iradesine yöneliktir. Bu nedenle suçun mağduru, sadece gerçek kişiler olabilir.
Tüzel kişilere (örneğin, şirket, dernek veya vakıflara) karşı tehdit suçu işlenemez; çünkü bu suç türü, doğrudan kişinin manevi bütünlüğünü koruma amacını taşır. Ancak, “B şirketini yok edeceğim” şeklindeki bir ifade, tüzel kişi açısından tehdit suçu oluşturmazken, şirketin ortakları veya yöneticileri açısından kişisel tehdit olarak kabul edilebilir.
Tehdit Suçunun Hukuki Niteliği
Tehdit suçu, tehlike suçu niteliği taşır. Bu suçun gerçekleşmesi için fiilin doğrudan bir zarara yol açması gerekmez; önemli olan mağdurun korkutulmasıdır. Failin, tehdidini yerine getirip getirmemesi suçun oluşumuna etki etmez.
Örneğin, “seni bıçaklayacağım” demek, fiilen bıçaklama eylemi gerçekleşmemiş olsa dahi tehdit suçunu oluşturur. Burada failin kastı, mağdurda korku ve endişe yaratmaya yöneliktir.
Tehdit Suçu Şikayet, Zamanaşımı ve Uzlaştırma
Tehdit suçunda şikâyet, zamanaşımı ve uzlaştırma uygulamaları tehdidin niteliğine göre farklılık gösterir.
- Basit tehdit suçu (malvarlığına veya sair kötülüğe yönelen tehdit) şikâyete tabidir. Mağdurun fiili ve faili öğrendiği tarihten itibaren 6 ay içinde şikâyette bulunması gerekir.
- Yaşama, vücut veya cinsel dokunulmazlığa yönelik tehditler ise resen soruşturulur, şikâyete bağlı değildir. Bu tür tehditlerde dava zamanaşımı süresi 8 yıldır.
- TCK m.106/1’deki temel tehdit suçu, uzlaştırma kapsamındaki suçlardandır. Soruşturma veya kovuşturma aşamasında öncelikle uzlaştırma prosedürü uygulanmalı, uzlaşma sağlanmadığı takdirde dava sürecine devam edilmelidir.
Tehdit Suçunun Unsurları
Özet: Tehdit suçu; mağdura, failin iradesine bağlı ve geleceğe dönük bir kötülüğün gerçekleşeceğinin bildirilmesiyle oluşur. Bildirimin, mağdurun karar verme ve serbestçe hareket etme özgürlüğünü sarsacak ağırlıkta olması gerekir. Fiilin objektif olarak korku ve endişe yaratmaya elverişli bulunması yeterlidir.
Tehdit suçunun varlığı için mağdura ağır ve haksız bir zarara uğratılacağı yönünde bildirim yapılması şarttır. Bu zarar, failin iradesine bağlı, gelecekte gerçekleşebilecek bir kötülük biçiminde sunulmalıdır. Bildirimin söz, yazı, davranış, işaret veya sembol yoluyla yapılması mümkündür; burada belirleyici olan, tehdidin mağdurun bilgisine ulaşmasıdır.
Tehdidin mağdurun iç huzurunu bozacak ve irade serbestisini kısıtlayacak yoğunlukta olması aranır. Eylem, mağdur üzerinde fiilen korku doğurmuş olmak zorunda değildir; objektif elverişlilik yeterlidir. Somut olayda, tehdit fiilinin muhatap üzerinde etki doğurup doğurmadığından bağımsız şekilde, eylemin korkutucu, ürkütücü ve ciddi nitelik taşıması zorunludur.
Tehdit suçunda manevi unsur yönünden genel kast yeterlidir. Failin, tehdidi bilerek ve isteyerek gerçekleştirmesi ve bildirilen zararın haksız olması gerekir. Ciddiyet taşımayan, mizah veya alay sınırında kalan ifadeler, bu yoğunluğu sağlamadıkça tehdit kastı doğurmaz.
Olayın değerlendirilmesinde; tarafların bulundukları ortam, sözlerin içeriği, karşılıklı davranışlar, ifadelerin söylenme nedeni ve koşulları dikkate alınır. Fail ve mağdurun kimlik, konum ve kişilik özellikleri de somut olayla birlikte gözetilerek tehdit suçu şartlarının oluşup oluşmadığı tartışılır.
Fail, tehdit suçunu bizzat işleyebileceği gibi aracı kullanarak da işleyebilir. Örneğin, “yarın ölümü tadacaksın” yazılı bir notu A kişisine verip mağdura ulaştıran fail, TCK m.106/1 ilk cümledeki temel şekli gerçekleştirmiş sayılır.
Tehdit Suçunda Hukuka Başvuru ve Uyarı Sınırı
Özet: Hak arama amacıyla ve hukuka başvuruyu ifade eden sözler tehdit suçu oluşturmaz. Uyarı mahiyetindeki beyanlar ile tehdidin farkı; kötülüğün failin iradesine bağlı olup olmamasındadır. Ancak “uyarı” görünümü altında icra edilen bazı ifadeler, şartları varsa tehdit sayılabilir.
“Hukuk önünde hesaplaşma” veya hak arama iradesini içeren sözler, kural olarak tehdit suçu oluşturmaz. Örneğin “seni mahkemeye vereceğim, sürüm sürüm sürüneceksin” ifadesi, tehdit suçu kapsamında değerlendirilmez.
Uyarı niteliğindeki sözlerde, bildirilen tehlikenin gerçekleşmesi uyarıyı yapanın iradesine bağlı değildir. Buna karşılık tehditte, bildirilen kötülüğün faili bizzat gerçekleştirme kudretini üstlenir. Ancak, “burayı terk etmezsen biri gelir seni bacağından vurur, benden söylemesi” gibi, uyarı görünümü altında gözdağı içeren sözler tehdit suçunu oluşturabilir.
Geleceğe Dönük Olmayan veya Failin İradesine Bağlı Olmayan Sözler
Özet: Geleceğe yönelik kötülük içermeyen beyanlar yahut failin iradesine bağlı bulunmayan eylemleri konu alan ifadeler tehdit suçunu doğurmaz. Yetkisiz kişinin “sizi sürdürürüm” demesi buna örnektir.
Gelecekte gerçekleşecek bir kötülük bildirmeyen sözler tehdit suçu kapsamında değildir. Örneğin, “ben boğazını sıkmadım, sıksaydım ölürdü…” (Y4CD-K.2016/9743) şeklindeki ifadeler, gelecek yönelimli bir tehdit oluşturmaz.
Failin iradesine bağlı olmayan bir eylem tehdidi de suçu oluşturmaz. Örneğin, “hepinizi sürdürürüm” sözleri, failin mağdurların görev yerini değiştirme yetkisi bulunmadığında tehdit sayılmaz (Y4CD-K.2014/26302; Y18CD-K.2017/11308).
Şarta Bağlı Tehdit Suçu
Özet: Tehdidin bir şarta bağlandığı hâllerde, failin bu şartın gerçekleşmesi üzerinde etkili olabilecek iradeye sahip olması gerekir. Failin etkisinin bulunmadığı şartlara bağlanan ifadeler, tehdit suçunun unsurlarını karşılamaz.
Şartlı tehditte mahkûmiyet için, failin şartın gerçekleşmesini sağlama kudreti aranır. Mahkeme, failin bu şartı ne şekilde etkileyebileceğini somutlaştırmalıdır; aksi hâlde tehdit suçu oluşmaz (Y4CD-K.2019/13619). “Ablamın saçının teline zarar verirsen ben de sana zarar veririm”, “iyi ki erkek değilsin, yoksa ölürdün”, “dua et yanında yenge var, yoksa kafanı kırardım” (Y4CD-K.2016/7385) gibi sözler, şarta bağlı olmakla birlikte tehdit suçunun unsurlarını karşılamaz.
Tehdit Suçunun Tamamlayıcı Niteliği ve Diğer Suçlarla İlişkisi
Özet: Tehdit suçu, diğer bazı suçların unsuru veya ağırlaştırıcı nedeni olduğunda ayrıca cezalandırılmaz. Özellikle yağma suçunda tehdidin içkin olması sebebiyle, faile yalnızca yağma bakımından ceza verilir.
Tehdit suçu, tamamlayıcı ve genel nitelikte bir tiptir. Failin davranışı TCK’da düzenlenen başka bir suçun unsuru yahut ağırlaştırıcı nedeni ise, ayrıca tehditten hüküm kurulmaz. Örneğin, yağma suçunda tehdit unsur teşkil ettiğinden, fail yalnız yağmadan cezalandırılır.
Tehdit Suçunun Yöneldiği Değerler (Kapsam)
Özet: Tehdit suçu; yaşam, vücut dokunulmazlığı, cinsel dokunulmazlık, malvarlığı ve sair kötülük bildirimi olmak üzere farklı korunan yararlara yöneltilebilir. Her bir kategori, TCK m.106’daki alt ayrımlara göre değerlendirilir.
- Yaşama karşı tehdit: “Seni cehenneme göndereceğim” (TCK m.106/1, ilk cümle).
- Vücut dokunulmazlığına karşı tehdit: “Abinin bacaklarını kıracağım” (TCK m.106/1, ilk cümle).
- Cinsel dokunulmazlığa karşı tehdit: “Senin a… koyarım” (TCK m.106/1, ilk cümle).
- Malvarlığına karşı tehdit: “Arabanı yakarım” (TCK m.106/1, ikinci cümle).
- Sair kötülük tehdidi: “Sana gününü göstereceğim” (TCK m.106/1, ikinci cümle).
Sair Tehdit Suçu (Basit Halin Genel Kategorisi)
Özet: Sair tehditte, beyan; hayat, vücut, cinsel dokunulmazlık ve malvarlığı dışındaki genel nitelikli bir kötülüğü bildirir. Açık bir kötülük bildirimi ve kastı içermeli; hukuka başvuru veya tepkisel ifadeler bu kapsamda değerlendirilmemelidir.
Sair tehdit suçu, failin mağdura yönelik genel bir kötülük bildirdiği hâllerde oluşur. Örneğin, “bisikletini kıracağım” şeklindeki söz, malvarlığına yönelik tehdittir ve sair tehdit sayılmaz; buna karşılık “defolup gitmezsen sen görürsün” ifadesi sair tehdittir. Bu kategoride, açık kötülük bildirimi ve kastın varlığı aranır; sırf haksız uygulamaya tepki içeren, yasal yollara başvuruyu ima eden sözler, bağlam bütünlüğünde tehdit suçunun elverişlilik ve yeterlilik şartlarını karşılamayabilir (Y4CD-K.2020/12515).
Tehdit Suçunda Doğrudan ve Gıyapta İşleme Biçimleri
Özet: Tehdit, mağdura doğrudan yöneltilebileceği gibi, iletme kastıyla üçüncü kişiye söylenerek gıyapta da işlenebilir. Gıyapta tehditte, sözlerin mağdura iletileceği makul şekilde öngörülmelidir.
Doğrudan Tehdit
Tehdit, yüz yüze veya telefon, WhatsApp, Telegram, Instagram, Facebook, X gibi iletişim araçlarıyla doğrudan mağdura yöneltilebilir. Örneğin, “başınıza gelecekleri göreceksiniz” sözlerinin telefonla mağdura söylenmesi, doğrudan tehdit niteliğindedir.
Gıyapta Tehdit (İletme Kastı)
Fail, tehdit içeren sözleri mağdura iletmesi muhtemel bir kişiye iletme kastıyla söylerse suç oluşur. Örneğin, mağdurun kardeşine “abinin son günleri, yarın öldüreceğim” denilmesi, iletme kastıyla tehdittir; bu durumda TCK m.106/1 uygulanır (Y4CD-K.2019/12236).
Silahla gıyapta tehdit için ise, mağdurun yokluğunda silahın, mağdurun evi veya aracı gibi sürekli kullandığı eşyalarında iz veya hasar bırakacak şekilde kullanılması gerekir; sırf silahın gıyapta teşhiri yeterli değildir (Y4CD-K.2020/5749).
Kavga Sırasında Söylenen Sözler ve Tehdit Suçu
Özet: Kavga anında fevren söylenen sözler, kural olarak tehdidi ortadan kaldırmaz; önemli olan sözlerin objektif korkutuculuğu ve tehditte tasarlamanın aranmayışıdır. Haksız tahrik yalnızca cezada indirim sebebi olabilir.
Tartışma ve kavga sırasında, anlık öfkeyle sarf edilen sözler, şartları varsa yine tehdit suçu oluşturabilir. Zira tehditte tasarlama koşulu aranmaz; sözlerin objektif olarak korkutucu nitelik taşıması yeterlidir. “Senin kafanı koparır, aşağı atarım” şeklindeki beyan bu kapsamdadır; tehdit kastının yokluğu gerekçesiyle beraat verilmesi hukuka aykırıdır (Y4CD-K.2014/3045). Mevzuatta haksız tahrik, ancak uygun koşullarda indirim nedeni olabilir.
Tehdit Suçunun Nitelikli Hâllerine Giriş (TCK m.106/2)
Özet: Nitelikli tehdit; silahla, kendini tanınmayacak hâle koyarak, imzasız mektupla veya özel işaretlerle, birden fazla kişiyle birlikte ya da suç örgütünün korkutucu gücünden yararlanarak işlendiğinde söz konusudur. Bu hâllerde ceza 2 yıldan 7 yıla kadar hapis olarak belirlenmiştir.
TCK m.106/2 uyarınca;
- Silahla,
- Kendisini tanınmayacak hâle koyarak, imzasız mektupla veya özel işaretlerle,
- Birden fazla kişi tarafından birlikte,
- Var olan veya var sayılan suç örgütlerinin korkutucu gücünden yararlanarak
işlenen tehdit fiilleri, nitelikli tehdit suçu oluşturur ve iki yıldan yedi yıla kadar hapis cezası öngörülür.
Yüksek yargı içtihatlarına göre, silahlı tehditte failin silahı yalnızca bulundurması yetmez; tehdidin gerçekleştirilmesi sırasında silahın korkutucu gücünden yararlanılmış olmalıdır (örn. beldeki silahın gösterilmesi de bu kapsamdadır; CGK-K.2021/491). Mağdurun yokluğunda silah teşhiri, iz veya hasar gibi objektif emareler bırakılmadıkça nitelikli hâle ulaşmaz (Y4CD-2020/9553; Y4CD-2020/447).
Tehdit Suçunun Nitelikli Hâlleri ve Cezaları (TCK m.106/2)
Özet: Tehdit suçu bazı durumlarda daha ağır cezayı gerektiren nitelikli hâllerle işlenebilir. Bu hâller; silahla, kimliğini gizleyerek, imzasız mektupla, özel işaretlerle, birden fazla kişiyle birlikte veya suç örgütlerinin korkutucu gücünden yararlanarak tehditte bulunulmasıdır.
Tehdit suçunun nitelikli şekli, failin mağduru daha güçlü bir korku etkisi altına alması nedeniyle TCK m.106/2 kapsamında daha ağır bir cezayı gerektirir. Bu tür tehditlerde ceza iki yıldan yedi yıla kadar hapis olarak belirlenmiştir. Ayrıca, suçun mağdurunun kadın olması hâlinde, failin cinsiyetine bakılmaksızın cezanın alt sınırı dokuz aydan az olamaz.
1. Silahla Tehdit Suçu (TCK m.106/2-a)
Özet: Failin, tehdit eylemini bir silah kullanarak veya silahın korkutucu gücünden yararlanarak işlemesi, tehdidin ciddiyetini artırır ve cezayı ağırlaştırır. Silahın gerçekten kullanılmasına gerek yoktur; silahın varlığı ve tehditte araç olarak kullanılması yeterlidir.
Silah Kavramı ve Kapsamı
5237 sayılı TCK m.6/1-f uyarınca “silah”, saldırı veya savunmada kullanılmaya elverişli her türlü aracı ifade eder. Bu kapsamda yalnızca tabanca, bıçak, pala gibi klasik silahlar değil; taş, demir çubuk, sopa, çatal, tornavida gibi eşyalar da silah sayılmaktadır.
Yargıtay içtihatlarına göre, failin köpeğini mağdura saldırtma tehdidi bile silahlı tehdit olarak kabul edilmiştir. Çünkü fail, hayvanı bir saldırı aracı olarak kullanarak mağdur üzerinde korku yaratmaktadır.
Silahla tehdit suçunun oluşması için silahın mağdura gösterilmesi veya yöneltilmesi yeterlidir. Silahın mutlaka kullanılmasına ya da tehdit içeren sözlerin söylenmesine gerek yoktur. Ancak, mağdurun silahı görmesi veya algılaması gerekir; silah gizli tutulmuşsa bu nitelikli hâl oluşmaz.
Yargıtay’a göre, silahla tehdit suçunun kabulü için failin silahı mağdura yöneltmesi, teşhir etmesi veya korkutucu gücünden yararlanması gerekir (YCGK-K.2021/491). Sadece failin silahlı olması veya silahın olay yerinde bulunması yeterli değildir.
Ayrıca, kuru sıkı tabanca ile yapılan tehdit de mağdurun silahın kuru sıkı olduğunu bilmemesi hâlinde silahlı tehdit olarak değerlendirilir (Y4CD-K.2012/3464).
Yargıtay Kararlarından Örnekler
- Failin, “sizi öldüreceğim” diyerek elindeki bıçağı mağdura göstermesi (Y4CD-K.2021/6535).
- “Elimdeki köpeği bırakırım, seni ısırttırırım” demesi (köpek silah sayılmıştır, Y4CD-K.2022/18406).
- Failin, eline demir çubuk alıp “bacaklarını kırarım” demesi (Y4CD-K.2018/11123).
- Failin, kuru sıkı tabancayı mağdura doğrultması (Y4CD-K.2015/30142).
2. Kendisini Tanınmayacak Hâle Koyarak Tehdit (TCK m.106/2-b)
Özet: Failin, tehditte bulunurken kimliğini gizlemek amacıyla dış görünüşünü değiştirerek tanınmaz hâle gelmesi, mağdurda korkuyu artırdığı için cezayı ağırlaştırır.
Failin kılık veya görünüm değişikliği yaparak, örneğin maske takması, takma sakal kullanması, bıyık takması, yüzünü gizlemesi hâlinde bu nitelikli şekil oluşur. Ancak bu durum, yalnızca yüz yüze tehditlerde uygulanabilir.
Telefon veya e-posta gibi uzaktan iletişim araçlarıyla yapılan tehditlerde failin tanınmaması, bu bent kapsamında değerlendirilmez. Zira madde gerekçesinde, bu hükmün amacının, yüz yüze karşılaşılan tehditlerde mağdurun savunmasızlığını gidermek olduğu belirtilmiştir (A. Egemenoğlu, Yargıtay Kararları Işığında Tehdit Suçu, 2017, s. 79–80).
Fail kimliğini gizlemeye çalışsa bile, mağdur tehdidin kimden geldiğini anlayabiliyor veya makul biçimde tahmin edebiliyorsa, nitelikli hâl uygulanmaz (CGK-K.2021/363).
Yargıtay Örnekleri
- Failin maske takarak tehditte bulunması → nitelikli tehdit (Y4CD-K.2019/16587).
- Failin sahte kimlikle telefonda kendisini asker olarak tanıtması → tanınmayacak hâle koyma suretiyle tehdit (Y4CD-K.2017/280).
- Failin “gizli numaradan arama” yapması → nitelikli tehdit sayılmaz (Y4CD-K.2013/22518).
3. İmzasız Mektup, E-mail veya Faksla Tehdit (TCK m.106/2-b)
Özet: Failin kimliğini gizleyerek imzasız mektup, e-posta, faks veya benzeri araçlarla tehditte bulunması hâlinde, mağdurun savunma imkânı azalır. Bu nedenle kanun koyucu bu hâli daha ağır cezayı gerektiren nitelikli tehdit olarak düzenlemiştir.
“Mektup” kavramı geniş anlamda yorumlanmakta olup faks, e-mail, telgraf veya sosyal medya mesajları gibi tüm yazılı iletişim biçimlerini kapsar. Önemli olan, göndericinin kim olduğunun mağdur tarafından anlaşılamamasıdır.
Eğer mağdur mektubun fail tarafından yazıldığını içerikten anlayabiliyorsa veya failin kimliği zaten biliniyorsa, bu nitelikli hâl uygulanmaz.
Yargıtay Uygulaması
- Failin imzasız tehdit mektubu göndermesi ve kimliğinin sonradan belirlenmesi → nitelikli tehdit (Y4CD-K.2016/11902).
- Failin mektubun altında imza olmasa da mağdurun yazıyı tanıması → nitelikli hâl oluşmaz (Y4CD-K.2019/8807).
- Failin e-mail üzerinden tehdit etmesi ve mağdurun göndereni bilmemesi → nitelikli tehdit (CGK-K.2021/363).
4. Özel İşaretlerle Tehdit Suçu (TCK m.106/2-b)
Özet: Failin tehdidini semboller, işaretler veya nesneler aracılığıyla iletmesi de nitelikli tehdit sayılır. Bu tür fiiller, mağdurun kim tarafından tehdit edildiğini bilememesi nedeniyle korkunun yoğunlaşmasına neden olur.
Örneğin; mağdurun ev kapısına çarpı işareti koymak, kuru kafa resmi çizmek, mermi bırakmak gibi davranışlar özel işaretlerle tehdit kapsamına girer.
Yargıtay’a göre, tehdidin özel işaretlerle işlendiğinin kabulü için, eylemin kimin tarafından yapıldığının mağdurca bilinmemesi gerekir. Fail biliniyorsa, bu nitelikli hâl yerine silahla tehdit hükümleri uygulanır (Y4CD-K.2021/1768).
Karar Örnekleri
- Mağdurun evine bırakılan mermi ve tehdit notu → özel işaretlerle tehdit (Y4CD-K.2021/16282).
- Failin mağdura “kapının önüne bir emanet bıraktım” diyerek mermi göndermesi ve kimliğinin bilinmesi → nitelikli hâl oluşmaz (Y4CD-K.2021/1768).
5. Birden Fazla Kişiyle Birlikte Tehdit (TCK m.106/2-c)
Özet: Birden fazla failin, mağduru ortak irade ile tehdit etmesi durumunda mağdur üzerindeki korku daha yoğun olur. Bu nedenle kanun koyucu bu hâli nitelikli tehdit olarak düzenlemiştir.
Bu nitelikli hâlin uygulanabilmesi için fail sayısının en az iki olması ve tehdidin birlikte, ortak kastla yapılması gerekir. Fail sayısının birden fazla olması, mağdurun kendini savunma imkânını azaltır ve suçun tehlikeliliğini artırır (YCGK-K.2017/35).
Birlikte tehdit hâlinde faillerin olay yerinde bulunması ve eylemin müşterek şekilde gerçekleştirilmesi zorunludur (Y4CD-K.2017/990).
Yargıtay Karar Örnekleri
- Sanığın kardeşleriyle birlikte okul müdürünü tehdit etmesi (Y4CD-K.2021/1945).
- İki sanığın sağlık çalışanlarını birlikte tehdit etmesi, ancak önceden anlaşma bulunmadığının kanıtlanamaması → hükmün bozulması (Y4CD-K.2020/20562).
6. Suç Örgütü İsmi Kullanarak Tehdit (TCK m.106/2-d)
Özet: Failin tehdit ederken mevcut ya da varsayılan bir suç örgütünün adını kullanması, mağdurun korkusunu artırdığı için cezayı ağırlaştırır. Bu örgüt fiilen mevcut olabileceği gibi, hayali de olabilir.
Tehdit, “var olan veya var sayılan suç örgütlerinin oluşturdukları korkutucu güçten yararlanılarak” işlendiğinde bu nitelikli hâl doğar. Failin o örgüte üye olması veya yöneticisi bulunması gerekmez. Önemli olan, mağdurun bu örgüt bağlantısına inandırılmış olmasıdır (Y4CD-K.2021/25013).
Yargıtay Karar Örneği
- Failin, “PKK’ya kötü davranamazsın, seni de masanı da yok ederiz” demesi, örgüt ismi kullanarak tehdit suçunu oluşturur (Y4CD-K.2014/23991).
Bu nitelikli hâlde, mağdurun failin gerçekten örgütle bağlantısı olduğuna dair makul bir nedeninin bulunması yeterlidir. Tehdidin örgüt gücüyle ilişkilendirilmiş olması, mağdur üzerindeki korkunun derecesini artırır.
Tehdit Suçunun Nitelikli Hâllerine İlişkin Değerlendirme
Özet: Tehdit suçunun nitelikli biçimleri, failin eylemi daha cüretkâr veya mağdur açısından daha korkutucu hale getirmesi sebebiyle ağır ceza öngörür. Her hâlde, mağdurun kimliği, failin yöntemi ve olayın koşulları birlikte değerlendirilmelidir.
Silahın kullanılması, failin kimliğini gizlemesi, örgüt adı kullanması veya birden fazla kişiyle tehditte bulunması, tehdit suçunun korkutuculuk düzeyini artırır. Bu nedenle yasa koyucu, nitelikli tehdit hâllerinde iki yıldan yedi yıla kadar hapis cezası öngörmüştür.
Tehdit Suçu Teşkil Eden Söz ve Davranış Örnekleri
Özet: Tehdit suçu, failin mağdura karşı yönelttiği söz veya davranışların objektif olarak korkutucu ve endişe verici nitelikte olması hâlinde oluşur. Yargıtay kararlarında, bu suçun hangi söz ve hareketlerle vücut bulabileceğine dair pek çok örnek yer almaktadır.
Tehdit suçu, genellikle mağdurun yaşamına, vücut bütünlüğüne, cinsel dokunulmazlığına, malvarlığına ya da sair bir kötülüğe yönelmiş beyanlarla işlenir. Suçun temel şekli TCK m.106/1, ilk cümlede, nitelikli halleri ise ikinci ve üçüncü fıkralarda düzenlenmiştir.
Aşağıda, Yargıtay içtihatlarında tehdit suçunun farklı şekillerine örnek teşkil eden söz ve davranışlar sıralanmıştır.
1. Tehdit Suçunun Temel Şeklini Oluşturan Söz ve Davranışlar
Bu tür tehditlerde fail, mağduru doğrudan hayatına, vücut veya cinsel dokunulmazlığına yönelik bir saldırı ile korkutmaktadır.
TCK m.106/1’in ilk cümlesine göre fail, “bir başkasını kendisinin veya yakınının hayatına, vücut veya cinsel dokunulmazlığına yönelik saldırı gerçekleştireceğinden bahisle” tehdit ederse 6 aydan 2 yıla kadar hapis cezası alır.
Yargıtay karar örnekleri:
- “Seni öldürürüm.” (Y4CD-K.2015/22634)
- “Seni öldürteceğim.” (Y4CD-K.2019/6648)
- “Senin kemiklerini kırarım.” (Y4CD-K.2017/13478)
- “Bu evi de seni de yakarım.” (Y4CD-K.2015/37733)
- “Pompalı tüfek aldım, ananıza boşaltacağım.” (Y4CD-K.2017/12594)
- “Seni oğullarıma sinkaf ettireceğim.” (Y4CD-K.2019/10019)
- “Benimle eve geleceksin, ya öldürürüm ya sakat bırakırım.” (Y4CD-K.2019/8375)
Bu tür ifadeler mağdurun doğrudan yaşam hakkına veya fiziksel bütünlüğüne yöneldiği için tehdit suçunun temel hâlini oluşturur.
2. “Sair Tehdit” Suçunu Oluşturan Söz ve Davranışlar
Özet: Hayat, vücut, cinsel dokunulmazlık veya malvarlığı dışında kalan, genel nitelikli kötülük bildiren sözler “sair tehdit” kapsamına girer.
Bu tür tehditlerde fail, mağdura açıkça “sana kötülük yapacağım” anlamı taşıyan ifadeler yöneltir. Sair tehdit, şikâyete tabi olup faile 2 aydan 6 aya kadar hapis veya adlî para cezası verilir.
Yargıtay örnekleri:
- “Sana gösteririm.” (Y4CD-K.2015/23886)
- “Günlerini göreceksin.” (Y4CD-K.2021/5643)
- “Seni mahvederim.” (Y4CD-K.2020/20914)
- “Ayağını denk al.” (Y4CD-K.2019/13043)
- “Bu işi uzatma yoksa senin için kötü olur.” (Y4CD-K.2019/18145)
- “Senin adresini biliyorum, yakında görüşürüz.” (Y4CD-K.2019/17984)
Bu tür sözlerde, fail mağdurun iç huzurunu bozmaya elverişli bir tehditte bulunmuş, ancak bu tehdit belirli bir yaşamsal değere yönelmemiştir.
3. Malvarlığına Yönelik Tehdit Suçu Örnekleri
Özet: Failin mağdurun ekonomik değerlerine zarar vereceği yönündeki beyanları, malvarlığına yönelik tehdit suçunu oluşturur.
Bu durumda mağdurun şikâyeti üzerine fail hakkında iki aydan altı aya kadar hapis veya adlî para cezası verilir. Tehdit, malın tahrip edilmesi, yok edilmesi, kirletilmesi gibi somut zarar olasılıklarını içermelidir.
Yargıtay kararlarından örnekler:
- “Evi yakacağım, çık.” (Y4CD-K.2020/6253)
- “Camınızı çerçevenizi indiririm.” (Y4CD-K.2016/9491)
- “Oteli yakarım, başınıza yıkarım.” (Y4CD-K.2020/12515)
- “Duvarı yıktıktan sonra kapıyı da yıkacağım.” (Y4CD-K.2020/3454)
- “Arabanı yakarım.” (Y4CD-K.2016/2380)
Bu tehditlerde failin amacı, mağdurun malvarlığı üzerinden korkutma etkisi yaratmaktır.
4. Nitelikli Tehdit Suçuna Örnek Teşkil Eden Söz ve Davranışlar
Özet: Silahla, örgüt ismiyle veya birden fazla kişiyle yapılan tehditler, nitelikli tehdit kapsamında değerlendirilir. Bu tür eylemlerde mağdurun korkusu objektif olarak artar.
a) Silahla Tehdit Örnekleri
- “Elimdeki köpeği salarım, seni ısırttırırım.” (Y4CD-K.2022/18406)
- “Hepinizi doğrayacağım.” diyerek bıçak fırlatmak (Y6CD-K.2021/20712).
- Sessizce bıçak göstermek veya tabancayı doğrultmak (Y4CD-K.2018/20914).
b) Kendini Tanınmayacak Hâle Koyarak Tehdit
- Failin kendisini asker olarak tanıtıp telefonda tehditte bulunması (Y4CD-K.2017/280).
- Ancak mağdurun failin kimliğini anlaması hâlinde bu nitelikli hâl uygulanmaz (Y4CD-K.2020/9340).
c) İmzasız Mektupla Tehdit
- Failin imzasız mektup göndererek “bu gibi insanları yaşatmayalım” demesi (Y4CD-K.2016/11902).
- Ancak mağdurun mektubun fail tarafından yazıldığını anlaması hâlinde nitelikli hâl oluşmaz (Y4CD-K.2019/8807).
d) Özel İşaretlerle Tehdit
- Kapıya bırakılan mermi ve tehdit notu (Y4CD-K.2021/16282).
e) Birden Fazla Kişiyle Tehdit
- Failin kardeşleriyle birlikte okul müdürünü tehdit etmesi (Y4CD-K.2021/1945).
f) Örgüt İsmi Kullanarak Tehdit
- Failin “PKK’ya kötü davranamazsın, seni de masanı da yok ederiz.” demesi (Y4CD-K.2014/23991).
Doğrudan ve Gıyapta Tehdit Arasındaki Fark
Özet: Tehdit suçu, mağdura doğrudan yöneltilerek veya iletme kastıyla üçüncü kişiye söylenerek (gıyapta) işlenebilir. Aradaki fark, mağdurun tehdidi nasıl öğrendiği ve failin iletme kastının bulunup bulunmadığıdır.
1. Doğrudan Tehdit
Tehdidin doğrudan mağdura yöneltildiği hâllerdir. Bu, yüz yüze olabileceği gibi telefon, mesaj, e-posta veya sosyal medya üzerinden de olabilir.
Örneğin, “senin için kötü olacak, bekle ve gör” şeklinde doğrudan mesaj göndermek doğrudan tehdit sayılır.
2. Gıyapta Tehdit (İletme Kastı)
Failin tehdit sözlerini mağdura iletmesi muhtemel bir kişiye söylemesi durumudur. Failin amacı, sözlerin mağdura ulaşmasını sağlamaktır.
Örneğin, “abini yarın öldüreceğim” sözünü mağdurun kardeşine söyleyen fail, iletme kastıyla tehdit suçu işlemiş olur (Y4CD-K.2019/12236).
Mağdurun yokluğunda silahla tehdit söz konusu ise, tehdit edilen kişinin eşyalarına zarar verilmesi gerekir. Örneğin, mağdurun arabasına ateş edilmesi, silahla gıyapta tehdit suçu sayılır (Y4CD-K.2020/5749).
Tehdit Suçu Nasıl İspatlanır?
Özet: Tehdit suçu, tanık beyanı, mesajlaşma kayıtları, ses ve video delilleri gibi pek çok araçla ispatlanabilir. Delillerin hukuka uygun şekilde elde edilmesi gerekir.
1. Tanık Beyanı
Tanıklar, tehdidi duyduklarını veya gördüklerini ifade edebilirler. Bu tür beyanlar, tehdit suçunun ispatında en sık kullanılan delil türüdür.
2. İletişim Kayıtları (HTS)
Tehdit suçu katalog suçlardan olmadığı için dinleme yapılamaz; ancak HTS kayıtları incelenebilir. Arama geçmişi, arama sıklığı gibi veriler, olayın destekleyici delilidir.
3. Telefon ve Mesaj İncelemesi
CMK m.134’e göre failin telefonunda yer alan SMS, ses kaydı veya fotoğraf gibi veriler hâkim kararıyla incelenebilir. Yetkisiz şekilde yapılan inceleme ise hukuka aykırıdır (Y10CD-K.2021/12899).
4. Gizli Ses veya Görüntü Kaydı
Ani gelişen durumlarda, mağdurun kendisine yönelik tehdidi kanıtlamak amacıyla gizlice aldığı kısa ses veya görüntü kaydı hukuka uygun delil sayılabilir. Ancak sistematik kayıtlar, özel hayatın gizliliğini ihlal eder ve delil değeri yoktur.
5. WhatsApp, Telegram vb. Mesajlaşmalar
Yargıtay’a göre bu uygulamalardan alınan ekran görüntüleri, mesaj tarihleri ve saatleriyle birlikte sunulduğunda delil niteliği taşır (Y10CD-K.2021/5922).
6. Sosyal Medya Delilleri
Instagram, X (Twitter) veya Facebook üzerinden gönderilen tehdit içerikli mesajlar, belge delili sayılır. Bu veriler, tutanakla tespit edilerek dosyaya eklenmelidir.
7. E-Tespit Yoluyla Delil
Türkiye Noterler Birliği’nin e-tespit sistemi sayesinde web sayfalarındaki tehdit içerikleri noter aracılığıyla tespit edilebilir. Bu yöntem, çevrim içi tehdit suçlarında güçlü bir delil aracıdır.
Tehdit Suçu ve Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması (HAGB)
Özet: Tehdit suçu bakımından, mağdur genellikle maddi zarar görmediği için HAGB uygulanabilir. Ancak sağlık çalışanlarına yönelik tehditlerde HAGB hükümleri geçerli değildir.
Tehdit suçu, zarar doğurmayan bir suç tipi olduğundan HAGB kararı verilebilir. Mağdurun maddi zararı bulunmadığı için zararın giderilmesi koşulu aranmaz.
Hakaret suçu ile birlikte işlense bile HAGB uygulanabilir.
Ancak, sağlık personeline yönelik tehdit suçlarında (doktor, hemşire, acil sağlık çalışanı vb.) HAGB kararı verilemez. 3359 sayılı Sağlık Hizmetleri Temel Kanunu Ek Madde 12 uyarınca, bu suçlarda hem ceza yarı oranında artırılır, hem de hapis cezası ertelenemez.
Tehdit Suçu Cezasının Ertelenmesi veya Adli Para Cezasına Çevrilmesi
Özet: Mahkeme, belirli şartların oluşması halinde tehdit suçuna ilişkin hapis cezasını erteleyebilir veya adli para cezasına çevirebilir. Ancak sağlık çalışanlarına karşı işlenen tehdit suçlarında bu imkân yoktur.
Adli para cezası, işlenen suçun ağırlığına göre hapis cezasının yerine veya yanında uygulanabilir.
Erteleme ise, mahkemenin cezanın infazını belirli şartlarla askıya almasıdır.
Sağlık çalışanlarına yönelik tehdit suçlarında ise ne erteleme ne de HAGB uygulanabilir. Çünkü kanun koyucu bu suçları kamu yararına zarar verici eylemler olarak değerlendirmiştir.
Sonuç
Tehdit suçu, bireylerin huzur, güvenlik ve irade özgürlüğünü koruyan temel suç tiplerinden biridir. Failin kullandığı ifade, davranış veya araç, mağdurun iç huzurunu bozmaya elverişli ise suç tamamlanmış olur.
Tehdit suçunun cezalandırılması, toplumda korku ve baskı ortamının önlenmesi bakımından büyük önem taşır.
Kaynak ve Hazırlayan:
Bu içerik, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu m.106, Yargıtay kararları ve doktrin ışığında hazırlanmıştır.
Avukat Gökhan Yağmur Kimdir?
Av. Gökhan Yağmur, İstanbul merkezli olarak faaliyet gösteren, ceza hukuku, aile hukuku, ticaret hukuku ve fikri mülkiyet hukuku alanlarında uzmanlaşmış bir avukattır. Uzun yıllara dayanan mesleki deneyimiyle birlikte yalnızca dava ve uyuşmazlıkların çözümünde değil, aynı zamanda önleyici hukuk danışmanlığı, sözleşme yönetimi ve şirketlere stratejik hukuki destek sunmaktadır.
Ceza yargılamaları, boşanma ve velayet davaları, ticari uyuşmazlıklar ve marka–patent süreçlerinde müvekkillerine etkin savunma ve çözüm odaklı yaklaşımıyla hizmet vermektedir. Ayrıca TÜRKPATENT, USPTO ve EUIPO nezdinde marka tescili ve fikri mülkiyet koruması konularında hem yerli hem de yabancı müvekkillere danışmanlık sağlamaktadır. – Turkey Brand Law
Kurucusu olduğu Hukuk Plus, HukukBankasi.net ve diğer dijital projeleriyle hukuk öğrencileri, stajyer avukatlar ve meslektaşlara yönelik özgün bir ekosistem geliştirmiştir. Bu sayede hukuk bilgisinin paylaşımı, güncel içtihatların takibi ve mesleki dayanışmanın güçlenmesine katkı sunmaktadır.
Av. Gökhan Yağmur, girişimci vizyonu ile yalnızca klasik avukatlık hizmeti sunmakla kalmayıp; marka yönetimi, e-ticaret hukuku, uluslararası şirket danışmanlığı ve dijital hukuk çözümleri alanlarında da fark yaratan çalışmalara imza atmaktadır.
Daha fazla bilgi için:
📌 www.gokhanyagmur.com
📌 www.gokhanyagmur.com.tr
📞 0542 157 06 34
Yolculuk Süresini Hesaplayın
Yakındaki yerler için seyahat süresini ve yol tariflerini görün
