Trafik Güvenliğini Tehlikeye Sokma Suçu (TCK 179–180) | Alkollü Araç Kullanma ve Cezalar
TCK 179–180 kapsamında trafik güvenliğini tehlikeye sokma suçu nedir? Alkollü araç kullanmanın (1.00 promil, 0.50/0.20 promil) sonuçları, somut tehlike ölçütü, taksir-kasten ayrımı, ceza aralıkları, uzlaşma ve yargılama usulleri bu kapsamlı rehberde.
Trafik Güvenliğini Tehlikeye Sokma Suçu Nedir? (TCK 179–180)
Bu bölüm, trafik güvenliğini tehlikeye sokma suçunun kapsamını ve hangi davranışlarla oluştuğunu açıklar. Alkollü veya uyuşturucu etkisi altında araç kullanma ile ulaşım güvenliğini sarsan her türlü eylem, başkalarının hayatı, sağlığı ya da malvarlığı bakımından somut tehlike doğuruyorsa suç oluşur (TCK 179/2–3). Ayrıca trafik kazasına yol açan veya güvenli sürüşü ortadan kaldıran sevk-idare biçimleri de bu suç kapsamındadır.
TCK 179’un Kapsamı ve Tipik Görünüm Biçimleri
Trafik güvenliğini tehlikeye sokma suçu, kara, deniz, hava veya demiryolu ulaşımında güvenli akışı sağlayan işaret ve sistemlere müdahale edilmesi ya da araçların kişilerin hayatı, sağlığı veya malvarlığı açısından tehlike yaratacak şekilde sevk ve idaresiyle meydana gelir. Alkollü veya uyuşturucu etkisi altında yahut benzeri sebeplerle güvenli sürüş yeteneğini yitirmiş halde araç kullanılması da suçun tipik hâllerindendir (TCK 179/1–3). Bu eylemler, sonuçta zarar doğmasa bile somut tehlike yaratmalarıyla cezalandırılır.
Ulaşım Güvenliği İşaretlerine Müdahale (TCK 179/1)
Ulaşım güvenliğine ilişkin işaretlerin yerinden kaldırılması, değiştirilmesi, işlevsiz bırakılması, yanlış işaret verilmesi, geçiş/varış/kalkış/iniş yollarına engel konulması veya teknik işletim sistemine müdahale edilmesi suretiyle başkaları bakımından tehlike yaratılması, trafik güvenliğini tehlikeye sokma suçunu oluşturur. Bu durumda fail, bir yıldan altı yıla kadar hapis cezası ile karşılaşır.
Tehlikeli Sevk ve İdare (TCK 179/2)
Kara, deniz, hava veya demiryolu araçlarının, kişilerin hayatı, sağlığı veya malvarlığı yönünden tehlikeli sayılacak biçimde kullanılması ayrıca suçtur. Salt trafik düzenine aykırılık tek başına yeterli olmayıp, tehlikeli kullanım koşulu aranır. Bu kapsamda, bakım-onarımı yapılmamış aracın trafiğe çıkarılması da ancak somut tehlike doğurması hâlinde suç oluşturur. Öngörülen yaptırım dört aydan iki yıla kadar hapis cezasıdır.
Güvenli Sürüş Yeteneğini Ortadan Kaldıran Haller (TCK 179/3)
Alkol veya uyuşturucu etkisiyle yahut başka bir nedenle güvenli araç sevk ve idaresi mümkün değilken araç kullanılması hâlinde, fail TCK 179/2’ye göre cezalandırılır. Bu trafik güvenliğini tehlikeye sokma suçu tipinde önemli olan, somut olayda sürücünün güvenli sürüş kabiliyetinin ortadan kalkmış olmasıdır.
KTK m. 48/6–7 ve Alkol Sınırları
Bu bölüm, Karayolları Trafik Kanunu’nda yer alan promil eşiklerinin trafik güvenliğini tehlikeye sokma suçu bakımından ne anlama geldiğini özetler. 1.00 promilin üzerindeki alkol düzeyi, TCK 179/3’ün uygulanması için yeterli kabul edilmiştir. 0.50/0.20 promil eşiği ise kazayla birlikte ceza hukuku sorumluluğunu gündeme getirir.
1.00 Promil ve Üzeri (KTK 48/6)
Tespit sonucunda 1.00 promil ve üzeri alkollü olduğu belirlenen sürücüler hakkında ayrıca TCK 179/3 hükümleri uygulanır. Bu durumda, trafik güvenliğini tehlikeye sokma suçu bakımından güvenli sürüş yeteneğinin ortadan kalktığı kabul edilerek cezalandırma yoluna gidilir.
0.50 / 0.20 Promil ve Kaza (KTK 48/7)
Hususi otomobil sürücülerinde 0.50 promil, diğer araç sürücülerinde 0.20 promil üzeri alkol düzeyiyle trafik kazasına sebebiyet verilmesi hâlinde, TCK’nın ilgili hükümleri devreye girer. Bu eşikler aşıldığında ve kaza gerçekleştiğinde trafik güvenliğini tehlikeye sokma suçu yönünden cezai sorumluluk doğar.
Taksirle Trafik Güvenliğini Tehlikeye Sokma (TCK 180)
Bu bölüm, taksirli davranışla ortaya çıkan trafik güvenliğini tehlikeye sokma suçunu açıklar. Dikkat ve özen yükümlülüğüne aykırılık sonucu deniz, hava veya demiryolu ulaşımında tehlike doğuran kişi, üç aydan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır (TCK 180). Taksirde de önemli olan, somut tehlikenin ortaya çıkmasıdır.
Taksirin Unsurları ve Sonuçları
Taksirde kast aranmaz; failin öngörülebilir bir dikkat eksikliğiyle tehlikeye yol açması yeterlidir. Trafik güvenliğini tehlikeye sokma suçu taksirle işlendiğinde de, somut tehlike gerçekleşmelidir. Zarar doğarsa, fail ayrıca oluşan neticeden (örneğin taksirle yaralama) sorumludur.
Suçun Unsurları ve Somut Tehlike Ölçütü
Bu bölüm, trafik güvenliğini tehlikeye sokma suçunda aranan genel unsurları ve somut tehlike koşulunu özetler. Suç kural olarak kasten düzenlenmiştir (TCK 179); taksirli hâl, TCK 180’de ayrıca yer alır. Somut tehlikenin gerçekleşmesi veya gerçekleşmesinin mümkün bulunması gereklidir (CGK-2019/585).
Kast, Olası Kast ve Taksir Ayrımı
Kasıt için failin tehlikeli sevk-idareyi bilerek gerçekleştirmesi yeterlidir; özel saik aranmaz. Trafik kuralının bilinçli ihlali genellikle kastı gösterir. Kural ihlali taksir düzeyindeyse ve sadece dikkatsizlik-tedbirsizlik söz konusuysa, yaralanma veya ölüm meydana gelmedikçe TCK 179 kapsamında suç oluşmayabilir; böyle hallerde sonuç gerçekleşirse taksirle yaralama/öldürme gündeme gelir (CGK-2019/585).
Tipik Maddi Unsurlar (TCK 179)
Aşağıdaki davranışlar, somut tehlike şartı ile birlikte trafik güvenliğini tehlikeye sokma suçunun maddi unsurunu oluşturur:
- Ulaşım güvenliği işaret ve sistemlerine müdahale ederek tehlike yaratma,
- Araçların kişilerin hayatı, sağlığı veya malvarlığı açısından tehlikeli sayılacak şekilde kullanılması,
- Alkol etkisiyle güvenli sürüşün mümkün olmadığı hâlde araç kullanma,
- Uyuşturucu etkisiyle güvenli sürüşün mümkün olmadığı hâlde araç kullanma,
- “Başka bir nedenle” güvenli sürüş imkânsızken araç kullanma (ör. uzun süre araç kullanımı nedeniyle derin yorgunluk/uykusuzluk).
Alkollü Araç Kullanma – Değerlendirme ve Ölçütler
Bu bölüm, trafik güvenliğini tehlikeye sokma suçu bakımından alkolün nasıl değerlendirildiğini açıklar. Kanuni oran tek başına her zaman yeterli olmayabilir; olay anındaki güvenli sürüş yeteneği ayrıca araştırılır.
Suçun Faili ve Güvenli Sürüş Tespiti
TCK 179/3’teki suçun faili, alkol/uyuşturucu veya başka bir nedenle güvenli sevk-idare imkânı kalmadığı hâlde araç kullanan kişidir. Sadece alkol varlığı yetmeyip, güvenli sürüş kabiliyetinin ortadan kalkıp kalkmadığı somut verilere göre belirlenir.
Alkol Türü ve Promil Kavramı
Hükümde anılan alkol, etil alkol (etanol) olup “promil”, 100 ml kanda miligram cinsinden alkol miktarını ifade eder. Örneğin 0,40 promil, 100 ml kanda 40 mg alkolü gösterir. Adli Tıp Kurumu 5. İhtisas Kurulu, kandaki etil alkol düzeyinin ortalama saatte 0,15 promil azaldığını belirtmektedir.
Olay Anındaki Alkol Düzeyi ve Deliller
Maddede güvenli sürüşe engel kesin eşik belirtilmediğinden, olayın özelliği dikkate alınır. Kişisel farklılıklar (yaş, cinsiyet, alışkanlık vb.) dikkate alınmalı; olay anındaki alkol düzeyi esas alınmalıdır. Saat başına ortalama 0,15 promil azalma kabul edildiğinden, ölçümlerin zaman farkı değerlendirilir; hâkim, alkol oranı, tutanak, bilimsel görüşler ve sürüş davranışları-tanık anlatımlarını birlikte irdeleyerek trafik güvenliğini tehlikeye sokma suçunun oluşup oluşmadığına karar verir.
Alkolün Sürüşe Etkileri (Tıbbi Değerlendirmeler)
Adli Tıp Kurumu 5. İhtisas Kurulu’na göre, alkol düzeyi arttıkça gevşeme, dikkat azalması, reaksiyon süresinde uzama, denge-koordinasyonda bozulma, direksiyon-fren kontrolünde yetersizlik ve risk alma eğiliminde artış gözlenir. Göz hareketleri, karanlığa adaptasyon, hız-mesafe tayini gibi beceriler olumsuz etkilenir; bu sonuçlar bilimsel olarak kabul görmektedir.
KTK 48/6–7 Işığında Yargıtay Değerlendirmesi
Bu bölüm, KTK 48/6–7 uyarınca trafik güvenliğini tehlikeye sokma suçunun nasıl uygulandığını ve Yargıtay yaklaşımını özetler. 1.00 promil üzeri doğrudan TCK 179/3’e götürür; daha düşük oranlarda kaza koşulu aranır.
1.00 Promil Üzeri – Doğrudan Uygulama
2918 sayılı KTK 48/6’ya göre, 1.00 promil üzeri alkol tespitinde TCK 179/3 devreye girer. Bu eşik aşıldığında ayrıca kazanın varlığı aranmaksızın trafik güvenliğini tehlikeye sokma suçu oluşur.
0.50 / 0.20 Promil ve Maddi Hasarlı Kaza
KTK 48/7’ye göre; hususi otomobilde 0.50 promil, diğer araçlarda 0.20 promil üzeri alkolle trafik kazasına sebebiyet verildiğinde TCK’nın ilgili hükümleri uygulanır. Yargıtay, maddi hasarlı kazalarda bu eşiklerin aşılması hâlinde TCK 179/3 kapsamında suçun oluştuğunu kabul etmektedir (YCGK-K.2018/608).
Cezalar: Kast ve Taksirde Yaptırım Aralıkları
Bu bölüm, trafik güvenliğini tehlikeye sokma suçu ve taksirli hâlinin yaptırımlarını derler. Cezalar, tehlikenin oluşturulma biçimine ve tipine göre farklılık gösterir.
TCK 179’da Öngörülen Cezalar
- Tehlikeli sevk-idare (TCK 179/2): 4 ay – 2 yıl hapis.
- İşaret/sisteme müdahale ile tehlike (TCK 179/1): 1 – 6 yıl hapis.
- TCK 179/3 kapsamındaki haller, 179/2’ye göre cezalandırılır. Alkollü veya uyuşturucu etkisi altında güvenli sürüşün imkânsızlığında trafik güvenliğini tehlikeye sokma suçu uygulanır.
TCK 180’de Taksirli Hâl
Deniz, hava veya demiryolunda taksirle tehlikeye neden olan kişi hakkında 3 ay – 3 yıl arası hapis öngörülür. Taksirde de somut tehlike şartı geçerlidir.
Tehlike Suçu – Zarar Suçu İlişkisi
Bu bölüm, trafik güvenliğini tehlikeye sokma suçu ile yaralama/öldürme neticeleri arasındaki ilişkiyi açıklar. Tehlike doğurmak yeterlidir; zarar gerçekleşirse ayrıca sonuçtan da sorumluluk doğar.
Yaralama veya Öldürme ile Birlikte İşlenme
Tehlike suçu niteliği gereği, somut tehlike yaratmaya elverişli eylemler cezalandırılır. Failin eylemi yaralanma veya ölüme yol açarsa, tehlike suçunun yanında taksirle yaralama veya taksirle öldürme bakımından da sorumluluk gündeme gelir. Taksirle yaralama şikâyete bağlı olsa da trafik güvenliğini tehlikeye sokma suçu re’sen soruşturulur.
Şikâyet, Uzlaşma ve Zamanaşımı
Bu bölüm, trafik güvenliğini tehlikeye sokma suçunun muhakeme rejimini özetler. Suç şikâyete tabi değildir ve uzlaşma kapsamında da sayılmaz. Zamanaşımı, TCK fıkralarına göre değişir.
Şikâyet ve Uzlaşma
Suç re’sen soruşturulur; şikâyet süresi bulunmaz. Uzlaşma kapsamı dışındadır. Aynı eylemle taksirle yaralama da söz konusuysa, şikâyetten vazgeçme yalnızca yaralama bakımından sonuç doğurur; trafik güvenliğini tehlikeye sokma suçu yönünden süreç devam eder.
Dava Zamanaşımı
Dava zamanaşımı TCK 179/2–3 için 8 yıl, TCK 179/1 için 15 yıldır. Şikâyet hakkı bu süreler içerisinde kullanılabilir; ancak suç re’sen takip edildiğinden şikâyet koşulu aranmaz.
Adli Para Cezası, HAGB ve Erteleme
Bu bölüm, trafik güvenliğini tehlikeye sokma suçu yönünden bireyselleştirme kurumlarının uygulanabilirliğini özetler. Uygun koşullarda kısa hapislerin adli para cezasına çevrilmesi, HAGB veya erteleme mümkündür.
Adli Para Cezasına Çevirme ve Erteleme
Kasten veya taksirle işlenen bu suç nedeniyle hükmedilen hapis cezası, şartları varsa adli para cezasına çevrilebilir. Yine koşullar elveriyorsa cezanın ertelenmesi de mümkündür.
Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması (HAGB)
HAGB, hükmolunan cezanın belirli denetim süresinde hukuki sonuç doğurmamasını ve koşullar gerçekleşirse düşmesini sağlar. Trafik güvenliğini tehlikeye sokma suçu bakımından HAGB verilebilir. Ancak bu suç kasıtlı suç sayıldığından, daha önceki HAGB kararı bulunan bir kişinin yeniden bu suçu işlemesi önceki HAGB’nin bozulmasına, ayrıca yeni suç bakımından HAGB uygulanmamasına yol açabilir.
Soruşturma ve Yargılama Usulü
Bu bölüm, trafik güvenliğini tehlikeye sokma suçunda CMK kurumlarının nasıl işletileceğini açıklar. Kovuşturma öncesi ve kovuşturma aşamalarında hızlandırılmış usuller devreye girebilir.
Kamu Davasının Açılmasının Ertelenmesi (KDAE)
Soruşturma sonunda yeterli şüphe bulunsa dahi, savcı belirli şartlarla kamu davasının açılmasını beş yıl erteleyebilir (CMK 171/2). Bu karar, trafik güvenliğini tehlikeye sokma suçu dosyalarında da gündeme gelebilir.
Seri ve Basit Yargılama Usulleri
TCK 179/2–3 yönünden seri muhakeme usulü uygulanabilir; şüpheli müdafi huzurunda bu usulü kabul ederse savcılık yaptırımı yarı oranında indirimle teklif eder ve mahkemece denetlenir. Uygulanmaması hâlinde iddianame düzenlenir. Kovuşturmada mahkeme, şartları varsa basit yargılama usulü ile duruşmasız yargılama yapabilir; mahkûmiyet hâlinde sonuç ceza 1/4 oranında indirilir. Seri muhakeme koşulları bulunduğu hâlde dosyanın Cumhuriyet Başsavcılığı’na tevdi edilmemesi bozma nedenidir (Y12CD-K.2024/4964).
Görevli Mahkeme
Trafik güvenliğini tehlikeye sokma suçunda yargılama görevi asliye ceza mahkemesine aittir.
Özel Başlık: Alkollü Araç Kullanma – Cezalandırma Şeması
Bu bölüm, trafik güvenliğini tehlikeye sokma suçu bakımından alkollü araç kullanmada uygulanacak temel şemayı derler. KTK 48/6–7 ile TCK 179’un birlikte uygulanma mantığı aşağıdadır.
Uygulama Basamakları
- ≥ 1.00 promil: TCK 179/3 atfıyla 179/2’ye göre cezalandırma (KTK 48/6).
- Hususi otomobil, > 0.50 promil + kaza: TCK 179/3 atfıyla 179/2 (KTK 48/7).
- Diğer araçlar, > 0.20 promil + kaza: TCK 179/3 atfıyla 179/2 (KTK 48/7).
Bu şema, Yargıtay’ın benimsediği uygulama doğrultusundadır (YCGK-K.2018/608). Somut olayda güvenli sürüş yeteneğinin ortadan kalkıp kalkmadığı ayrıca değerlendirilir.
Trafik Güvenliğini Tehlikeye Sokma Suçu Yargıtay Kararları
Bu bölüm, trafik güvenliğini tehlikeye sokma suçuna ilişkin Yargıtay yaklaşımını sistematik biçimde özetler. Kararlarda, somut tehlike şartı, kast-taksir ayrımı, promil eşiği ve ehliyetsiz/alkollü araç kullanmanın sınırları çerçevesinde değerlendirme yapılmaktadır.
Ehliyetsiz Alkollü Araç Kullanma Suçu Cezası – Normatif Çerçeve
5237 sayılı TCK’nın suç tarihine (05.11.2011) göre yürürlükte bulunan 179/2-3 hükümleri; araçların kişilerin hayatı, sağlığı veya malvarlığı bakımından tehlikeli olabilecek şekilde sevk ve idaresini ve güvenli sürüşü ortadan kaldıran alkol/uyuşturucu etkisi altında araç kullanımını yaptırıma bağlamaktadır. 02.12.2016 tarihli 6763 sayılı Kanun’un 16. maddesiyle 179/2’ye “üç aydan” ibaresi eklenerek alt sınır belirginleştirilmiştir.
Özet: Yargıtay uygulaması, trafik güvenliğini tehlikeye sokma suçu bakımından norm metnindeki değişikliği dikkate alarak tehlikeli sevk-idare ve güvenli sürüşü imkânsız kılan hallerde cezalandırmayı esas alır.
Madde Gerekçesinin Vurgusu: Somut Tehlike ve Güvenli Sürüş
Gerekçeye göre; araçların yalnız trafik düzenine aykırı kullanılması tek başına yeterli değildir. Kullanım, kişilerin hayatı, sağlığı veya malvarlığı açısından somut tehlike doğuracak nitelikte olmalıdır. Uzun süre araç kullanımı nedeniyle yorgunluk/uykusuzluk gibi “başka neden”ler de güvenli sürüşü ortadan kaldırıyorsa trafik güvenliğini tehlikeye sokma suçu oluşur.
Özet: Yargıtay, her somut olayda tehlike doğuran durumun gerçekleşmesini veya gerçekleşmesinin mümkün olmasını arar; soyut ihlaller yeterli görülmez.
Kast-Taksir Ayrımı, Karayolu Hariç-Dahil Alanlar ve Somut Tehlike
Bu bölüm, trafik güvenliğini tehlikeye sokma suçu ile taksirli hâlin sınırlarını ayırır. TCK 179 kasıtlı suçu; TCK 180 ise deniz, hava ve demiryolunda taksirli tehlikeyi düzenler (karayolu TCK 180 kapsamı dışındadır).
Kastın Kapsamı ve Kural İhlali
Failin tehlikeli sevk-idareyi iradi şekilde yapması kast için yeterlidir; özel saik aranmaz. Bilinçli kural ihlali çoğu kez kastı gösterir. Buna karşılık, sırf dikkatsizlik/taksir söz konusuysa ve zarar sonucu yoksa TCK 179 oluşmayabilir; zarar gerçekleşmişse taksirle yaralama/öldürme devreye girer.
Özet: Trafik güvenliğini tehlikeye sokma suçunda kasıt aranır; taksirli ihlaller, sonuç doğurursa TCK 89 vd. kapsamında değerlendirilir.
Yargıtay’dan Kast-Taksir Sınırı Örnekleri
- Yarg. 2. CD, 23.12.2009, 53795-48456: Tali yoldan ana yola çıkarken ikaza uymama ve kazaya sebebiyet verme taksir niteliğindedir; trafik güvenliğini tehlikeye sokma suçu oluşmaz.
- Yarg. 2. CD, 25.11.2009, 37049-44411: Kavşakta sola dönüş kuralına uymama/hızı azaltmama nedeniyle çarpışmada kural ihlali taksir düzeyindedir; TCK 179 uygulanamaz.
- Yarg. 12. CD, 04.02.2015, 12611-1939: Yaya geçidinde asli kusurlu davranış tespit edilse de kast yoksa trafik güvenliğini tehlikeye sokma suçu oluşmaz.
- Yarg. 12. CD, 05.06.2015, 15163-9970: Üç şeritli yolda sollama manevrası sonucu karşı tarafın refüje çıkması olayında kast bulunmadığından TCK 179 uygulanamaz.
Özet: Kural ihlallerinde kasıt bulunmadıkça, trafik güvenliğini tehlikeye sokma suçu değil taksirli suçlar gündeme gelir.
Ehliyetsiz Araç Kullanma ve Kanunilik İlkesi
Bu bölüm, ehliyetsiz kullanımın trafik güvenliğini tehlikeye sokma suçu bakımından tek başına yeterli olup olmadığını ve kanuniliğin sınırlarını açıklar.
Ehliyetsizlik Tek Başına Yeter mi?
Sürücü belgesi olmadan araç kullanmak KTK m.36 uyarınca idari yaptırıma bağlıdır. Ancak bu durum, tek başına trafik güvenliğini tehlikeye sokma suçunun somut tehlike koşulunu karşılamaz; failin yaşı, araç tipi ve somut tehlikeli hareketi birlikte değerlendirilmelidir.
Özet: Ehliyetsizlik otomatik olarak TCK 179 sonucunu doğurmaz; somut tehlike şartı aranır.
Suçta ve Cezada Kanunilik
TCK m.2 gereğince, kanunda açıkça suç sayılmayan fiil için ceza verilemez; kıyasa yol açacak genişletici yorum yapılamaz. Trafik güvenliğini tehlikeye sokma suçu uygulamasında kanunilik ilkesi titizlikle gözetilir.
Özet: Normun kapsamı kıyasla genişletilemez; somut tehlike gereği korunur.
TCK 179/3’te Alkol – Promil – Güvenli Sürüş Tespiti
Bu bölüm, trafik güvenliğini tehlikeye sokma suçu yönünden alkolün türü, promil ölçümü ve güvenli sürüş yeteneğinin nasıl belirleneceğini açıklar.
Alkolün Niteliği ve Promil Tanımı
TCK 179/3’te sözü edilen alkol, etil alkol (etanol) olup promil; 1.000 ml (1 litre) kandaki alkol miktarını gram cinsinden ifade eder (ör. 0,40 promil = 1 litrede 0,4 gram alkol). Adli Tıp Kurumu 5. İhtisas Kurulu’na göre kandaki etil alkol düzeyi ortalama saatte 0,15 promil azalır.
Özet: Olay anındaki alkol düzeyi esastır; ölçüm zaman farkı bilimsel azaltım oranıyla değerlendirilir.
KTK m.48/6–7 ve Dönemsel Uygulama – YCGK 04.12.2018, 708-608
- 11.06.2013 ve sonrası:
- ≥ 1,00 promil: Her hâlükârda TCK 179/3 uygulanır (m.48/6).
- 0,50 promil (hususi) / 0,20 promil (diğer araçlar) + kaza: TCK’nın ilgili hükümleri (m.48/7).
- 11.06.2013 öncesi olaylar:
- ≤ 0,30 promil: Aksi kanıtlanmadıkça güvenli sevk-idare kabul edilir.
- 0,31–1,00 promil: Derhâl ayrıntılı doktor muayenesiyle güvenli sürüş değerlendirilir; mümkün değilse olay davranışları esas alınır.
- ≥ 1,01 promil: Güvenli sevk-idare mümkün değil kabul edilir; TCK 179/3 oluşur.
Özet: Yargıtay, trafik güvenliğini tehlikeye sokma suçu bakımından promil eşiğini döneme göre uygular; kaza ve tıbbi bulgularla birlikte değerlendirir.
Somut Olay Uygulaması ve Seçilmiş Yargıtay Kararları
Bu bölümde, trafik güvenliğini tehlikeye sokma suçuna dair öne çıkan kararlar, sonuçlarıyla birlikte yer alır.
05.11.2011 Tarihli Olay – YCGK K.2019/585
Kazadan 28 dakika sonra 0,48 promil ölçülen sanığın olay anında yaklaşık 0,63 promil olduğu kabul edilmiştir. 2011 dönemi yönünden 1,00 promilin aşılmaması, emniyetli sevk-idare edemediğine dair kesin delil olmaması ve ehliyetsizliğin tek başına yeter sayılmaması nedeniyle trafik güvenliğini tehlikeye sokma suçu oluşmadığı kabul edilmiştir.
Özet: Ehliyetsizlik + düşük/orta promil + somut tehlike göstergesi yoksa TCK 179 uygulanmaz.
Yaralama Varsa Tehlike Suçu Uygulanmaz – Yarg. 12. CD, K.2016/7657
Meskun mahalde kaza sonucu mağdurda kırık oluşmuştur. Zarar suçu (taksirle yaralama) varken ayrıca trafik güvenliğini tehlikeye sokma suçundan cezalandırma yapılamayacağı, bilinçli taksir hâlinin şikâyete tabi olmadığı gözetilmelidir.
Özet: Zarar suçu oluşmuşsa tehlike suçu ile ayrıca cezalandırma yoluna gidilmez.
0,51 Promil + Kaza – Yarg. 12. CD, K.2018/123
Kamyonetle direğe çarpma olayında 0,51 promil tespit edilmiştir. KTK 48/7 gereği (eşik + kaza) trafik güvenliğini tehlikeye sokma suçu koşulları oluşur; beraat bozma nedenidir.
Özet: Eşik üstü promil ve kaza birlikteliğinde TCK 179/3 uygulanır.
203 Promil + Yaya Yaralanması – Yarg. 12. CD, 2014/10539
203 promil alkollü motosikletli sanığın çarpmasıyla mağdur BASİT TTB ile giderilebilir yaralanmıştır. Şikâyetten vazgeçme üzerine TCK 179/3 yönünden ek savunma verilerek trafik güvenliğini tehlikeye sokma suçundan mahkûmiyet gerekir; düşme kararı hukuka aykırıdır.
Özet: Zarar suçu düşerse tehlike suçu yönünden değerlendirme yapılır.
374 Promil + Basit Yaralanma – Yarg. 12. CD, 2015/410
374 promil tespitli sanıkta yaralama gerçekleşmiş, mağdur vazgeçmiştir. Taksirle yaralama düşse bile TCK 179/3 yollamasıyla 179/2’den trafik güvenliğini tehlikeye sokma suçu uygulanmalıdır.
Özet: Çok yüksek promil, tehlike suçunu bağımsız kılar.
Motorsuz Taşıt (At Arabası) + 149 Promil – Yarg. 12. CD, 2013/18367
At arabası motorsuz taşıttır. Zikzak seyir ve 149 promil bulgusu birlikte değerlendirildiğinde trafik güvenliğini tehlikeye sokma suçu yönünden mahkûmiyet gerekir; beraat bozma nedenidir.
Özet: Trafik güvenliği kavramı motorsuz taşıtları da kapsayabilir.
104 Promil – Tıbbi Muayene ve Güvenli Sürüş – Yarg. 12. CD, 2012/5144
Adli Tıp verilerine göre ≥100 promil genel olarak güvenli sürüş yeteneğini ortadan kaldırır. 104 promil tespiti olan ehliyetsiz sanık bakımından trafik güvenliğini tehlikeye sokma suçu oluşur; beraat hatalıdır.
Özet: 100 promil üzeri, bireysel farklılıklar saklı kalmak üzere güvenli sürüşü kaldıran eşiğe karşılık gelir.
74 Promil – Bulgular Normal, İhlal/Kaza Yok – Yarg. 12. CD, 2013/18197
74 promil ölçülen sanıkta gözlem ve muayene bulguları güvenli sürüşü ortadan kaldırdığını göstermemiş; kural ihlali ve kaza da yoktur. Trafik güvenliğini tehlikeye sokma suçu oluşmadığından mahkûmiyet bozma nedenidir.
Özet: Düşük promil + olumsuz klinik/harici bulgu yoksa suçun oluşumu kabul edilmez.
Bilinçli Taksir ve Ceza Tayininde Esaslar
Bu bölüm, trafik güvenliğini tehlikeye sokma suçu ile bağlantılı bilinçli taksir uygulaması ve temel ceza belirleme ölçütlerini örneklerden hareketle özetler.
Bilinçli Taksir Uygulaması – Yarg. 12. CD, K.2021/5431
20 dakika sonra 0,82 promil ölçülen sanık hakkında mahkeme, 100 promil altında olmasına rağmen TCK 22/3 uyarınca bilinçli taksir artırımı yapmıştır. Yargıtay, 100 promil altı için bilinçli taksir koşullarının oluşmadığını belirterek artırımı bozma nedeni saymıştır.
Özet: Bilinçli taksir artırımı, somut olaya ve eşiğe uygun gerekçelendirilmelidir.
Alt Sınırdan Uzaklaşma – Yarg. 12. CD, K.2021/5497
1,69 promil tespit edilen suça sürüklenen çocuk, maddi hasarlı kazaya neden olmuştur. Kast yoğunluğu ve tehlikenin ağırlığı dikkate alınarak alt sınırdan uzaklaşma isabetlidir; aleyhe temyiz olmadığından bozma nedeni yapılmamıştır.
Özet: Kastın yoğunluğu ve tehlikenin boyutu, trafik güvenliğini tehlikeye sokma suçunda cezanın alt-üst sınırlar arasında belirlenmesinde belirleyicidir.
Avukat Gökhan Yağmur Kimdir?
Av. Gökhan Yağmur, İstanbul merkezli olarak faaliyet gösteren, ceza hukuku, aile hukuku, ticaret hukuku ve fikri mülkiyet hukuku alanlarında uzmanlaşmış bir avukattır. Uzun yıllara dayanan mesleki deneyimiyle birlikte yalnızca dava ve uyuşmazlıkların çözümünde değil, aynı zamanda önleyici hukuk danışmanlığı, sözleşme yönetimi ve şirketlere stratejik hukuki destek sunmaktadır.
Ceza yargılamaları, boşanma ve velayet davaları, ticari uyuşmazlıklar ve marka–patent süreçlerinde müvekkillerine etkin savunma ve çözüm odaklı yaklaşımıyla hizmet vermektedir. Ayrıca TÜRKPATENT, USPTO ve EUIPO nezdinde marka tescili ve fikri mülkiyet koruması konularında hem yerli hem de yabancı müvekkillere danışmanlık sağlamaktadır. – Turkey Brand Law
Kurucusu olduğu Hukuk Plus, HukukBankasi.net ve diğer dijital projeleriyle hukuk öğrencileri, stajyer avukatlar ve meslektaşlara yönelik özgün bir ekosistem geliştirmiştir. Bu sayede hukuk bilgisinin paylaşımı, güncel içtihatların takibi ve mesleki dayanışmanın güçlenmesine katkı sunmaktadır.
Av. Gökhan Yağmur, girişimci vizyonu ile yalnızca klasik avukatlık hizmeti sunmakla kalmayıp; marka yönetimi, e-ticaret hukuku, uluslararası şirket danışmanlığı ve dijital hukuk çözümleri alanlarında da fark yaratan çalışmalara imza atmaktadır.
Daha fazla bilgi için:
📌 www.gokhanyagmur.com
📌 www.gokhanyagmur.com.tr
📞 0542 157 06 34
Yolculuk Süresini Hesaplayın
Yakındaki yerler için seyahat süresini ve yol tariflerini görün
