Kişisel Verileri Yok Etmeme Suçu (TCK 138) | Şartları, Cezası ve Zamanaşımı
Kişisel verileri yok etmeme suçu, kanunda belirlenen süreler geçmesine rağmen kişisel verileri silmeyen kişiler hakkında TCK m.138 uyarınca düzenlenen bir suçtur. Bu makalede suçun unsurları, cezası, şikayet süresi ve yargılama esasları ayrıntılı biçimde ele alınmaktadır.
Kişisel Verileri Yok Etmeme Suçunun Tanımı
Kişisel verileri yok etmeme suçu, kanunlarla belirlenmiş sürelerin dolmasına rağmen kişisel verileri silmekle yükümlü olan kişinin bu yükümlülüğünü kasıtlı olarak yerine getirmemesi halinde meydana gelir. Bu suç, özel hayatın gizliliği kapsamında düzenlenmiş olup, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 138. maddesinde, “Özel Hayata ve Hayatın Gizli Alanına Karşı Suçlar” bölümünde yer almaktadır.
Bu suç tipi, kişisel verilerin hukuka aykırı olarak ele geçirilmesi veya yayılması gibi bilişim suçlarıyla karıştırılmamalıdır. Zira burada korunan hukuki değer, verilerin gizliliği ve silinme hakkıdır.
Kişisel Verileri Yok Etmeme Suçunun Diğer Suçlardan Farkı
Kişisel verileri yok etmeme fiili, kişisel verilerin kaydedilmesi suçu ya da verilerin yayılması suçu ile karıştırılmamalıdır.
- Verilerin silinmemesi ve bu verilerin yeniden kaydedilmesi halinde, TCK m.135’te düzenlenen kişisel verilerin kaydedilmesi suçu oluşabilir.
- Aynı şekilde, yok edilmeyen verilerin internet ortamında paylaşılması, üçüncü kişilere verilmesi veya ele geçirilmesi durumunda, TCK m.136 kapsamında “kişisel verileri yayma, verme veya ele geçirme” suçundan bahsedilir.
Dolayısıyla, kişisel verileri yok etmeme suçu, kişisel verilerin korunması yükümlülüğünün ihlaliyle ilgilidir.
Kişisel Verileri Yok Etmeme Suçu Şikayet Süresi ve Dava Zamanaşımı
Bu suç şikayete bağlı değildir. Savcılık, suçun işlendiğini öğrendiğinde resen soruşturma başlatmakla yükümlüdür.
Kişisel verileri yok etmeme suçunda dava zamanaşımı süresi 8 yıldır.
Bu süre içinde savcılığa yapılan bildirim üzerine soruşturma ve kovuşturma yapılabilir. Zamanaşımı süresinin dolmasıyla birlikte kovuşturma imkânı ortadan kalkar.
Kişisel Verileri Yok Etmeme Suçunun Unsurları
Suçun Konusu ve Şartları
Kişisel verileri yok etmeme suçunun oluşabilmesi için şu şartların varlığı gerekir:
- Veriler hukuka uygun şekilde elde edilmiş olmalıdır.
Eğer veriler hukuka aykırı biçimde elde edilmişse, kişisel verilerin hukuka aykırı olarak ele geçirilmesi suçu (TCK m.136) gündeme gelir. - Verilerin yok edilmesi gereken süre dolmuş olmalıdır.
Kanunla belirlenen sürenin geçmesine rağmen veriler kasten yok edilmemişse suç oluşur. - Failin kasıtlı davranması gerekir.
Kişisel verilerin silinmemesi veya yok edilmemesi “ihmal suretiyle kasten işlenebilen suçlar” arasındadır.
Örneğin, Adli Sicil Kanunu’nda adli sicil kayıtlarının silinme şartları düzenlenmiştir. Bu süre geçmesine rağmen verilerin sistemde tutulması, kişisel verileri yok etmeme suçunu oluşturabilir.
Kişisel Verinin Tanımı
Kişisel verinin kapsamı 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu (KVKK) ile belirlenmiştir. Buna göre; kimliği belirli veya belirlenebilir gerçek kişiye ait her türlü bilgi, kişisel veri olarak kabul edilir.
Kişisel veriler şunlardır:
- Kimlik bilgileri (T.C. kimlik numarası, ad, soyad, doğum yeri ve tarihi, anne-baba adı)
- Adli sicil kayıtları
- Yerleşim yeri, eğitim durumu, meslek bilgileri
- Banka hesap bilgileri, telefon numarası, e-posta adresi
- Kan grubu, medeni hali, parmak izi, DNA gibi biyolojik veriler
- Kişinin etnik kökeni, dini veya felsefi inancı, sağlık bilgileri, sendikal bağlantıları, cinsel yönelimi
Yargıtay 12. Ceza Dairesi’nin 2014/3760 sayılı kararına göre, herkes tarafından bilinen veya kolayca erişilebilen bilgiler kişisel veri sayılmaz.
Örnek Olay
Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 135/3. maddesine göre, tanıklıktan çekinebilecek kişilerin konuşmaları derhal yok edilmelidir.
Bu kayıtların yok edilmemesi durumunda kişisel verileri yok etmeme suçu meydana gelir.
🔹 Kişisel Verileri Yok Etmeme Suçunun Cezası
Temel Ceza
TCK’nın 138. maddesine göre, kişisel verileri yok etmeme suçunun cezası 1 yıldan 2 yıla kadar hapis cezasıdır.
Nitelikli Hal
Eğer yok edilmesi gereken veriler Ceza Muhakemesi Kanunu hükümleri uyarınca silinmesi veya ortadan kaldırılması gereken verilere ilişkinse, ceza bir kat artırılır.
Bu durumda fail 2 yıldan 4 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
Kişisel Verileri Yok Etmeme Suçu ve Etkin Pişmanlık
Etkin pişmanlık, failin işlediği suçtan sonra kendi isteğiyle pişmanlık göstererek fiilin sonuçlarını ortadan kaldırması durumunda uygulanan bir ceza indirimi kurumudur.
Ancak, kişisel verileri yok etmeme suçu bakımından etkin pişmanlık hükümleri uygulanmaz.
Yani fail sonradan verileri silse dahi, bu durum ceza indirimi sağlamaz.
Kişisel Verileri Yok Etmeme Suçu ve HAGB, Erteleme, Adli Para Cezası
TCK’da düzenlenen adli para cezası, hapis cezasına alternatif olarak uygulanabilen bir yaptırımdır.
Ayrıca, bazı koşulların varlığı halinde hükmün açıklanmasının geri bırakılması (HAGB) veya cezanın ertelenmesi de mümkündür.
Bu bağlamda:
- Kişisel verileri yok etmeme suçunda hapis cezası adli para cezasına çevrilebilir.
- Sanık hakkında HAGB kararı verilebilir.
- Mahkeme, belirli şartlar altında cezanın infazını erteleyebilir.
Sonuç
Kişisel verileri yok etmeme suçu, bireylerin özel hayatının gizliliğini korumak amacıyla Türk Ceza Kanunu’nda düzenlenmiş önemli bir suç tipidir.
Bu suçta amaç, hukuka uygun olarak elde edilmiş kişisel verilerin belirlenen süre sonunda yok edilmemesi durumunda sorumluluğun doğmasını sağlamaktır.
Fail, süresi dolmuş verileri kasıtlı olarak silmezse, 1 yıldan 2 yıla kadar hapis cezası ile karşı karşıya kalabilir; suç Ceza Muhakemesi verileriyle ilgiliyse ceza 2 yıldan 4 yıla kadar çıkar.
Avukat Gökhan Yağmur Kimdir?
Av. Gökhan Yağmur, İstanbul merkezli olarak faaliyet gösteren, ceza hukuku, aile hukuku, ticaret hukuku ve fikri mülkiyet hukuku alanlarında uzmanlaşmış bir avukattır. Uzun yıllara dayanan mesleki deneyimiyle birlikte yalnızca dava ve uyuşmazlıkların çözümünde değil, aynı zamanda önleyici hukuk danışmanlığı, sözleşme yönetimi ve şirketlere stratejik hukuki destek sunmaktadır.
Ceza yargılamaları, boşanma ve velayet davaları, ticari uyuşmazlıklar ve marka–patent süreçlerinde müvekkillerine etkin savunma ve çözüm odaklı yaklaşımıyla hizmet vermektedir. Ayrıca TÜRKPATENT, USPTO ve EUIPO nezdinde marka tescili ve fikri mülkiyet koruması konularında hem yerli hem de yabancı müvekkillere danışmanlık sağlamaktadır. – Turkey Brand Law
Kurucusu olduğu Hukuk Plus, HukukBankasi.net ve diğer dijital projeleriyle hukuk öğrencileri, stajyer avukatlar ve meslektaşlara yönelik özgün bir ekosistem geliştirmiştir. Bu sayede hukuk bilgisinin paylaşımı, güncel içtihatların takibi ve mesleki dayanışmanın güçlenmesine katkı sunmaktadır.
Av. Gökhan Yağmur, girişimci vizyonu ile yalnızca klasik avukatlık hizmeti sunmakla kalmayıp; marka yönetimi, e-ticaret hukuku, uluslararası şirket danışmanlığı ve dijital hukuk çözümleri alanlarında da fark yaratan çalışmalara imza atmaktadır.
Daha fazla bilgi için:
📌 www.gokhanyagmur.com
📌 www.gokhanyagmur.com.tr
📞 0542 157 06 34
Yolculuk Süresini Hesaplayın
Yakındaki yerler için seyahat süresini ve yol tariflerini görün
